Beynəlxalq nəqliyyat əməliyyatları

4.Beynəlxalq avtomobil nəqliyyatı ilə yük daşınmaların rəsmiləşdirilməsi prinsipləri – Avtomobil nəqliyyatı yük daşımaları zamanı daşıyıcı tərəfindən gömrük orqanlarına qaimə təqdim edilməsi ilə müşaiyət olunur. Bu qaimələrdə onların tərtib edilmə yeri və tarixi; mal göndərənin adı və ünvanı; daşıyıcının adı və ünvanı; yükün daşınmaya qəbul edildiyi yer; tarixi və təhvil veriməsi nəızərdə tutulan yer; alıcının adı və ünvanı; yükün qəbul edilmiş şərti işarəsi və qablaşdırma üsulu; təhlükəli yüklər daşındıqda isə onların istifadə olunan şərti işarəsi; yük yerlərinin sayı; onların markalanma işarələri və nömrələri; yükün brutto və başqa cür ifadə edilmiş kütləsi; daşınma xərcləri göndərilməlidir.
Lazım olan hallarda boşaldılıb yüklənmənin qadağan olunduğunu göstərən tapşırıq; alıcının öz öhdəsinə götürdüyü xərclər; əlavə olunan xərcləri məbləği; yükün elan edilmiş qiyməti; yükün sığorta ediməsi üzrə təlimat; daşınmanın müddəti; daşıyıcıya verilmiş sənədlərinn siyahısı; sərhəd – keçid məntəqələri də qaimədə əks etdirilə bilər.
Bundan başqa sürücünün doldurulmuş yük vərəqəsi olmalı, gömrük orqanları tələb etdikdə o təqdim olunmalıdır.
Beynəlxalq yük daşınmaları kitabçası ilə yük daşınmaları zamanı gömrük orqanlarına bu kitabçalar təqdim olunur. Gömrük orqanlarının yükü gömrük sərhəddindən keçilən şəxslərin, gömrük brokerlərinin yaxud nəzarəti gömrük orqanlarına həvalə olunmuş fəaliyyətlə məşğul olan digər şəxslərin barəsində bank və digər kredit idarələrindən məlumat və arayış almaq hüququ gömrük məcəlləsi ilə təsbit edilmişdir.
Sərnişin daşıyan avtonəqliyyat vasitələrinə gömrük nəzarəti həyata keçirilərkən onları idarə edənlər gömrük orqanlarına daşıma üçün müvafiq icazə sənədi təqdim etməlidirlər. Bu sənədlər: daşıyıcının adı və yerləşdiyi yeri, avtobus xəttinin adını; icazənin verildiyi dövlətin ərazisində avtobus xətti trassı göstəricilərinin icazə verən dövlətin ərazisində sərnişinlərin mindirildiyi və endirildiyi dayanacaqların; daşınma müddəti və avtobusların hərəkət cədvəlini; sərnişinlərin və baqajın daşınması üçün müəyyən edilmiş tarif ödənişlərinin daşıyıcının vəzifələrini avtobus xəttinin istismara verilmə tarixini özündə əks etdirməlidir. Göstərilən sənədlər gömrük orqanın məsul şəxsinə verildikdən sonra sənədlər yoxlanılır, gətirilən yük və sərnişinlərin gömrük sərhəddindən buraxılması rəsmiləşdirilir.
Mövzu 10
PLAn

1. 
   Tranzit yük daşınması anlayışı, transit rejimin təyinatı və ondan istifadəetmənin hüquqi əsası.
   
2. 
   Tranzit yük daşınması rejimindən istifadənin sahəsi və şərtləri.
   
3. 
   Malların tranzitinə gömrük nəzarəti.
   
4. 
   Quru ilə əhatə olunmuş dövlətlərin ərazisi vasitəsilə transit yük daşınmaları haqqında konversiya TİR (1975).
   
5. 
   BYD kitabçası ( karnet TİR – avtomobil yük daşınmaları zamanı)