Bilgisayara Giriş Ders Notları I. GİRİŞ


Üst Seviye DNS Sunucular ve Alan İsimleri



Yüklə 4,51 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə10/11
tarix28.07.2020
ölçüsü4,51 Mb.
#32263
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
BGDN2


Üst Seviye DNS Sunucular ve Alan İsimleri :  

Com : Ticari kuruluşların ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu 

Org : Ticari olmayan kuruluşların ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu 

Edu : Eğitim kuruluşlarının ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu 

Gov : Hükümet kuruluşlarının ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu  

Mil : Askeri kuruluşların ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu 

Net : Genel amaçlı ağ servis kuruluşlarının ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu 

Ac : Akademik kuruluşların ve ülke DNS’lerinin kayıtlı olduğu DNS sunucu 

 

 İkinci Seviye DNS Sunucular : 

 

Tr : Türk kuruluşlarının kayıtlı olduğu DNS sunucu 



Uk : İngiliz kuruluşlarının kayıtlı olduğu DNS sunucu 

Ca : Kanada kuruluşlarının kayıtlı olduğu DNS sunucu 

De : Alman kuruluşlarının kayıtlı olduğu DNS sunucu 

Jp : Japon kuruluşlarının kayıtlı olduğu DNS sunucu 

Fr : Fransız kuruluşlarının kayıtlı olduğu DNS sunucu 

Au : Avustralya kuruluşlarının kayıtlı olduğu DNS sunucu 

İt : İtalya kuruluşlarının kayıtlı olduğu DNS sunucu 

Us : Amerikan kuruluşlarının kayıtlı olduğu DNS sunucu 

 

 

IANA  tarafından  organize  edilen  bu  DNS  sunucularının  hiyerarşik  yapısı  isim  çözümleme  sürecini 



hızlandırmaktadır.  

Bir kullanıcı 

www.microsoft.com

 adresine ulaşmak istediğinde : 

1.  Bilgisayar önce kök DNS sunuculara “com” DNS sunucusunun ip adresini sorar.  

2.  Daha sonra “com” DNS sunucusuna “Microsoft.com” DNS sunucusunun ip adresini sorar.  

3.  En  son  olarak  ta  “Microsoft.com”  DNS  sunucusuna  “

www.microsoft.com

”  sunucusunun  ip  adresini 

sorar.  


4.  Bu  çözümlemeden  sonra  bilgisayarımız  artık 

www.microsoft.com

  sunucusunun  ip  adresini  öğrendiği 

için doğrudan iletişim kurabilir.   

   

  

  



G.  WORLD WIDE WEB (WWW) KAVRAMI 

 

World Wide Web (WWW) 1992 yılında ABD  kaynaklı bir şirket  olan CERN tarafından  geliştirilmiştir. 



WWW, hypertext teknolojisini kullanarak internet kaynaklarına erişimi sağlayan bir olanaktır.1 

World  Wide  Web  (WWW)  ,  “bilgiye  erişimi  ve  paylaşımını  daha  kolay  hale  getirmek  için  içerisinde 

birçok görsel, işitsel materyal barındıran günlük yaşamın bir çok noktasında hayatı kolaylaştıran servisleriyle her 

geçen  gün  büyüyen  bir  internet  teknolojisidir”  diyebiliriz.  Bunca  materyal  çeşitliliğine  rağmen,  bu  erişimde 

istemci  erişim  için  yalnızca  tek  bir  araç  kullanmaktadır.  WWW  üzerinde  bilgiye  erişim  için  kullanılan  istemci 

tarafında  çalışan  programa  browser  (Tarayıcı/Gözatıcı)  denmektedir.  Browser  temelde  istemcinin  isteğini 

sunucuya bildiren ve gelen cevabı istemciye sunan küçük bir programdır.2 

 

H.  WEB BROWSERLAR 



 

Şu  an  piyasada  sayısız  tarayıcı  çeşidi  bulunmaktadır.  Ama  en  gözde  olanları  İnternet  Explorer,  Mozilla 

Firefox,  Opera,  Netscape’dir.  Bu  Tarayıcılardan  İnternet  Explorer  Microsoft’un  Windows  serisi  işletim  sistemi 

ile  birlikte  gelmektedir.  Windows  işletim  sistemlerinin  piyasadaki  hakimiyetinin  bir  getirisi  olarak  İnternet 

Explorer’da  pazarda  büyük  bir  paya  sahiptir.  İnternet  dendiğinde  birçok  internet  kullanıcısının  aklına  İnternet 

                                                

1 “Yeni Ekonomi”, NTV MAG Dergisi, Mart 2001, Sayı 19, Sayfa 87 

http://host.nigde.edu.tr/~uludogan/7.3.1web.htm



, erişim : 23/12/2006  

 

73 


Explorer’ın  gelmesinin  nedeni  de budur. Son  yıllarda Açık  kaynak  kodlu  yazılımların  gelişmesi  ile açık kaynak 

kodlu Mozilla Firefox tarayıcısı pazarda hatırı sayılır bir yer edinmiştir.  

WWW için bir tarayıcıyı kullanmayı bilmek yeterli olacaktır. Bu bölümde Tarayıcı olarak İnternet Explorer 

anlatılacaktır. Ama tarayıcıların basitlikleri ve kullanım benzerlikleri nedeniyle diğer tarayıcıları da kullanmakta 

zorluk çekilmeyeceğine inanıyoruz. 

 

İ.  URL KAVRAMI :  



 

URL,  "Uniform  Resource  Locator"  (Özgün  Kaynak  Adresi)  kelimelerinin  baş  harflerinden  oluşan  bir 

kısaltmadır. İnternet yoluyla insanların kullanımına sunulmuş olan her metnin, resmin ya da belgenin kendine ait 

ve tek olan bir adresi vardır ve buna URL (Özgün Kaynak Adresi) adı verilir. 

