Bioetikadan ma’ruza matnlar to’plami O’qituvchi; Ikromova Feruza Isrofilovna kirish

146

IX BOB. PSIXIATRIYA VA PSIXOTERAPIYADA ETIKA	154
X. BOB. TRANSPLANTATSIYA AXLOQIY MUAMMOLARI	170
XI BOB. STOMATOLOGIYADA AXLOQIY MUAMMOLAR VA TOIFALAR	185
XII BOB. TIBBIYOTDA FALSAFIY-DINIY VA AXLOQIY AN'ANALARNING TARIXIY VA ZAMONAVIY JIHATI	194
I. ТЕST SAVOLLARI	233
II. VAZIYATLI MASALALAR(KEYSLAR)	242
III. LUG'AT	246
IV. ILOVALAR	284
1 ILOVA. BIOETIKA VA INSON HUQUQLARI UMUMJAHON DEKLARATSIYASI	284
2 ILOVA. LISSABON BEMOR HUQUQLARI DEKLARATSIYASI	295
3 ILOVA. EVROPADA BEMOR HUQUQLARINI TA'MINLASH SIYOSATI DEKLARATSIYASI (AMSTERDAM DEKLARATSIYASI)	299
BIBLIOGRAFIYA	303
MUNDARIJA	312

1^ Tom L. Beauchamp Principles of Biomedical Ethics.Tom L. Beauchamp - 1979 - Oxford University Press. Biomedical Etika hamda Tom L. Beauchamp Tamoyillari.Tom L. Beauchamp - 1979 - Oxford Universiteti Bosing.

2^ Ruth R. Faden , Tom L. Beauchamp , Nancy M. P. KingA History and Theory of Informed Consent 1986. Rut R. Faden-amerikalik olim, akademik va bioetika instituti asoschisi jon Xopkins Berman. Faden Filip Franklin Uogli biomedikal axloqiy birinchi professori .

3^ Vitch R .Inqilobiy o'zgarishlar davrida axloqiy tibbiyot modellari / / falsafa masalalari. 1994. № 3. P. 67-72

4^ Daniel jon Callahan dunyodagi birinchi bioetika tadqiqot instituti Hastings markazining asoschilaridan biri sifatida biomedikal etika sohasini rivojlantirishda etakchi rol o'ynagan amerikalik faylasuf edi.

5^ Edmund D. Pellegrino  Pellegrino ED. Percival's medical ethics: the moral philosophy of an 18th-century English gentleman. Arch Intern Med. 1986;146:2265–9.  Pellegrino ED. Humanism and the Physician. Knoxville, TN: University of Tennessee Press; 1979. Educating the humanist physician; p. 164Edmund D. Pellegrino Pellegrino ED. Percival tibbiy etikasi: 18-asr ingliz janoblarining axloqiy falsafasi. Kamar Med Ordinator. 1986;146:2265–9. ED Pellegrino. Insonparvarlik va tabiblik. Knoxville, tonnani, toshko'mir: Tennessee Matbuot Universiteti; 1979. Insonparvar shifokor tarbiyalash; p. 164

6^ Gegel Huquq falsafasi. M.,1990.

7^ Rolz D. Adolat nazariyasi. - M., 1995 y

8 Aflotun. 3 jildda to'plangan asarlar. 3 -jild (1). M., 1971 y.

9^ Davtyan S.A. - Yer.: YSMU im. M. Heratsi .- Bioetika: Darslik /, 2013, 257 b.

10^ Biotibbiy etika: Seminar / Jami. ed S.D.Denisova, Ya.S.Yaskevich - Minsk: BSMU, 2011.

11^ Beauchamp T.L., Childress J.F. Principles of biomedical ethics / 4 th ed. New York; Oxford University Press, 1994

12^Bioetika va inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/declarations/bioethics_and_hr.shtml

13^Beauchamp T.L., Childress J.F. Principles of biomedical ethics / 4 th ed. New York; Oxford University Press, 1994.

