Microsoft Word Diabet son versiya docx

 

 

İnsulinin Təsiri  

 

İnsulinin  

Növü 

Preparatlar 

Başlanğıc 

Pik  

(saat) 

Maksimal 

Təsir 

müddəti 

Tətbiq 

edilmə 

zamanı 

Sürətli təsir 

göstərən 

Aspart, 

Glulisine, 

Lispro 

15-30 dəqiqə 

1-2 saat 

3-5 saat 

Dərhal 

yeməkdən 

əvvəl 

Qısa müddətdə 

təsir göstərən 

(reqyular) 

 

Actrapid, 

Humulin R, 

Insuman 

Rapid 

30-60 dəqiqə 

2-4 saat 

5-8 saat 

30 dəqiqə 

yeməkdən 

əvvəl  

Orta səviyyəli 

təsir göstərən 

Humulin, 

NPH, 

Protaphane, 

Insulatard 

2-4 saat 

4-10 saat 

12-24 saat 

30 dəqiqə 

yeməkdən 

əvvəl 

Uzun müddət 

təsir göstərən 

Detemir 

1-2 saat 

6-12 saat 

20-24 saat 

gündə bir 

və ya iki 

dəfə  

 

Glargine 

2-4 saat 

Olduqca  

maksimum 

müddət 

24 saat və 

ya daha 

az  

gündə bir 

və ya iki 

dəfə  

Qarışıq 

Sürətli/uzun 

müddətli 

təsir 

göstərən 

30 dəqiqə 

4-12 saat 

8-24  

saat 

30 dəqiqə 

yeməkdən 

əvvəl 

---

qarışıq və 

ya 

Qısa/uzun 

müddətli 

təsir 

göstərən 

qarışıq 

30/70 və ya 

25/75 

 

 

Ən çox tətbiq olunan iki rejim aşağıdakılardır: 

 

• Gündə iki dəfə qəbul edilən insulin – həm qısa müddətdə təsir göstərən, həm də orta 

səviyyəli  təsir  gücünə  malik  insulindən  istifadə  olunur  (bu  növ  insulinləri  hər  zaman 

əldə etmək mümkün olmadığı təqdirdə qarışıq insulindən alternativ vasitə kimi istifadə 

oluna bilər). 

 

•  Əsas  həb  rejimi  (daha  çox  üstünlük  verilən  rejim)  –  qısa  müddətdə  təsir  göstərən 

qida ilə birlikdə verilən insulin (adətən gün ərzində üç dəfə verilir) və orta səviyyəli təsir 

gücünə malik gündə bir və ya iki dəfə verilən insulin (axşam və ya səhər və axşam). 

 

İnsulin pompasından istifadə etməklə də verilə bilər lakin bu vasitə həm bahalıdır, həm 

də peşəkarlıq və terapiyaya nəzarət tələb edir. 

 

Uşaqlarda qarışıq insulin preparatlarının tətbiqi barədə qeyd  

 

Qarışıq  insulin  preparatlarından  istifadə  daha  əlverişlidir  (məsələn  bir  neçə  inyeksiya), 

lakin  insulin  rejimi  fərdi  olaraq  uyğunlaşdırılmalıdır  və  müntəzəm  qida  təminatının 

mümkün olmadığı hallarda çətinlik yarada bilər. 

 

 

Uşaqlara tətbiq olunan alternativ insulin növləri: 

 

1.  İmkan  daxilində  sürətli  təsir  gücünə  malik  alternativ  insulin  preparatları  qısa 

müddətdə  təsir  göstərdiyi  üçün  dərhal  yeməkdən  əvvəl  verilməlidir.  Həmçinin,  sürətli 

təsir  gücünə  malik  alternativ  insulin  preparatlarının  postprandial  hiperqlikemiya  və 

nokturnal  hipoqlikemiyanı  zəiflətməsi  sübut  olunmuşdur.

 

Onların  zərurət  yarandıqda 

(məsələn  yemək  yeməyə  meyilsiz  olan  yeni  doğulmuş  və  yeriməyə  başlayan  körpələr) 

dərhal yeməkdən sonra verilməsi

 

imkanı çox əhəmiyyətlidir.

 

Sürətli təsir gücünə malik 

insulin preparatlarının uşaqlara faydası

 

hipoqlikemiyanı zəiflətməsi ilə bağlıdır. Hazırda 

insan  mənşəli  insulinlə  müqayisədə  alternativ  insulin  preparatlarından  istifadənin 

HbA1c səviyyəsini yüksəltdiyinə dair sübut yoxdur.  

 

---

2.  Mümkün  olduğu  təqdirdə,  gün  ərzində  1-2  dəfə  verilən  əsas  insulin  alternativləri 

(uzun  müddət  təsir  göstərən)  gündən  günə  daha  az  dəyişiklik  göstərən  NPH  insulin 

preparatı ilə müqayisədə daha çox təxmin edilən insulin effekti verir. 

 

3.  Əsas  alternativ  preparatların  HbA1c  səviyyəsinin  artımına  təsiri  mübahisəli  olsa  da 

hipoqlikemiyanı zəiflətməsi və müsbət müalicə nəticəsi verməsi aşkardır.