Bilet 1 Metrotologiya – ölçmələr haqqında elmdir

2). Hərəkət edən oturtmanın seçilməsi.  

Maşın hissələrinin konstruktiv xüsusiyyətləri və hazırlanma texnologiyalarından asılı olaraq 

oturtmanın hər iki sisteminin (yuva sistemi və val sistemi) tətbiqi lazımdır. Hər hansı bir 

birləşmənin normal işləməsi üçün yalnız araboşluğu və gərilmələrin düzgün təyin edilməsi 

əsas amil hesab edilir və oturtmaların hansı sistemdə olmasının heç bir əhəmiyyəti olmur. Bu 

və ya digər sisteminin seçilməsi hissələrin hazırlanmasının  qiymətini müəyyən edir. Kiçik və 

orta diametrli yuvaların alınmasında zenkerləmə, burğulama və rayberləmə ən sadə və ucuz 

texnologiyalar hesab edirlər. Yuvanın yararlığı tıxaclarla nəzarət olunur. Bununla yanaşı hər 

bir alət yalnız bir yuvanın emalında və nəzarət olunmasında istifadə oluna bilər. 

Oturtmaların 

elə sistemini tətbiq etmək lazımdır ki, orda müxtəlif ölçüdə olan yuvaların sayı az olsun.. 

Yuva sistemi

ndə  müxtəlif oturmaların təmin olunması valın ölçülərinin dəyişdirilməsi 

nəticəsində əldə edilir. Lakin müxtəlif ölçülərdə vallar hazırlamaq üçün torna yaxud cilalama 

dəzgahında supportun eninə verişini dəyişmək lazımdır

.Yuva sistemi əksər hallarda iqtisadi 

cəhətdən əlverişli olduğu üçün geniş yayılmışdır

. Bəzi hallarda val sisteminin tətbiq olunması 

məqsədə uyğundur. Onu adətən aşağıdakı hallarda istifadə edirlər:  

oturtma yerləri müxaniki emala uğradılmasından təmiz çəkilmiş valların istifadəsi mümkün 

olduqda 

vallarda yaxud nominal ölçünün ayrı-ayrı sahələrində bir neçə hissənin müxtəlif otrutmalarını 

təmin etdikdə; 

birləşmədə val sistemi üzrə hazırlanmış standart düyünlər yaxud hissələr tətbiq olunduqda 

(məsələn diyirlənmə yastıqlarında xarici həlqə-gövdə oturtması). 

Avtotraktor sənayesində əksər hallarda yuva sistemindən istifadə edirlər.