Bioetikadan ma’ruza matnlar to’plami O’qituvchi; Ikromova Feruza Isrofilovna kirish

O'zbekistonda bemorning huquqiy himoyasi.
Sog'liqni saqlash sohasidagi munosabatlarni tartibga soluvchi va tibbiy xizmatlar iste'molchisining (bemorning) huquqlarini himoya qiluvchi asosiy me'yoriy va idoraviy hujjatlar Konstitutsiya, Fuqarolik Kodeksi, "Fuqarolarning sog'lig'ini muhofaza qilish to'g'risida", "Iste'molchilarning huquqlarini himoya qilish to'g'risida" gi qonunlari hisoblanadi. Bundan tashqari, ularga ijtimoiy ahamiyatga ega kasalliklar bo'yicha shoshilinch, ixtisoslashtirilgan tibbiy yordam ko'rsatishda fuqarolarning huquqlarini belgilovchi, shuningdek, boshqalarga xavf tug'diradigan bir qator normativ-huquqiy hujjatlar amal qiladi. Fuqarolarning malakali tibbiy xizmat ko'rsatish huquqi O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini kafolatlaydi. U davlat zimmasiga aholi salomatligini muhofaza qilish va mustahkamlash dasturini moliyalashtirishni amalga oshirish, davlat va xususiy sog'liqni saqlash tizimini rivojlantirish, inson salomatligini mustahkamlashga xizmat qilayotgan faoliyatni rag'batlantirish bo'yicha choralar ko'rish vazifasini yuklaydi.
"Sog'liqni saqlash to'g'risida" gi Qonunning 3-moddasi fuqarolarning sog'lig'ini muhofaza qilishning asosiy printsiplari-sog'liqni saqlash sohasidagi inson huquqlariga rioya qilish, aholining barcha qatlamlari uchun tibbiy yordamning mavjudligi, profilaktika choralarining ustuvorligi, sog'liqni saqlash yo'qotilganda fuqarolarning ijtimoiy himoyasi, tibbiyot fani va amaliyotining birligi.
"Fuqarolarning salomatligini muhofaza qilish to'g'risida" gi qonunga muvofiq bemor quyidagi huquqlarga ega:

• 
  Tibbiy va xizmat ko'rsatuvchi xodimlar tomonidan hurmat va insoniy munosabat; Shifokor va davolash-profilaktika muassasasini tanlash;
  
• 
  Sanitariya-gigiyena talablariga javob beradigan sharoitlarda tekshirilish, davolanish va saqlanish;
  
• 
  Uning iltimosiga binoan O'zbekiston Respublikasi sog'liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilangan tartibda boshqa mutaxassislarning konsilium va konsultatsiyalarini o'tkazish;
  
• 
  Tibbiy yordam uchun murojaat qilish haqiqati, sog'liqni saqlash holati, tashxis va uning tekshiruvi va davolanishida olingan boshqa ma'lumotlar haqida ma'lumotni maxfiy tutish;
  
• 
  Ixtiyoriy rozilik yoki tibbiy aralashuvdan voz kechish;
  
• 
  O'z huquqlari va majburiyatlari va ularning salomatligi holati, shuningdek, bemorning manfaati uchun uning salomatligi holati haqida ma'lumot berilishi mumkin bo'lgan shaxslarni tanlash haqida ma'lumot olish;
  
• 
  Ixtiyoriy tibbiy sug'urta doirasida tibbiy va boshqa xizmatlarni olish; qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tibbiy yordam ko'rsatishda uning sog'lig'iga zarar yetkazilgan taqdirda zararni qoplash;
  
• 
  Uning huquqlarini himoya qilish uchun unga advokat yoki boshqa qonuniy vakilni qabul qilish.
  

Bemorning sog'liqni saqlash xizmati iste'molchilari sifatida huquqlari "Iste'molchilarni himoya qilish to'g'risida" gi qonunni himoya qiladi²¹ . Ushbu Qonunning 4-moddasida iste'molchiga xizmat haqida ishonchli ma'lumot olish, uning to'g'ri sifatini erkin tanlash, uning ishonchsizligi, moddiy zararning to'liq hajmda qoplanishi, xizmat bilan bog'liq bo'lgan ma'naviy zarar, hayot va sog'liq uchun xavfli kamchiliklar, shuningdek ijrochining noqonuniy harakati (yoki harakatsizligi) bilan ta'minlanganligi nazarda tutiladi.
Bemorning huquqlari buzilgan taqdirda, u yoki uning qonuniy vakili shikoyat bilan bevosita davolash-profilaktika muassasasining rahbari yoki boshqa mansabdor shaxsiga yoki O'zbekiston Respublikasi sudiga murojaat qilishi mumkin.