Qərbin elmə əsaslanaraq müstəmləkəyə başlaması
Avropalılar öz işlərinə elmlə başladılar, az elmlərindən siyasi məqsədləri üçün yararlandılar və ölkələri zəbt etdilər. Yəni ilk addımlardan müstəmləkəyə başladılar. Xaç yürüşləri ilə müstəmləkə hücumları arasında fərq vardır. Xaç yürüşləri ölkə tutmaq üçün düşünülməmiş hücum idi, elmə əsaslanmırdı. Buna görə də iki yüz il gecikdilər, daim məğlub oldular, sonda da hətta müsəlmanların təsiri altına düşüb birdəfəlik getdilər.
Müstəmləkə hərəkəti isə belə deyildi, başlandığı zamandan elmə əsaslanırdı; müstəmləkə regionunda özünü tüfənglə göstərən elmə. Xəncər qarşısında tüfəng elmi bir fenomen idi ki, onlar istifadə etdilər. Yaxud fərz edin yelkənli gəmi qarşısında paroxoddan istifadə etdilər. Portuqaliyadan, İspaniyadan, yaxud İngiltərədən qalxıb Hindistan yarımadasına getmək üçün elmi bir fenomen olan paroxod yelkənli gəmidən dəfələrlə əhəmiyyətlidir. Buna əsasən, elmin ilk addımlarından siyasi məqsədlərdən ötrü, dünyanı zəbt və istismar etmək üçün istifadə etdilər və heç bir şeyə rəhm etmədilər.
Müstəmləkəyə çevrilmiş bölgələrdə bir insanın törədə biləcəyi maksimum vəhşilikləri avropalılar törətdilər. "Maksimum" sözünü tam mənasında deyirəm. Yəni həqiqətən tarixdə bundan pisi olmayıb. Onlar öz hökmranlıqlarını gücləndirmək üçün əsla səhlənkarlıq etmədilər. Gördüklər işlərdən biri sərvət toplamaq idi və ondan istifadə edib yenidən elm istehsalını artırdılar. Yəni elm və istismarçılıq beləcə əl-ələ verdi və hər ikisi gücləndi. Bu gün gördüyünüz Qərb - son məhsulu da hələlik ABŞ-dır - belə bir prosesin nəticəsidir.263
Dostları ilə paylaş: |