14^ Fuqarolarning sog'lig'ini muhofaza qilish huquqlari davlat tomonidan kafolatlanishini ta'minlash; ... (4-modda 2017 yil 13 iyun O'zRQ-436-sonli , 2017 y., 24-son, 487-modda). www.lex.uz/ acts /41329

15^Gippokrat qasamyodining matni https://www.rlsnet.ru/books_book_id_7_page_1.htm

16 Gippokratning deontologiyasidan zamonaviy bioetikasidan qadar http://www.bioethics.ru/rus/biohistory/

17^ O'zbekiston Respublikasi Fuqarolar sog'ligini saqlash to'g'risidagi qonun ; www.lex.uz/ acts /41329

18^ https://lex.uz/docs/52709

19^ https://islam.uz/fikh/akademiya-fikxa/2275-o-vrachebnoy-tayni.html

20^ Lissabon deklaratsiyasi. 1981 g., Lissabon, Portugaliya, dopoln. v 1995 g., Bali, Indoneziya [Lisbon Declaration of Patients’ Rights, adop. in 1981, Lisbon, Portugal; updated in 1995, Bali, Indonesia]. Available at URL: http://www.e-stomatology.ru/ star/info/2010/lissabon_declaration. (accessed Jan. 20, 2012). [in Russian]

21 Iste'molchilar to'g'risidagi O'zbekiston Respublikasining qonuni №221-I 26.04.1996 ,25.12.2019, № 03/19/597/4193); https://www.lex.uz/acts/303433;

22^ Jahon tibbiyot assotsiatsiyasi tomonidan Xelsinki deklaratsiyasi: Odamlarda biomedikal tadqiqotlar bo'yicha shifokorlar uchun ko'rsatmalar. - Xelsinki. - 1964, qo'shimchalar 1975, 1983, 1996, 2000

23^ Good clinical practice (GCP) https://www.ema.europa.eu/en/ich-e6-r2-good-clinical-practice

24^ Internetning tibbiy manbalari (5) http://nlr.ru/res/inv/ic_med/cat_show.php?rid=347; The Сocrane Library
https://www.cochranelibrary.com/

25^ Vlasov. V.V. Dalillarga asoslangan tibbiyotga kirish, M. 2001
Melnichenko G.A., Buziashvili I.I., Proskurina I.A. Dalillarga asoslangan tibbiyot va endokrinologiyada xalqaro ko'p markazli klinik tadqiqotlar. Rossiya Federatsiyasi Sog'liqni saqlash vazirligining Dori-darmonlarni ekspertizasi va davlat nazorati ilmiy markazi, M. Vedomosti NTsEGKLS-sentyabr 1999 №1

26^ O'zbekiston Respublikasining "Dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to'g'risida" gi qonuni
https://www.lex.uz/acts/2229

27^ Biotibbiy tadqiqotlar sohasidagi inson huquqlari va biomeditsina to'g'risidagi konventsiyaga qo'shimcha protokol (ETS N 195) (rus, ingliz) Strasburg 25 yanvar 2005 y http://docs.cntd.ru/document/901921573

28^ Moroz V.V., Bobrinskaya I.G., Vasilev V.Yu., Kuzovlev A.N., Perepelitsa S.A., Smela T.V., Spiridonova E.A., Tishkov Е.А., E.A. / Yurak -o'pka reanimatsiyasi. M.: FNKTs RR, MGMSU, NIIOR, 2017, - 60 b

29^ Biotibbiy etika: so'zlar - refer. / T.V. Mishatkina, Ya.S. Yaskevich, S.D. Denisov [va boshqalar]; ed T.V. Mishatkina. –– Minsk: BSEU, 2007.

30^ Кюблер-Росс Э. О смерти и умирании. — Киев: София, 2001, 110с.

