119
sindromi»ga
xos belgi xususiyatlarga
ega organizm rivojlanadi.
Klaynfelter
sindromi
kasalligi
faqat erkaklarda uchraydi. Sitogenetik
tahlil natijasida ularning jinsiy «X»
xromosomalar
soni normaga nisbatan
bittaga ko‘payganligi aniqlandi. Oqi-
batda Klaynfelter sindromi kasal-
ligiga duchor bo‘lgan
shaxslar jinsiy
xromosomalar bo‘yicha XXY geno-
tipiga ega bo‘ladilar.
Shuning hisobiga
ulardagi diploid xromosomalar soni
odatdagicha 46 ta emas, balki 47 ta
bo‘ladi.
Klaynfelter
sindromi kasaliga du-
chor bo‘lgan shaxslarda jismoniy, aqliy
jihatdan o‘zgarishlar paydo bo‘ la di.
Ularda qo‘l va oyoqlar haddan tashqari
uzun bo‘ladi. Yelka chanoqqa nisbatan
tor bo‘lib jinsiy bezlarning rivojlanishi
buziladi. Balog‘atga yetish davridan
boshlab, bir qadar aqliy qoloqlik yuzaga
keladi. Bu kasallik o‘rta hisobda yangi
tug‘ilgan 500 ta o‘g‘il boladan bittasida
uchraydi.
Ayollarda
jinsiy xromosomalar
mutatsiyasi bilan bog‘liq bo‘lgan,
«Shereshevskiy-Terner sindromi» ka sal ligi uchraydi. Bu kasallikka duchor
bo‘lgan ayollarda juft gomologik jinsiy xromosomalar soni bittaga kamayadi.
Ularda xromosoma soni 46 ta emas, balki 45 ta bo‘lib qoladi. Bunday ayollarning
bo‘yi
juda past, bo‘yni juda qisqa bo‘ladi. Ularda tuxumdon rivojlanmagan,
ikkilamchi jinsiy belgilar ham juda sust namoyon bo‘ladi. «Shereshevskiy-
Terner sindromi» kasalligi o‘rta hisobda yangi tug‘ilgan 5000 qizdan bittasida
uchraydi (64–65-rasmlar).
64-rasm.
Erkaklarda
meyoz jarayonida
xromosomalarning hujayralarga
taqsimlanishi buzilishining oqibatlari:
1,2 –
Klaynfelter sindromi;
3,4 – Shereshevckiy-Terner sindromi.
Dostları ilə paylaş: