Biokimyo pmd

15-jadval
Odam organizmida sutkalik modda almashinuviningayrim
ko‘rsatkichlari
moddalar Organizmdagi Sutkada iste’mol Sutkada
miqdori, g. qilinishi, g.
chiqarilishi, g.
O
2
- 850 -
CO
2
- - 1000
Suv 42000 2200 2600
Organik
moddalar:
Oqsillar
15000 80 -
Lipidlar 10000 100
-
Uglevodlar 700 400
-
Nuklein
kislotalar 700 - -
Mochevina
(siydikchil) - - 30
Mineral tuzlar 3500 20 20
Jami:
71900 3650 3650
Iste’mol qilinayotgan moddalar massasi shu vaqt ichida organizmdan
ajralib chiqayotgan moddalar massasiga teng bo‘lgani uchun odamning
tana massasi o‘zgarmaydi.
Assimilyatsiya va dissimilyatsiya jarayonlari orasidagi uzviy
bog‘lanish to‘qimalarni doimiy yangilanishini ta’minlaydi.
Dissimilyatsiya jarayonini assimilyatsiyadan ustun turishi patologik
holatlarda (ochlik, infeksion kasalliklar va boshqalar) kuzatiladi va
ozishga olib keladi.

---

164
Ovqatlanish biokimyosi
Ozuqa mahsulotlarning asosiy va minor komponentlari
Ovqatlanish
– bu organizmni tashqi muhit bilan bog‘lovchi omil
hisoblanadi va modda almashinuvining birinchi bosqichidir. Ovqat bilan
organizmga kerakli organik va anorganik moddalar kiradi. Organiq
moddalar – bu oqsillar, karbon suvlar, yog‘lar, nuklein kislotalar,
vitaminlardir. Mineral moddalarga esa natriy, kaliy, kalsiy, fosfor, xlor,
temir, yod, mis, rux va boshqalar kiradi. Ular organizmga doimo yetarli
miqdorda kiritilishi kerak.
Katta yoshdagi odam kundalik ovqat tarkibida asosiy ozuqa
mahsulotlaridan 80-100 g oqsil, 80-100 g yog‘ va 400-500 g uglevod
bo‘lmog‘i lozim.
Balansli ovqatlanishning 
birinchi va muhim prinsiplaridan biri
ovqat tarkibida asosiy ozuqa mahsulotlarini, biologik faol moddalarni
va mineral elementlarning nisbatini inson yoshiga, jinsiga, ish faoliyatiga
va turmush tarziga qarab to‘g‘ri belgilashdir. Oqsillar, yog‘lar va karbon
suvlar uchun bu nisbat 1:1:4 tengdir.