31^ Heidegger M. Shaxsiyat qonuni. Mamlakat yo'lidagi suhbat. - M.: Oliy maktab, 1991. – b. 75.

32^ Moody Raymond. Hayotdan keyingi hayot. Sofiya 2009 y.

33^ "T-4" o'ldirish dasturi ("Action Tiergartenstrasse 4") Germaniya Milliy Sotsialistlarining sterilizatsiya qilish, keyinchalik ruhiy kasallarni, aqli zaif va irsiy kasalliklarni jismoniy yo'q qilish bo'yicha evgenik dasturining rasmiy nomi. Kelajakda nogironlar (nogironlar, shuningdek 5 yildan ortiq kasal bo'lganlar) yo'q qilinadigan shaxslar doirasiga kiritildi. Dastlab, faqat 3 yoshgacha bo'lgan bolalar, keyin barcha yosh guruhlari yo'q qilindi.

34^ Nobel mukofotiga bir necha bor nomzod bo'lgan zamonaviy Belgiyaning eng yirik yozuvchisi Ugo Klaus Altsgeymer kasalligining faqat birinchi bosqichiga ega bo'lsa-da, 2008 yilda 79-yilda o'z ixtiyori bilan vafot etdi

35^ http://www.strasbourg-reor.org/?topicid=1044

36^Материалы сайта: http://www.strasbourg-reor.org/?topicid=1044

37 https://regnum.ru/news/economy/2259120.html

38^ Fuqarolarning reproduktiv salomatligini muhofaza qilish to'g'risida O'zbekiston Respublikasining qonuni №-528 11.03.2019 https://lex.uz/docs/4233888

39^ Belyaletdinov, R.R. Zamonaviy biotexnologiyalarning xavf -xatarlari: ijtimoiy -gumanitar tahlil: monografiya / P. P. Belyaletdinov - Moskva: "4 Chop etish" MChJ, 2019. - 212 b

40^ The Human Genome Project, HGP — Xalqaro tadqiqot loyihasi bo'lib, uning asosiy maqsadi DNKni tashkil etuvchi nukleotidlarning ketma-ketligini aniqlash va inson genomidagi 20-25 ming genni aniqlashdan iborat bo'lib, ushbu loyiha biologiyada amalga oshirilgan eng yirik xalqaro hamkorlik deb nomlanadi.

41^ Biotehnologiya. Biohavfsizlik. Bioetika / под ред. А. P. Ermishina. - Мinsk, 2005

42^ "Inson genomi" loyihasining axloqiy va huquqiy jihatlari: stajyor. Hujjat va analitik materiallari. М., 1998.

43^ Inson genomi va inson huquqlari to'g'risidagi umumjahon deklaratsiyasi - BMT, 1997. URL: www.unesco.com

44^ Reduksionizm (lot. Reductio "qaytish, qaytarish" dan) - bu oddiy hodisalarga xos qonunlar yordamida murakkab hodisalarni to'liq tushuntirish mumkin bo'lgan uslubiy printsip (masalan, sotsiologik hodisalar biologik yoki iqtisodiy qonunlar bilan izohlanadi).

45^ Sgreccia E., Di Pietro M. L. Manipolazioni genetiche e procreazione artificiale: orientamentici e giuridiconsiderazioni etiche // Il diritto di Famiglia e delle Persone. - 1987. - No. 3, 4. - P. 1351-1447.

46^https://informburo.kz/stati/kakie-problemy-v-transplantologii-vskrylo-delo-vracha-o-nezakonnoy-peresadke-organov.html

47^https://www.who.int/transplantation/Guiding_PrinciplesTransplantation_WHA63.22ru.pdf?ua=1

48^http://donorstvo.org/zakon-o-transplantatsii/stambulskaya-deklaratsiya-o-torgovle-organami-i-transplantatsionnom-turizme/

49^ A.Ya. Ivanyushkin va boshqalar Bioetikaga kirish // М.: , 1998.

