İbn Hacer el-ASKALÂNÎ, (Çeviren: Veysel ÖZDEMİR), Ta’rîfu Ehli’t-Takdîs bi
Merâtibi’l-Mevsûfîne bi’t-Tedlîs (Tabakâtu’l-Müdellisîn)
……………………………………………………………………………………………..……….
196
50. Sa’îd b. Ebî Arûbe el-Basrî, KS (ö. 156-157)
Enes’i görmüştür. Rivâyetlerinin çoğu Katâde’dendir. İhtilâta
uğrayanlardandır. Nesâî ve başkaları onu tedlîs yapmakla vasıflandırmışlardır.
51. Süfyân b. Sa’îd es-Sevrî, KS (ö. 161)
Meşhûr imâm, fakîh, âbid ve büyük hadîs hâfızıdır. Nesâî ve başkaları
onu tedlîs yapmakla vasıflandırmış; Buhârî ise onun hakkında “Tedlîsi ne kadar
da azdır.” demiştir
24
.
52. Süfyân b. Uyeyne el-Hilâlî el-Kûfî, KS (ö. 198)
Mekke’ye sonradan gelerek yerleşmiştir. Meşhûr imâm İbn Uyeyne,
zamanının Hicâz fakîhidir. Sadece sika olanlardan tedlîs yapmıştır. İbn Hibbân
bunun sadece ona has bir özellik olduğunu söylemiştir
25
. Nesâî ve başkaları onu
tedlîs yapmakla vasıflandırmıştır. Burhân(üddîn) el-Halebî, (müdellislerle ilgili
eserinde) Süfyân b. Uyeyne isminde iki tercüme zikretmiştir. Birincisi meşhûr
olan Süfyân’dır. İkincisi ise Esfel tarafından Mis’ar b. Kidâm’ın mevlâsı olan
Süfyân b. Uyeyne el-Hilâlî’dir. Burhân “Bu ikinci Süfyân’ın tedlîs yaptığı ve
leyse bi şey olduğu”nu söylemektedir
26
. Ancak durum Burhân’ın zannettiği gibi
değildir. Çünkü İbn Uyeyne, Benî Hilâl’in mevlâsıdır. Zîra Zehebî, İbn
Dakîku’l-Îd ile bir araya geldiğinde “Ebû Muhammed el-Hilâlî kimdir?” diye
sorduğunu, onun da “Süfyân b. Uyeyne’dir.” şeklinde cevap vermesine hayret
ettiğini yapmış olduğu rihlesinin faydalarından biri olarak zikretmiştir. Ayrıca
İbn Uyeyne’nin Mis’ar’a nisbet edilmesi, Mis’ar’ın Benî Hilâl’den olması
sebebiyledir. İclî (de iki tane Süfyân b. Uyeyne tercümesi zikretmiş) birisi için
“Leyse bi şey” demiş, diğerinin ise tedlîs yaptığını belirtmemiştir. Bu ihtilât
olabilir. İclî’nin Sikât’ına baktım “Süfyân b. Uyeyne” maddesinde bu
söylediklerini gördüm
27
.
53. Süleyman b. Dâvud et-Tayâlisî, Ebû Dâvud, Bt – M – SE (ö. 204)
Hadîs hâfızıdır. Künyesi ile meşhûrdur. Çok hadîs rivâyet eden sika
muhaddislerdendir.
Yezîd b. Zürey’ (ö. 182) “Ona Şu’be’nin iki hadîsini sordum. O da
bunları ondan duymadım dedi. Ancak daha sonra Tayâlisî bu iki hadîsi
24
Ebû Tâlib Akîl b. Atiyye el-Kâdî, İlelü’t-Tirmiziyyi’l-Kebîr, (thk. Subhî es-Semerrâî, Ebû’l-
Meâti en-Nûrî, Mahmud Muhammed Halil es-Sa’îdî), Âlemü’l-Kutub, Beyrût, 1489/1989, s.
388.
25
İbn Hibbân, Sahîh, (tertîb: İbn Balabân, thk. Şuayb el-Arnaût), I-XVII, Müessesetü’r-Risâle,
Beyrût, 1408/1988, I, 161.
26
Halebî, et-Tebyîn, s. 28-29.
27
Bkz. Ahmed b. Abdullah b. Sâlih Ebû’l-Hasen el-İclî, Ma’rifetü’s-Sikât, (thk. Abdu’l-Azîm el-
Bustî), I-II, Mektebetü’d-Dâr, Medîne, 1405/1985, I, 417.