Biotexnologiya kafedrasi

Mustaqilta‟lim

1.	Biotexnologiya, uning rivojlanish tarixi, predmeti, maqsadi va vazifalari. Biotexnologiya sog’liqni saqlash, ilm-fan va xalq xo’jaligi taraqqiyotida.	5	2	3	-
2.	Biotexnologiya ob‘ektlari va usullari. Biotexnologik ob‘ektlarni tanlash.	31	2	9	20
3.	Biotexnologiya sanoatida qo’llaniladigan jarayonlar va qurilmalar.	28	2	6	20
4.	Genetika, molekulyar biologiya sohasidagi tadqiqotlar va erishilgan yutuqlar.	18	2	6	10
5.	Mikroorganizmlar gen muxandisligi.	18	2	6	10
6.	O’simliklar gen muxandisligi.	44	2	12	30
7.	Hayvon va odam organizmlari gen muxandisligi.	5	2	3	-
8.	Transgen hayvonlar yaratish usullari. Genoterapiya. Genoterapiya konseptsiyasining rivojlanishi.	15	2	3	10
9.	Fermentlar muxandisligi. Fermentlar	18	2	6	10

	muxandisligining biotexnologiyadagi o’rni.
10.	Fermentlar muxandisligi sohasidagi tadqiqotlar va erishilgan yutuqlar.	21	2	9	10
11.	Biosensorlar. Biotehnologiyada biosensorlarni qo'llanilishi.	38	2	6	30
12.	Noan‘anaviy usulda energiya olish. Bioenergetik resurslar. Biogaz olish tehnologiyasi.	28	2	6	20
13.	Biotexnologiya yordamida ekologik vaziyatni saqlash va qayta tiklash jarayonlari.	18	2	6	10
14.	Sanoat chiqindilarini biotehnologik usullar yordamida qayta ishlash.	35	2	3	30
Jami:		322	28	84	210

Asosiy qism: Fanning uslubiy jihatdan uzviy ketma-ketligi

Asosiy qismda (ma‘ruza) fanni mavzulari mantiqiy ketma-ketlikda keltiriladi. Har bir mavzuning mohiyati asosiy tushunchalar va tezislar orqali ochib beriladi. Bunda mavzu bo‘yicha talabalarga DTS (davlat ta'lim standarti) asosida etkazilishi zarur bo‘lgan bilim va ko‘nikmalar to‘la qamrab olinishi kerak.
Asosiy qism sifatiga qo‘yiladigan talab mavzularning dolzarbligi, ularning ish beruvchilar talablari va ishlab chiqarish ehtiyojlariga mosligi, mamlakatimizda bo‘layotgan ijtimoiy-siyosiy va demokratik o‘zgarishlar, iqtisodiyotni erkinlashtirish, iqtisodiy-huquqiy va boshqa sohalardagi islohatlarning ustuvor masalalarini qamrab olishi hamda fan va texnologiyalarning so‘nggi yutuqlari e‘tiborga olinishi tavsiya etiladi.

Ma‟ruza mashg‟ulotlari

Biotexnologiya, uning rivojlanish tarixi, predmeti, maqsadi va vazifalari. Biotexnologiya sog„liqni saqlash, ilm-fan va xalq xo„jaligi taraqqiyotida. Har bir fan o'z usullari va bo'limlariga ega bo'lib, har bir bo'lim osha sohaga doir u yoki bu masalalarni echishga mo'ljallangan bo'ladi. Biologiya taraqqiyotining hozirgi bosqichini revolyutsion deb atash mumkin, chunki biologiya hozirgi davrga kelib, tabiiy fanlar ichida etakchi orini egallamoqda.
Biotexnologiya yonalishida tahsil olayotgan talabalar uchun bu fan asosiy va fundamental fanlardan biri bo'lib, ishlab chiqarishni intensivlash, ish unumdorligini oshirish, ekologik toza va
chiqindisiz samarador texnologiyalarni yaratish asoslarini beradi. Talabalar nazariy kurs bilan birga amaliy mashg'ulotlarni o'tib, turli biologik faol moddalarni olishning biotexnologik sxemalarini tuzish, tirik organizmlar asosida ekologik toza mahsulotlar olish va ularni ishlab chiqarishga tatbiq etish uchun etarli bilimlarga ega bo'lishadi.
Qo‘llaniladigan ta‘lim texnologiyalari: dialogik yondoshuv, muammoli ta‟lim. Blis, tezkor so‟rov, aqliy hujum, munozara, o‟z-o‟zini nazorat.
Adabiyotlar: A1; A2; A3; A4; A5; A6; A11. Q1; Q2; Q3; Q4; Q5.
Biotexnologiya ob‟ektlari va usullari. Biotexnologik ob‟ektlarni tanlash. Biotexnologiya deb mavjud biologik muammolarni biologik ob‘ektlar yordamida hal qilishga aytiladi. «Biotexnologiya» so’zi yunoncha «bios»-hayot, «teken»-san‘at, «logos»-fan, ta‘limot degan ma‘nolarni anglatadi. Biotexnologiya qadim-qadimdan insoniyat uchun xizmat qilib kelmoqda. Insonlar biotexnologik jarayonlardan unumli foydalanib kelganlar. Hozirda biotexnologik jarayonlar yordamida antibiotiklar, fermentlar, vaksinalar, polisaxaridlar, ozuqa oqsillari, gormonlar, glikozidlar, aminokislotalar, alkaloidlar, mineral o’g’itlar, biogaz ishlab chiqarilmoqda. Biotexnologiyaning ob‘ektlari-viruslar, bakteriyalar, zamburug’lar-mikromitset va makromitsetlar, o’simlik, hayvon, odam hujayra, to’qimalari, fermentlar, prostoglandinlar, nuklein kislotalar, lektinlar va boshq. Umumlashtirilgan xolda biotexnologik ob‘ektlarni 3 guruhga bo’lish mumkin: o’simlik va hayvon to’qimalari, mikroorganizmlar.
Qo‘llaniladigan ta‘lim texnologiyalari: dialogik yondoshuv, muammoli ta‟lim. Ma‟ruza, namoyish etish, savol-javob, “Bumerang”, “Klaster”, “Blis-so‟rov”, “Fikrlash xaritasi” , Charxpalak, B.B.B jadvali.
Adabiyotlar: A1; A2; A3; A4; Q1; Q3.