Alan  ismi  ile  URL  birbirinden  farklı  kavramlardır.  Alan  ismi  web  sunucunun  tam  konumunu 

göstermektedir,  URL  ise  web  sunucudaki  herhangi  bir  öğenin  (resim,  film,  metin  vb)  tam  konumunu 

göstermektedir.  Örneğin  “

bayar.edu.tr

”  üniversitemizin  alan  ismidir.  Oysa  “

http://www.bayar.edu.tr/ 

%7Eiibf/iktisat_2006_2007_gunduz.htm

“ ifadesi örgün öğretim öğrencilerimizin ders programının URL’sidir. 

 

J.  INTRANET VE EKSTRANET KAVRAMLARI 



 

Intranet, sadece belirli bir kuruluş içindeki bilgisayarları, yerel ağları (LAN) ve geniş alan ağlarını (WAN) 

birbirine  bağlayan,  çoğunlukla  TCP/IP  tabanlı  bir  ağdır.  Yani,  küçük  Internet!,  Internet'in  daha  özel  bir  hali. 

Intranet'ler  gateway'ler  ile  diğer  networklere  bağlanabilir.  Temel  oluşturulma  amaçları,  kuruluş  bünyesinde 

bilgileri ve bilgi işlem kapasitesini paylaşmaktır.  

Intranet'ler,  şirket(ler)  içi  tele-konferans  uygulamalarında  ve  farklı  birimlerdeki  kişilerin  biraraya 

gelebildiği iş gruplarının oluşturulmasında da kullanılırlar.  

Intranet'ler  üzerinden  HTTP,  FTP  vb  gibi  pek  çok  protokol  uygulamaları  çalıştırılabilir.  Günümüzde, 

Intranet'ler içinde, Web erişimi ile kaynakların kullanımı oldukça yaygındır.  

Bazı  şirketlerdeki  intranet'lerden, 

"Firewall"

  sistemleri  üzerinden  (bazı  emniyet  tedbirleri  ile),  Internet  çıkışı  da 

yapılmaktadır. Bu sayede, her iki yönde de ileti trafiği kontrol edilebilmekte ve güvenlik sağlanmaktadır. 3 

 

Ekstranet  kavramı, bir şirketin bazı ağ  kaynaklarını  ortak iş yaptığı şirketler ile paylaşmasını sağlayan bir 



ağ  yapısıdır.  Intranet’lere  benzer  bir  yapıdadır,  ancak  farklı  olarak  şirketin  bilgilerine  başka  şirketlerin 

bağlanabilmesi  mümkün  olmaktadır.  Bankaların  kredi  kartları  için  mağazalara  POS  makinesi  vermesi  örnek 

olarak gösterilebilir. Mağazadaki kasiyer bu POS makinesi vasıtasıyla Bankanın ağına bağlanır ve okutulan kredi 

kartındaki bilgilerle alışveriş tutarını bankaya gönderir. Bankadaki sunucu  müşteriye ait bilgileri  kontrol  ederek 

onay verir ve alış veriş gerçekleşir. 

 

INTERNET SERVİSLERİ  



 

A.  HTTP VE  WORLD WIDE WEB :  

 

Hyper  Text  Transfer  Protocol  (http)  TCP/IP’nin  web  siteleriyle  bağlantı  kurmasını  sağlayan  bir  alt 



protokolüdür.  Bu  protokol  sayesinde  world  wide  web  üzerindeki  sunuculardan  resim,  metin  ,  film,  müzik  vb 

öğelere ulaşabiliriz. 

  

B.  FTP VE  DOSYA TRANSFERİ : 



 

File  Transfer  Protocol  Ftp  TCP/IP’nin  dosya  indirme  bağlantısını  sağlayan  bir  alt  protokolüdür.  Bu 

protokol  sayesinde  www  üzerindeki  web  sunuculardan  veya  FTP  sunucularından  çeşitli  türlerdeki  dosyaları 

indirmek ve kullanmak mümkün olur.  

 

C.  SMTP-POP3 VE  E-POSTALAR : 



 

Simple Mail Transfer Protocol (Smtp) TCP/IP’nin e-posta gönderme bağlantısını sağlayan alt protokolüdür. 

Bu  protokol  sayesinde  istenilen  e-posta  sunucusundaki  herhangi  e-posta  adresine  mesaj  gönderebiliriz.  Bu 

mesajlarla birlikte  eklediğimiz  dosyaların da iletilmesi mümkün  olmaktadır. Gönderilen  mesajda kim tarafından 

gönderildiği bilgisi yer almaktadır. Böylece mesajı alan kişi e-postanın bizden geldiğini anlayabilmektedir.  

                                                

http://www.po.metu.edu.tr/links/inf/css25/bolum1.html



, erişim : 23/12/2006 

 

74 


Post Office Protocol 3 (Pop3) ise e-mail sunucumuzdan bizim hesabımıza gelen mesajların bilgisayarımıza 

indirilmesini  sağalayan  bir  TCP/IP  alt  protokolüdür.  Bu  protokol  bizim  hesabımıza  yeni  gelen  mesaj  olup 

olmadığını kontrol eder ve eğer yeni mesaj varsa bu mesajın bilgisayarımıza indirilmesini sağlar. E-postalar pop3 

ile indirildiğinde mesajlar sunucudan silinecektir.  

Smtp ve Pop3 protokollerini kullanan uygulamalara örnek olarak Microsoft Outlook ve Microsoft Outlook 

Express verilebilir. 

 

D.  GOPHER  VE HABER GRUPLARI : 



 

Gopher servisi internet üzerinde üyelerine yeni haberleri duyuran sitelerle bağlantı kurulmasını sağlayan bir 

TCP/IP  alt  protokolüdür.  Haber  siteleri  bu  protokol  sayesinde  haber  gruplarına  üye  olan  kullanıcılara  ilgi 

alanlarına göre yeni haberleri göndermektedir. 