50^ Warner R, Segal H. Ethical Issues of Informed Consent in Dentistry. Chicago. III: Quintessence Publ Co; 1980:115

51^ Odom JG. The status of dental ethics instruction. J Dent Educ 1988;52:306-308; Jong A, Heine CS. The teaching of ethics in the dental hygiene curriculum. J Dent Educ 1982; 46:699-702.

52^ http://www.pucrs.br/bioetica/cont/joao/anoverview.

53^ Muxamedova Z.M. Stomatologlarning o'quv, kundalik amaliyoti va klinik tadqiqotlarida bioetikaning o'rni. Stomatologiya № 4(69) 2017.С.80-82.

54^ Ozar DT, Schiedremayer DL, Siegler M. Value categories in clinical dental ethics. J Am Dent Assoc 1988;116:365-368

55^ Ozar DT, Schiedremayer DL, Siegler M. Value categories in clinical dental ethics. J Am Dent Assoc 1988;116:365-368

56^ Ozar DT, Schiedremayer DL, Siegler M. Value categories in clinical dental ethics. J Am Dent Assoc 1988;116:365-368

57^ Rtveladze E.V., Saidov A.X., Abdullaev K.V. Avesto "Jinlarga qarshi qonun" (Videvdat). SPb.: Politexi nashriyoti, Universitet, 2008. 301 p.

58^ Rtveladze E.V., Saidov A.X., Abdullaev K.V. Avesto "Jinlarga qarshi qonun" (Videvdat). SPb.: Politexi nashriyoti, Universitet, 2008. 301 p.

59^ Shepotev N. Qozon universitetining ilmiy izohlari. B. III, 4 -kitob. - Qozon, 1890.- S. 57

60^ Ravvin Moshe Sofer (II) (1885-1944) (nemis tilida; Musa Shrayber) - 20-asr boshlarida taniqli pravoslav yahudiy (charedi) ravvinidir. Ravvin Moshe Tavrotning ko'plab sharhlarini yozgan, ularning aksariyati Xolokost paytida yo'qolgan. 1944 yilda Ravvin Moshe va uning oilasi fashistlar tomonidan o'ldirilgan

61^ Otopsi (otopsi, nekropsi, bo'limi) (lat. Sectio - kesish) - bu patologik-anatomik yoki sud-tibbiy muolajalar, o'limdan keyingi otopsi va tanani, shu jumladan ichki a'zolarni tekshirish. Odatda o'lim sababini aniqlash uchun amalga oshiriladi

62^Harakas S. Pravoslavlik va bioetika // Inson . - №2 - 1994. - b. 91.

63^Melety Metropoliteni Nikopol. Abort qilish. - 3 -nashr. - M., 1993. Bu lavozimni rus pravoslav cherkovining vakili, ruhoniy Dmitriy Smirnov egallaydi. Qarang: Saqlash va saqlash. - 3 -nashr. - Moskva: "Hayot" pravoslav tibbiy va o'quv markazi, 1995. - S. 30-39, s. 34-35

64^Harakas S. Pravoslavlik va bioetika // Odam. - M., 1994. - No 2. - S. 94.

65^Harakas S. Pravoslavlik va bioetika // Odam. - M., 1994. - No 2. - S 96.

66^ROM. 8: 17-39. // Injil. Eski va Yangi Ahdlarning Muqaddas Yozuvlari kitoblari. - M ..: Ed. Moskva Patriarxiya, 1976.-S. 1234-1235

67^ Constantelos D. J. Nikoh, shahvoniylik va turmush qurmaslik: yunon pravoslav nuqtai nazari. - Minneapolis, 1975 yi

68^ Harakas S. Zaphiris Ch. The Morality of Contraception. An Eastern Orthodox Opinion. In: J. of Ecumenical Studies. - 1974, N 11. - Р. 677-690

69^ Harakas S. Zaphiris Ch. The Morality of Contraception. An Eastern Orthodox Opinion. In: J. of Ecumenical Studies. - 1974, N 11. - Р. 98.

