Bezelyede baskın ve çekinik karakterler

Karakterleri oluşturan genlerin yapı ve işleyişi bozulursa kalıtsal hastalıklar ortaya çıkar ve üreme olayı ile nesillere aktarılır.

• Karakterleri oluşturan genlerin yapı ve işleyişi bozulursa kalıtsal hastalıklar ortaya çıkar ve üreme olayı ile nesillere aktarılır.

• Bu hastalıklara renk körlüğü, hemofili (kanın pıhtılaşmaması), altı parmaklılık, derinin renksiz olması (albinoluk) örnek olarak verilebilir. Bu kalıtsal hastalıkların bazıları eşey kromozomları üzerinde taşınır.

A-Renk Körlüğü (Daltonizm): Bu rahatsızlık gözün retinasında bulunan, kırmızı ve yeşil renkleri algılayan duyu almaçlarının çalışmasının bozulması sonucu oluşur. X kromozomundaki çekinik genler tarafından oluşturulur.

• A-Renk Körlüğü (Daltonizm): Bu rahatsızlık gözün retinasında bulunan, kırmızı ve yeşil renkleri algılayan duyu almaçlarının çalışmasının bozulması sonucu oluşur. X kromozomundaki çekinik genler tarafından oluşturulur.

Renk Körlüğü Şu Şekilde Oluşur:

• r Hastalık geni (çekinik)

• R Normallik geni (dominant)

• XRXR Normal Dişi Birey

• XRXr Normal (Taşıyıcı) Birey

• XrXr Hasta Dişi (Renk Körü) Dişi Birey

• XRY Normal Erkek Birey

• XrY Hasta Erkek (Renk Körü) Birey

B-Hemofili (Kanın Pıhtılaşmaması):

• Bu hastalıkta kanın pıhtılaşması için gerekli bazı proteinler üretilemez ve yaralanmalarda kan pıhtılaşıp yara kabuğu oluşmaz.,

• X kromozomlarındaki çekinik genler tarafından oluşturulur.

Hemofili Şu Şekilde Oluşur:

• h Hastalık geni (çekinik)

• H Normallik geni (dominant)

• XHXH Normal Dişi Birey

• XHXh Normal (Taşıyıcı) Birey

• XhXh Hasta Dişi (Hemofili) Dişi Birey

• XHY Normal Erkek Birey

• XhY Hasta Erkek (Hemofili) Birey

Soru 1:

• Renk körlüğü geni taşıyıcı bir anne ile sağlıklı bir babanı;

• A) kız çocuklarının taşıyıcı olma olasılığı nedir?

• B) erkek çocuklarının renk körü olma olasılığı nedir?

Çözüm 1:

• Anne: XRXr Baba: XRY

• XRXr XRY

A) kız çocuklarının taşıyıcı olma olasılığı: %25’dir.

• A) kız çocuklarının taşıyıcı olma olasılığı: %25’dir.

• B) erkek çocuklarının renk körü olma olasılığı: 525’dir.

Soru 2:

• Hemofili geni taşımayan bir anne ile hemofili bir babanın hemofili erkek çocuklarının doğma olasılığı nedir?

Hazırlayan :

• Hazırlayan :

• Emine AYDIN

• Fen ve Teknoloji Öğretmeni

• Merkez Atatürk İlköğretim okulu

• Çamlıdere/Ankara