 

E.  ARAMA MOTORLARI :  



 

Internet  yer  yüzündeki  en  büyük  kütüphanedir  diyebiliriz.  Çünkü  gerçekten  de  internet  üzerinde  her  ilgi 

alanına yönelik çeşitli biçimlerde milyonlarca bilgi yer almaktadır. Ancak hangi bilginin nerede bulunabileceğini 

bilmek yada hatırlamak oldukça zordur. Bu zorluğun giderilebilmesi için arama motoru, tartışma sayfaları, meta 

arama yazılımları ortaya çıkmıştır.  

Arama  motorları,  internet  üzerindeki  web  sayfalarını  tarayan  bir  robot  program  ve  bunları  indeksleme  ve 

sorgulama  ara  birimi  yazılımlarından  oluşurlar.  Robot  yazılım  web  sayfalarını  bulur,  indeksleme  yazılımı 

kategorisine  uygun  bir  indekse  yerleştirir  ve  sorgulama  arabirimi  ise  kullanıcı  ile  iletişim  kurarak  istenilen 

bilgilerin yer aldığı web sayfalarını bulur ve listeler. Arama motorlarıyla ilgili daha geniş bilgi XI. Bölümde ele 

alınacaktır.  

 

F.  MULTİMEDYA SERVİSLERİ : 



 

Internet  üzerinde  pek  çok  sitede  multimedya  içeriklerin  izlenmesi,  dinlenmesi  ve/veya  bu  içeriklerin 

indirilmesini  sağlayan  servisler  sunmaktadır.  Bu  sitelerde  resim,  animasyon,  film,  müzik  gibi  multimedya 

özelliğinde  dosyalar  sunulmaktadır.  Ayrıca  internet  üzerinden  sesli  ve  görüntülü  toplantı  (Video  Conferencing) 

yapılmasına da olanak sağlanmaktadır. 

 

G.  SOHBET (CHAT) VE TARTIŞMA (FORUM) SERVİSLERİ : 



 

Günümüzde  internet  üzerinde  sohbet  ve  tartışma  olanağı  sağlayan  pek  çok  yazılım  mevcuttur.  Her  iki 

sistemde  de  kullanıcı  bir  hesap  açar  ve  takma  isimle  diğer  kullanıcılara  mesaj  gönderebilir  ve  alabilir.  Son 

yıllarda  yazılı  sohbetin  yanı  sıra  görüntülü  ve  sesli  sohbet  olanakları  da  sunulmaktadır.  Sohbet  servisi  sunan 

yazılımlardan  bazıları  ICQ,IRC,  MSN  Messenger,  Yahoo  Messenger,  Aol  Online,  Skype  vb’dir.  Bir  çok  web 

sitesinde  kullanıcılar  ilgi  alanına  uygun  bir  tartışma  grubuna  üye  olabilmekte  ve  diğer  üyelerin  görebileceği 

mesajlar bırakabilmektedir. Bu sitelerin faydası kullanıcıların ilgi alanı ile ilgili merak ettiklerini veya sorunlarını 

paylaşmaları ve diğer üyelerden yardım alabilmeleridir.  

 

INTERNET BAĞLANTI TEKNOLOJİLERİ 



 

Internetle  bağlantı  kurabilmek  için  günümüzde  çeşitli  alternatif  teknolojiler  mevcuttur.  Türkiye’de  ev 

kullanıcıları  için  internet  bağlantısı  son  bir-iki  yıla  kadar  tamamen  çevirmeli  (Dial-up)  adı  verilen  bağlantı  türü 

kullanılıyordu. Ancak son iki yılda hızla yaygınlaşmaya başlayan ADSL hatları çevirmeli bağlantının yerini alacak 

gibi görünüyor. Kişisel ve kurumsal olarak değişik bağlantı türleri aşağıda açıklanmaktadır.  

Internet  bağlantısının  hızı  bps,  Kbps,  Mbps  veya  Gbps  olarak  ifade  edilmektedir.  Bağlantı  teknolojilerini 

öğrenmeden önce bu hız birimlerinin ne anlama geldiğini bilmekte fayda olacaktır.  

 

Bps  :    Bits  Per  Second  kelimelerinin  baş  harfleridir.  Bits  per  second  ,  saniyede  iletilen  1  bitlik  verilerin 



sayısıdır. Örneğin 56 bps denildiğinde saniyede 56 bit veri iletildiği anlaşılmaktadır.  

Kbps : Kilo Bit Per Second kelimelerinin baş harfleridir. Bps’ın 1.000 katı olarak ifade edilir. Kbps, saniyede 

iletilen 1  kilo bitlik  verilerin sayısıdır. Örneğin 56 Kbps denildiğinde saniyede 56 Kbit  veri  iletildiği anlaşılır. 56 

Kbps, 56.000 bps’dir.  

Mbps  :  Mega  Bit  Per  Second  kelimelerinin  baş  harfleridir.  Kbps’ın  1.000  katı  olarak  ifade  edilir.  Mbps, 

saniyede  iletilen 1  mega bitlik verilerin sayısıdır. Örneğin 2 Mbps denildiğinde saniyede 2  mega bit veri iletildiği 

anlaşılır. 2 Mbps, 2.000 Kbps, 2.000.000 bps’a eşittir.  


 

75 


  Gbps  :  Giga  Bit  Per  Second  kelimelerinin  baş  harfleridir.  Mbps’ın  1.000  katı  olarak  ifade  edilir.  Gbps, 

saniyede  iletilen  1  giga  bitlik  verilerin  sayısıdır.  Örneğin  2  Gbps  denildiğinde  saniyede  2  giga  bit  veri  iletildiği 

anlaşılır. 2 Gbps, 2.000 Mbps, 2.000.000 Kbps, 2.000.000.000 bps’a eşittir.  