70^ B.A.Zikria. Medical Ethics of Medieval Islam with Special Reference to Al-Ruhawi's Practical Ethicsof the Physician", Vol. 57, Part 3,1967 translated by Martin Levey

71^ Hassan Chamsi-Pasha, FRCP (Glasg), FACC, Mohammed A. Albar, MD, FRCP. Islamic medical ethics a thousand years ago www. smj.org.sa Saudi Med J 2013; Vol. 34 (7) Р 673-675; Aksoy S.The religious tradition of Ishaq ibn Ali al-Ruhawi: the author of the first medical ethics book in Islamic medicine. JISHIM 2004;3:9-11

72^ Hassan Chamsi-Pasha, FRCP (Glasg), FACC, Mohammed A. Albar, MD, FRCP. Islamic medical ethics a thousand years ago www. smj.org.sa Saudi Med J 2013; Vol. 34 (7) Р 673-675; Aksoy S.The religious tradition of Ishaq ibn Ali al-Ruhawi: the author of the first medical ethics book in Islamic medicine. JISHIM 2004;3:9-11

73^ Karaman H. Abu Bakr Al Razi (Rhazes) and Medical Ethics. Ondokuz Mayis University Review of the Faculty of Divinity 2011; 30: 77-87.

74^ Dr. Ragheb Elsergany. Al Razi ( Rhazes ), a Miracle in Medicine over Generations. https://islamstory.com/en/artical/23560/Al%20Razi-miracle-medicine-across-generations

75^Abdul Nasser Kaadan. Al-Razi on Smallpox and Measles. https://muslimheritage.com/al-razi-smallpox-measles/

76^ Karaman H. Abu Bakr Al Razi (Rhazes) and Medical Ethics. Ondokuz Mayis University Review of the Faculty of Divinity 2011; 30: 77-87.

77^ Raximov M. X .. Abu Ali Ibn Sinoning antropologiyasi. Xulosa dis. ... Doktor Filos. Fanlar: Dushanbe, 2004

78^ Sharq xalqlari madaniyati tarixining muammolari XV va yozma yodgorliklar. LO IV AN S S SR III ilmiy sessiyasi III qism (Ibn Sino ijodi haqida ma'ruza va ma'ruzalar). "Ilm", Moskva.1981

79^ Muxamedova Z.M. Bioetika T., 2009

80^ Ben Hamida V. Musulmon axloqi, tibbiyot va biotexnologiya // Tibbiyot va inson huquqlari. - M.: A / O IG "Progress", "Progress -Inter", 1992. - 50 –b.

81^ Mazhab - to'rtta asosiy diniy va yuridik maktablar. Islom entsiklopedik lug'ati. M. Nauka.1991 yil 152 –b.

82^ Mohammed Ghaly. Religio-ethical discussions on organ donation among Muslims in Europe: an example of transnational Islamic bioethics. 2012

83^ Ben Hamida F. Musulmon axloqi, tibbiyot va biotexnologiya // Tibbiyot va inson huquqlari. -M.: A / O IG "Progress", "Progress -Inter", 1992. -S. 53.

84^ Yudin B.G. Bioetikani ijtimoiy institutlashtirish / Sat-Bioetika: muammolar va istiqbollar. - M., 1992 y.

85^ Muxammedova Z.M. Aholining bioetika madaniyatini rivojlantirishning dolzarb muammolari. Mat-to-Mat-da. reg nauchn.pract.sem.trening "Biologiya, tibbiyot va ta'limdagi bioetika ekspertizasi". Dushanbe: Asia Print, 2010, 317 b. 196-202-betlar.

86^ Yaskevich Ya, Yudin B.G., Denisov S.D. Bioetika. –– Мinsk , 2007. ––225 b. ISNB 978-985-484-469-5.