Biologiya fanidan laboratoriya daftari

2-KURS


Lobaratoriya mashg'uloti - 4
Mavzu: Organizmlarning yashash muhitiga moslanishlarni o'rganish
Maqsad: Tirik organizmlarningyashash muhitiga moslanish turlarini o`rganish,qushlarning havo,baliqlarning suv,toshbaqalarning cho`l muhitiga moslanish belgilarini aniqlash.
Jihоzlаr: Akvaryumdagi baliqlar, qafasdagi to'ti, kanareyka yoki qushning tullami, tirik burchakdagi toshbaqa yoki ularning rangli rasmlari.

Ishni bajarish tartibi:

Qushlarning havo muhitga moslanishini o`rganish
1 Qushlar tuzilishini ko`rib chiqing Qushlarning tashqi tuzilishidagi uchishga moslashganlik belgilarini aniqlang
2. Zoologiya darslarida o`rganganlaringiz asosida qushlarning ichkii tuzilishidagi uchishga moslashganlik belgilarini aniqlang
3.­­­­­ Qushlardagi moslashganlik belgilarini nisbiyligini aniqlang
1. Qushlar tanasi bosh, bo`yin,tana,oyoqdan iborat bo` lib, evolyutsiya jarayonida oldingi oyoqlar qanotga aylangan.Qushlar terisi yupqa va shaffof bo`lib, pat bilan qoplangan. Har bir qoplovchi patingichka , qattiq o`zakdan va uning ikki yonida joylashgan yumshoq yelpig`ichdan iborat.Pat o` zagidan 1- tartib va undan 2- tartib o`siqchalar chiqadi. Bunday pat yengil va egiluvchan bo`ladi. Qushlar uchganida qanot va dumidagi yirik qoplovchi patlaribir- biri ustiga cheripitsa singari tushadi,qushning havoda uchishini yengillashtiradigan suyri shakldagi ko`tarilish yuzasini hosil qiladi.
2. Qushlar skeleti ichida havo bo`lgani tufayli yengil bo`ladi. Uchmaydigan qushlarga nisbatan uchuvchi qushlarda skelet ancha yengil.Bir qancha suyaklar qo`shilib o`sganligi tufayliancha pishiq va mustahkam.Harakatsiz birikkan bel dumg`aza suyaklari qo`shilib yaxlit dum suyagini hosil qiladi, dum suyagi esaburilish patlari uchun tayanch vazifasini bajaradi.Tosh suyagining kengayib to`sh toji hosil qilgan qismiga qanot muskullari birikadi.Barmoqlar soni kamayishi va mayda suyaklar qo` shilishi natijasida panja suyagi mustahkam bo`ladi.
Faqat qushlarga xos bo`lgan ilik suyagi qo`nayotgan qushning tanasiga beriladigan zarbani kamaytiradi.Issiqqonli.Nafas olishida uchgan vaqtda o`pka bilan havo pufakchalari ham
ishtirok etadi.Ichki a`zolarida havo pufakchachalariga kiradigan havo qush tanasini sovutib turadi.
3. guruhModdalar almashinuvi juda jadal bo`lgani uchun ochlika. Tana harorati yuqori bo`lgani uchun suvsizlikka chidamsiz.Qaldirg`och oyoqlari juda mayda bo`lgani uchun yerda y ura olmaydi.suv qushlari oyo`g`idagi parda yerda
yurishini qiyinlashtiradi yurishini qiyinlashtiradi