  

A.  Çevirmeli (Dıal-Up) Bağlantı : 



B.  Kablonet :  

C.  Tümleşik Hizmetler Sayısal Şebekesi (Integrated Services Digital Network (Isdn)) 

D.  Frame Relay :  

E.  Dijital Abone Hattı (Dıgıtal Subscrıber Lıne/Dsl) 

 

1.  Asimetrik Dijital Abone Hattı (Asymmetric Dıgıtal Subcrıber Lıne/Adsl) 



 

2.  Senkron Dijital Abone Hattı (Symmetric Dıgıtal Subscrıber Lıne/Sdsl) 

 

F. 


Eşzamansız

 Aktarım Modu(Asynchronous Transfer ModeAtm) 

G.  Yerel Ağ Bağlantısı Üzerinden Internete Bağlantı  

 

WEB TARAYICI (WEB BROWSERLAR) 



 

Web  tarayıcı  (Bowser)  adı  verilen  uygulamalar  kullanıcıların  internette  gezinebilmesi  için  görsel  bir  ara 

birim  sunmaktadır.  Bu  uygulamalar  vasıtasıyla  web  sitelerindeki  sayfalar  bilgisayarımıza  indirilmekte  ve 

görüntülenmektedir. Sayfalar arasında İleri ve Geri hareket imkanı verir. Adres çubuğunda açmak istediğiniz web 

sitesinin URL’sini girmenize ve sayfaya ulaşmanıza olanak sağlar. 

 

Dünya üzerinde yaygın olarak kullanılan web tarayıcılardan bazıları şunlardır : 



 

1.  Internet  Explorer  :  Microsoft  firması  tarafından  Windows  XP  işletim  sistemine  entegre  olarak 

verilmektedir. Bu nedenle oldukça yaygınlaşmıştır.  

2.  Netscape  Navigator  :  Netscape  firması  tarafından  geliştirilen  web  gezgini  uygulaması,  microsoft’un 

tekelci  tutumu  nedeniyle  oldukça  önemli  Pazar  kaybına  uğramış  olmasına  rağmen  halen  yaygın  olarak 

kullanılmaktadır. 

3.  Opera : Opera Software firması tarafından geliştirilmiş olan bir web gezgini uygulamasıdır. Bu uygulama 

küçük boyutu ve standartlara uygunluğu nedeniyle  

4.  Mozilla  Firefox  :  Mozilla  Vakfının  Netscape’in  açık  kodunu  geliştirmesi  sonucu  ortaya  çıkan  bir  web 

tarayıcıdır. Bedava olması kısa sürede yaygınlaşmasına neden olmuştur.  

 

INTERNET EXPLORER 



 

Internet  Explorer

Microsoft

  tarafından  geliştirilmiş  bir 

ağ  tarayıcısıdır

Windows


  ve 

MacOS


  sürümleri 

vardır,  öte  yandan  MacOS  sürümü  artık  geliştirilmemektedir. 

Microsoft  Windows

  ile  birlikte  öntanımlı  olarak 

gelen  Internet  Explorer'ın  tarayıcı  piyasasının  ezici  bir  yüzdesini  (%85'ten  fazla)  elinde  bulundurulduğu  tahmin 

edilmektedir. 

Windows Vista

 ile birlikte adı 

Windows Internet Explorer

 olarak değiştirilecektir. 

Internet Explorer'a bu kadar çok teknolojinin bu kadar hızlı eklenmesi, güvenlik ile ilgili sorunlar yarattı. Crack ve 

hack  siteleri  başta  olmak  üzere  birçok  site  Internet  Explorer'ın  eski  sürümlerindeki  açıkları  kullanarak 

bilgisayarlara  otomatik  programlar  yükleyebilecek  hale  getirildi.  Güvenlik  sorunları,  Windows  XP  Service  Pack 

2'nin çıkışına kadar (yani 2006'ya kadar!) tam olarak çözülemedi! 4 

 

1.  Internet Explorer’ı Başlatmak :  



 

  Eğer “Başlat Menüsü” aktif  durumdaysa “Başlat/Internet Explorer” seçilerek açılabilir. 



 

                                                

http://tr.wikipedia.org/wiki/Microsoft_%C4%B0nternet_Explorer



, erişim : 24/12/2006 

 

76 


 

 



   “Klasik Başlat Menüsü” aktif durumdaysa “Başlat/Programlar/Internet Explorer” seçilerek açılabilir   

 

 



  Eğer “Hızlı Başlat” çubuğu ektif durumdaysa oradaki 

 simgesine tıklanarak çalıştırılabilir.  

 

 



 

 

 



 

 

 



  “Klasik  Başlat  Menüsü”  aktif  durumdaysa  Masa  Üstünden   

    simgesine  çift  tıklanarak 

çalıştırılabilir.  



 

77 


 

 

2.  Standart Düğmeler Araç Çubuğu :   



 

 

 



  Geri (Back) 

 : Daha önce ziyaret edilen sayfalara dönmek için Geri düğmesi kullanılır.  

 



 

İleri (Forward)  

: Birkaç sayfa geri gittikten sonra geçilen sayfaya doğru yeniden ilerlemek için 

İleri düğmesi kullanılır.  

 



  Dur (Stop) 



 :  Açılan bir sayfanın  yüklenmesinin çok uzun süreceğini anladığımızda, yüklemeyi 

durdurmak için kullanılır. 

 



  Yenile  (Refresh)   



:  Açık  olan  bir  sayfada  güncelleştirme  olup  olmadığını  görmek  için  yeni 

düğmesi  kullanılır.  Bazen  yoğunluk  nedeniyle  web  sayfasının  tüm  öğeleri  görülemez,  bu  durumda 

sayfayı yeniden yüklemek gerekir.  

 



  Giriş (Home)  

: Giriş sayfasına geri dönmek için kullanılır.  

 

 



  Ara  (Search) 

  :  İnternet  üzerinde  bir  kelime  aramak  için  Ara  düğmesi  seçilerek  arama  sayfası 

açılır. Arama sayfasındaki metin  kutusuna istenilen kelime yazılır ve “Git” düğmesine basılır.  

 


 

78 


 

 

Arama sonuçları yine arama sayfasında gösterilir. Listelenen sonuçlardan birisine tıklandığında ilgili 



sayfa açılır.  

 

 



  Sık  Kullanılanlar(Favorites) 

    :  Sürekli  ziyaret  edilen  adresler,  web  sayfaları  sık 

kullanılanlar listesine eklenerek o sayfalara istenildiğinde daha kolay ulaşılabilir. “Sık Kullanılanlar” 

düğmesine  basıldığında  “Sık  Kullanılanlar”  listesi  görüntülenir.  Bu  listedeki  herhangi  bir  sayfaya 

tıklandığında ekranın sağ kısmında o sayfa görüntülenir. 

 


 

79 


 

 

Görüntülenen  bir  web  sayfasını  “Sık  kullanılanlar  Listesi”ne  eklemek  için  sayfanın  üzerinde 



farenin sağ tuşuna basılır ve “Sık Kullanılanlara Ekle” seçilir.  

 

 



Karşımıza  “Sık  Kullanılan”  penceresinde  “Tamam”  düğmesine  basılarak  sayfa  “Sık  Kullanılanlara” 

eklenir. 

 


 

80 


 

 



  Geçmiş (History) 

 : Geçmiş düğmesine tıklandığında ekranın sol tarafında Pazartesinden Pazar’a 

son haftanın her gününde , 2 hafta öncesinde ve geçen haftada bağlandığı web sayfalarının listesi yer 

alır.  Düğmeye  basıldığında  içinde  bulunduğumuz  gün  bağlandığımız  web  sayfaları  gösterilir.  Biz 

istersek o haftaki diğer günler, bir önceki hafta, iki önceki hafta bağlanılan web sayfalarının kaydına 

ulaşabilir, o sayfaları tekrar görebiliriz. 

 



  Posta (Mail) 



 : E-mail almak ve göndermek için kullanılır. Web sayfaları bu aracı kullanarak e-

posta  olarak  gönderilebilir.  Bu  düğmenin  kullanılabilmesi  için  Outlook  yada  Outlook  Expres  gibi 

posta yöneticilerinin kurulması ve posta hesabının kurulmuş olması gerekir. Bu konu daha sonra ele 

alınacaktır.  

 



  Yazdır (Print) 



 : Web sayfasını yazdırmak için kullanılır. 

 

3.  Adres  Araç  Çubuğu  :  Ulaşmak  istediğimiz  web  sayfasının  adresini  Adres  araç  çubuğundaki  metin 



kutusuna  yazılır  ve  “Enter”  düğmesine  basılır.  Yada  yine  “Adres”  araç  çubuğundaki  “Git 

  ” 


düğmesine basılarak istenilen sayfa açılır. 

 

Adres araç çubuğunu Görev Çubuğuna eklemekte mümkündür. Eğer görev çubuğu kilitliyse öncelikle bu 



kilidi  açmamız  gerekir.  Daha  sonra  görev  çubuğu  üzerinde  farenin  sağ  tuşuna  basılır.  Açılan  listeden 

“Araç Çubukları” seçilir ve “Adres” seçilir. Böylece Adres araç çubuğu Görev çubuğuna eklenir. Görev 

çubuğundaki adres satırına istenilen adresi yazarak o adrese internet explorer’ı açmadan ulaşabiliriz. 

 

4.  Bağlantılar  Çubuğu  :  Internet  Explorer’ın  üstündeki  Bağlantılar  (Links)    adlı  çubuk  sayesinde  sık 



kullanılan web sayfalarına doğrudan ulaşma imkanı sağlanır.  

 


 

81 


 

 

Bağlantılar araç çubuğuna sık kullandığımız sayfaları ekleyebiliriz. Bunun için birkaç farklı yol vardır.  



  Sayfanın simgesi Adres çubuğundan Bağlantılar çubuğuna taşınabilir  

 

 

 



 

 



  Bağlantıyı web sayfalarından Bağlantılar çubuğuna taşıyabiliriz 

 

 



 

 

 



  Eklemek  istediğimiz  sayfayı  önce  “Sık  Kullanılanlar”  listesine  ekleyebilir,  “Sık  Kullanılanlar 

menüsünden  “Sık  Kullanılanları  Düzenle”  seçilir.  Bu  pencereden  istenilen  web  sayfası  “Sık 

Kullanılanlar” listesindeki “Bağlantılar” klasörüne taşınır. 



 

82 


 

 

 



5.  Dosya  Menüsü  :  Açılan  web  sayfalarının  kaydedilmesi,  baskı  ön  izlemesi,  Yazdırılması  gibi  işlemlerin 

yapıldığı bir menüdür. Bize sunduğu seçenekler aşağıdaki gibidir.  

 

 

 



  Yeni : Yeni bir internet Explorer penceresi, yeni bir e-mail iletisi, yeni bir e-mail hesabı, yeni bir kişi 

eklemek için kullanılır.  

  Aç  :  Bu  menü  seçeneği  kullanılarak  bir  web  sayfasının  URL’si  girilir  ve  o  sayfaya  ulaşmamızı 



sağlar.  

  Microsoft  Frontpage  İle  Düzenle  :  Açık  olan  bir  web  sayfasının  Frontpage  programı  ile 



düzenlenebilmesini sağlar. Frontpage : bir html düzenleyici uygulamadır.  

  Farklı  Kaydet  :  Açık  olan  bir  web  sayfasının  farklı  bir  isimle,  farklı  bir  biçimde  kaydedilmesini 



sağlar. 

  Sayfa  Yapısı  :  Kâğıt  boyutu,  alt  ve  üst  bilgi,  yatay  yada  dikey  yazdırma,  sol,  sağ,  alt,  üst  kenar 



boşluklarının ayarlanmasını sağlar. 

  Yazdır : Açık olan web sayfasının yazdırılmasını sağlar.  



  Baskı Ön İzleme : Açık olan web sayfasının kâğıt üzerindeki görüntüsünü gösterir.  

  Gönder : Açık olan web sayfasının masa üstüne gönderilmesi, yada e-mail ile komple sayfanın yada 



bağlantının gönderilmesini sağlar.  

  Al  ve  Ver  …  :  Sık  kullanılanlar  yada  tanımlama  bilgilerinin  başka  bir  tarayıcıdan  yada  dosyadan 



alınmasını sağlar.  

 

83 


  Özellikler : Açık olan web sayfasının özelliklerini gösterir. 

  Çevrim Dışı Çalış : internete bağlıyken indirilen web sayfalarına çevrim dışı ulaşmayı sağlar. Tekrar 



bu seçenek tıklanırsa internet Explorer çevrimiçi çalışmaya başlar.  

  Kapat : Internet Explorer penceresini kapatır. 



  

6.  Düzen Menüsü :  web sayfasının belirli bir kısmını  yada tamamını kopyalamak , tüm sayfayı seçmek  ve 

sayfada kelime aramak için kullanılır.  

 

 



 

“Kopyala”  komutuyla  seçilmiş  olan  kısmın  panoya  kopyalanması  sağlanır.  Bu  kısım  daha  sonra 

Word, Excel, Powerpoint gibi programlara yapıştırılabilir. 

“Tümünü Seç” komutuyla sayfada var olan tüm öğelerin (yazı, resim, film vb) seçilmesi sağlanır.  

“Bul (Bu Sayfada) : Açık olan sayfada istenilen bir kelimenin aranmasını ve bulunmasını sağlar. 

 

7.  Görünüm  Menüsü  :    Araç  çubuklarının,  Durum  çubuğunun  ve  Gezgin  çubuğunun  eklenmesi  yada 



kaldırılmasını  sağlar.  İleri,  Geri,  Giriş  Sayfası  ve  Açılmış  olan  sayfalar  ile  sayfalar  arasında  hareket 

edilmesini  sağlar.  Sayfanın  yüklenmesini  durdurmak  veya  sayfanın  yenden  yüklenmesi  için 

kullanılabilir.  Metin  boyutunun  ,  dil  kodlamasının  değiştirilmesini  sağlar.  Açık  olan  sayfanın  kaynak 

kodunun yada gizlilik raporunun görüntülenmesini sağlar. Sayfanın tam ekran görünmesini sağlar. 

 



  Araç Çubukları  : Standart Düğmeler,  Adres Çubuğu,  Bağlantılar araç çubuklarının  eklenmesi  yada 



kaldırılmasını sağlar. Araç Çubuklarını Kilitlemek ve Özelleştirmekte mümkündür.  

 

  



 

Seçenekler :  

 



  Standart Düğmeler : Standart araç çubuğunun eklenmesini yada kaldırılmasını sağlar. 



 

84 


  Adres Çubuğu : Adres çubuğunun eklenmesini yada kaldırılmasını sağlar. 

  Bağlantılar : Bağlantılar araç çubuğunun eklenmesini yada kaldırılmasını sağlar. 



  Araç  Çubuklarını  Özelleştir  :  Internet  Explorer’da  araç  çubuklarını  eklemek  yada  kaldırmak 

için  iki  yol  vardır.    “Görünüm”  menüsünden  “Araç  Çubukları”  seçilir  ve  açılan  listeden 

istenilen araç çubuğu eklenir yada kaldırılır.  

 

 

 



Diğer yol ise araç çubuğunda boş bir yerde farenin sağ tuşuna basarak açılan listede istenilen araç 

çubuğunun seçilmesidir. 

 

 

 



 

“Görünüm”  menüsünden  yada  araç  çubuğunda  farenin  sağ  tuşuna  basılara  Araç  çubukları 

listesinden “Özelleştir” seçilerek istenilen araç çubuğu özelleştirilebilir. 

 

 



 

“Araç  Çubuğunu    Özelleştir”  penceresinde  sol  taraftaki  listede,  araç  çubuğuna  eklenebilecek 

araçlar görünür. Buradan istenilen aracı seçip “ekle“düğmesine basılarak “standart” araç çubuğuna 

eklenebilir.  

 


 

85 


 

 

 



 

Sağ  taraftaki  listede  ise  kullanılan  aktif  araçlar  görülmektedir.  Bu  araçlardan  kaldırılmak  istenen 

seçilir ve “Kaldır” düğmesine basılarak araç çubuğundan kaldırılır.  

 

 



 

 

“Yukarı  Taşı”    düğmesi  ile  seçilen  araç  bir  üst  sıraya  taşınır,  “Aşağı  Taşı”  düğmesine 



basılırsa seçilen araç bir alt sıraya taşınır. “Sıfırla”  düğmesine basılırsa yapılan  değişiklikler  iptal 

edilir. 


“Metin Seçenekleri” kısmında “Metin Etiketlerini Göster” seçilirse aracın ismi simgesinin 

altında  görünür.  “Seçici  metin  sağ  tarafta”  seçilirse  aracın  ismi  simgenin  sağ  tarafında  görülür. 

“Metin etiketi yok” seçilirse aracın ismi görünmez, sadece simgesi görünür. 

“Simge  Seçenekleri”  kısmında  “Büyük  Simge”  seçilirse  simgeler  büyük,  “Küçük  Simge” 

seçilirse simgeler küçük görünür. 

 



  Durum  Çubuğu  :  Açılan  web  sayfasının  URL’sini  ve  ne  kadarının  yüklendiğini  gösteren  durum 

çubuğunu eklemek yada kaldırmak için kullanılır.  



 

86 


 

 



  Gezgin Çubuğu :  

 

“Ara”, “Sık  Kullanılanlar”,  “Geçmiş”,  “Klasörler”,  “Günün  İpucu”,  “Tartış”  gezgin  çubuklarından 



herhangi birisini açmayı sağlar.  

  

 



 

Seçenekler :  

  Ara : Standart Düğmelerden “Ara” düğmesiyle aynı işleve sahiptir. “Ara”  sayfasını açar.  



  Sık  Kullanılanlar  :  Standart  Düğmelerden  “Sık  Kullanılanlar”  düğmesiyle  aynı  işleve 

sahiptir. “Sık Kullanılanlar” listesini açar.  

  Geçmiş : Standart Düğmelerden “Geçmiş” düğmesiyle aynı işleve sahiptir. Geçmiş sayfasını 



açar.  

  Klasörler : Bilgisayarımızdaki yerel klasörleri gösterir.   



  Günün İpucu : Internet Explorer ile ilgili ipuçları sayfasını gösterir. 

  Tartış : Tartışma sitelerine bağlantı için çeşitli araçlar içeren bir sayfayı açar.  



 

87 


 

  Git : Açılmış dökümanlardan herhangi birisine ulaşmamızı, Dökümanlar arasında ileri, geri hareket 



etmemizi ve Giriş sayfasına gitmemizi sağlar.  

 

 



 

  Dur : Sayfanın yüklenmesini durdurur. 



  Yenile : Sayfanın yeniden yüklenmesini sağlar.  

  Metin  Boyutu  :  Metin  boyutlarının  “En  Büyük”,  “Büyük”,  “Orta”,  “Küçük”  ve  “En  Küçük” 



seçenekleriyle değiştirilmesini sağlar. 

 

 



 

  Dil Kodlaması : Doküman görüntüleme dilini seçmemizi sağlar.  



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

88 


  Kaynak : Açık olan sayfanın kaynak kodunu görmemizi sağlar.  

 

 

 



  Gizlilik  Raporu  :  Sayfanın  gizlilik  ilkelerini  görüntülemeyi  sağlar.  Açılmış  olan  sayfaları  listeler. 

Bunlardan birisini seçip “Özet” düğmesine basılarak gizlilik ilkesi okunabilir. 

  Tam Ekran : Web sayfalarının tam ekran görünmesini sağlar.  



 

8.  Sık  Kullanılanlar  Menüsü  :  Sık  kullanılanlar  listesindeki  sayfalara  erişebilmemizi,  listeye  yeni  sayfa 

eklememizi ve listeyi düzenlememizi sağlar.  

 



  Sık Kullanılanlara Ekle : Açık olan web sayfasının listeye eklenmesini sağlar.  

  Sık Kullanılanları Düzenle : Sık Kullanılanlarda yeni klasör oluşturma, bir sayfayı klasöre taşıma, 



bir sayfayı silme gibi işlemler yapmamızı sağlar.  

 

 



 

9.  Araçlar Menüsü : Posta ve Haber alma, gönderme gibi işlemleri yapmak, Açılır Pencere Engelleyicisini 

devreye sokmak yada devreden çıkarmak, yüklü olan eklentileri etkinleştirmek yada devre dışı bırakmak, 

çevrim dışı web sayfalarını güncellemek, Windows güncelleme sayfasına ulaşmak, Internet Seçeneklerini 

Düzenlemek için kullanılır. 

 


 

89 


 

 

Seçenekler : 



 

  Posta  ve  Haber  :  Outlook  veya  Outlook  Expresde  oluşturulmuş  bir  e-posta  hesabını  kullanarak, 



postaları  okumak,  yeni  e-posta  yazmak,  birisine  açık  olan  sayfayı  yada  bağlantısını  (link) 

göndermek, Haber okumak gibi işlemlerin yapılmasını sağlar.  

  Açılır  Pencere  Engelleyicisi  :  Açılır  pencerelere  izin  verilmemesi  için  kullanılan  engelleyici  açar 



yada kapatır. Engelleyiciyi açtıktan sonra izin verilen sitelerin ayarlanmasını sağlar.  

 

 



 

 

 



İzin  verilecek  web  sitesinin  adresi  bölümünde  web  sitesinin  adresi  yazılır  ve  ekle  düğmesine 

basılırsa, o sitede açılır pencerelere  izin  verilir. İzin  verilen siteler bölümündeki  listeden  herhangi 

bir site seçilir ve “Kaldır” düğmesine basılır o site izin verilen siteler listesinden çıkartılır. Tümünü 

kaldır tuşu ise  listedeki tüm sitelerin  kaldırılmasını sağlar.  Süzgeç  düzeyi bölümünde üç seçenek 

sunulur: 1) Yüksek : Tüm açılır pencereleri engeller, 2) Orta : Otomatik açılır pencerelerin çoğunu 

engeller,       3) Düşük : Güvenli siteler listesindeki sitelerde açılır pencerelere izin verir.  

  Windows  Update  :  Microsoft,  Windows’un  güvenlik  açıkları  nedeniyle  sürekli  yeni  yamalar  



oluşturur.Bu yamaların kullanıcılar tarafından yüklenebilmesi için bir web sayfası oluşturulmuştur. 

Bu siteye kolayca ulaşabilmemiz için “Windows Update” seçeneği kullanılır.  



 

90 


  Internet Seçenekleri : Internet Explorer’ın  Genel, güvenlik, gizlilik, içerik, bağlantılar, programlar 

ve gelişmiş özelliklerinin ayarlanmasını sağlar.  

 

Sekmeler :  



 

  Genel  :  Giriş  sayfasının  değiştirilmesi,  Tanımlama  Bilgilerinin  ve  Geçici  Internet 



dosyalarının silinmesi, Geçmişin silinmesi gibi işlemlerin yapılmasını sağlar.  

 

 



  Güvenlik  :  Güvenlik  sekmesinde  “Internet”,  “Yerel  Intranet”,  “Güvenilen  Siteler”  ve 

“Yasak Siteler” için farklı düzeylerde güvenlik ayarlamaları yapılmasını sağlar.  

 

 



 

 

91 


 

 



  Gizlilik  :  Açılır  pencere  engelleyicisini  etkin  yada  devre  dışı  bırakmak,  tanımlama 

bilgilerine yönelik güvenlik seviyesini ayarlamak için kullanılır. 

 

 



 

İçerik  :  Ulaşılabilecek  içeriklere  sınırlandırma  getirmek  için  “İçerik  Danışmanı” 

bölümünde “Etkinleştir” düğmesi kullanılır. Güvenli sitelerle SSL bağlantısı kurulması için 

“Sertifika”  bölümündeki  düğmeler  kullanılır.  “Kişisel  Bilgiler”  bölümünde  ise  “Otomatik 

Tamamlama” düğmesi kullanılır.  

 

 



 

  Bağlantılar  :  Internet  bağlantısının  yapılandırılması  için  gerekli  ayarlar  yapılır.  “Kur” 



düğmesi  “Yeni  Bağlantı  Sihirbazı”  çalıştırılarak  bağlantı  ayarlamaları  yapılabilir.  Eğer 

çevirmeli  bağlantı  kullanılıyorsa  “Çevirmeli  ve  Sanal  Özel  Ağ  Ayarları”  listesindeki 

bağlantılardan biri seçilir ve “Ayarlar” düğmesi ile çevirmeli bağlantı ayarları yapılır. Eğer 


 

92 


hiç bağlantı yoksa “Ekle” düğmesi ile yeni bağlantı eklenir. “Kaldır” düğmesi ile seçilmiş 

çevirmeli  bağlantı  silinir.  “Yerel  Ağ  (LAN)  Ayarları”  bölümündeki  “Yerel  Ağ  Ayarları” 

düğmesi  ise  Proxy  ayarlarının  yapılmasını  sağlar.  Proxy  internet  bağlantı  hızını  ve 

güvenliği arttırmak için kullanılan bir sunucu servisidir. 

 

 

 



  Programlar :  Bu sekmede kullanılacak HTML düzenleyici, E-posta, Haber grubu, Internet 

araması,  Takvim,  Kişi  Listesi  gibi  uygulamaların  belirlenebilir.  “Web  ayarlarını  Sıfırla” 

düğmesi  ile  varsayılan değerlerin  geçerli  olması sağlanabilir. “Eklentileri  Yönet”  düğmesi 

ile eklentilerin etkin yada devre dışı olması sağlanabilir. 

 

 



 

  Gelişmiş özellikler : Bu sekmede “Çoklu Ortam”, “Erişilebilirlik” ve “Güvenlik” başlıkları 



altında çeşitli ayarlamalar yapılabilir. 

 


 

93 


 

 

10.  Bağlantılar (Linkler) : 



 

Bağlantılar web sayfalarında başka sayfalara geçiş  için  konan  öğelerdir. Bu  öğelerin üzerinde tıklandığında 

bağlantının belirttiği web sayfası açılır. Zaten bağlantılar olmasa web üzerinde  gezintide bu  kolay ve zevkli 

olamazdı.  

 

11.  Açılan Web Sayfalarının Öğelerine İlişkin İşlemler : 



 

Açılmış  olan  bir  web  sayfasının  üzerinde  çeşitli  öğeler  bulunur.  Bu  öğeleri  metinsel  bilgiler, 

bağlantılar,  resimler,  müzikler,  filmler  vb  olabilir.  Fare  işaretçisi  bu  öğelerin  üzerindeyken  farenin  sağ 

tuşuna basılarak, açılan listeden çeşitli işlemler uygulanabilir. 

Örneğin  bir  metin  seçilip  seçimin  üzerinde  sağ  tuşa  tıklanırsa,  metin  kopyalanarak  başka  bir 

uygulamaya yapıştırılabilir.  

 

 

 



Bir  resmin  üzerinde  sağ  tuşa  tıklandığında,  resmin  yerel  diske  farklı  biçimlerde  kaydedilmesi,  E-

posta  ile  birisine  gönderilmesi,  Yazdırılması,  Resimlerin  Klasörünün  açılması,  arka  plan  resmi  olarak 

ayarlanması, bir masaüstü öğesi olarak belirlenmesi, kopyalanarak başka bir uygulamaya yapıştırılması, Sık 

kullanılanlara eklenmesi, Özelliklerinin incelenmesi mümkün olmaktadır. 

 


 

94 


 

 

 



ARAMA MOTORLARI  

 

İnternetin  bilimsel  araştırmada  büyük  bir  paya  sahip  olduğu  şüphesiz  herkes  tarafından  kabul  edilebilir  bir 



gerçektir.  Ancak  bilimsel  araştırmada  kullanılabilmesi  için  internet  üzerinden  veriye  ulaşma  yöntemlerinin 

bilinmesi gereklidir. Aşağıda, internet aracılığıyla veriye ulaşmak için çeşitli yöntemler sunulmuştur; 

 

E-posta listeleri (email list) 



 

Internet arama motorları (search engine) 



 

Meta arama programları (metasearch programs) 



 

Tartışma listeleri (newsgroup) 



 

Kütüphane tarama sistemleri  



Yüklə 4,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin