Birlestiriw

Yüklə 0,56 Mb.

səhifə	1/2
tarix	19.06.2023
ölçüsü	0,56 Mb.
	#132732

1 2

Html hújjetlerde kesteler

" Keste dúziw - ápiwayı keste"

tegleri arasında jaylastırıladı. Kestelerde bunnan tısqarı ústinler toparın hám tegleri járdeminde anıqlaw múmkin, hám de hám tegler menen uyqas túrde kesteniń joqarıǵı hám pastgi bas betların (shapkalarini) shólkemlestiriw múmkin. Qatarlar toparın bolsa tegi járdeminde payda etemiz. Sonday etip keste tiykarlanıp joqarıda kórilgen teglerden dúziledi, qalǵan basqa keste elementleri bolsa sol ob'ektler ishinde jaylasadı.

Html hújjetlerde kesteler
Kesteler haqqında ulıwma maǵlıwmat.
Kesteler-bul Web betlerde maǵlıwmatlardı (vizual) shólkemlestiriwdiń zárúrli qurallarından biri bolıp tabıladı. Bilgenimizdey HTMLda, bezatish elementlerin anıq koordinatalar boyınsha jaylastırıw quralları joq. Sol sebepli kestelerden sol maqsette paydalanıw maqsetke muwapıq. Kestelerdi Web betke jaylastırıp, olardıń kateklerine bezatish elementlerin jaylastırıw múmkin. Bunnan tısqarı taǵı freymlar dep atalıwshı qurallar járdeminde de bul islerdi ámelge asırıw múmkin. Lekin bul qural aqırǵı waqıtlarda Web masterler arasında óz ǵalabalıqlıǵın joǵata basladı. Biz freymlarga keyingi lekciyamızda tolıq toqtalamiz.
Kestelerden tolıqlıǵınsha paydalanıw qaǵıydaların biliw ushın olardıń dúzilisin jaqsı biliw talap etiledi. Keste dúziwde isletiletuǵın teglerdi klassifikaciyalawdan aldın, ápiwayı keste dúziw sxeması menen tanısıp shıqsak. Hár qanday keste tómendegi sxema boyınsha dúziledi:

Tekst, suwret yamasa keste

Hár qanday kestede qatarlar hám ústinler ámeldegi boladı. Kesteniń bólekshelerinde (yacheyka) bolsa axbvorot kiritiliwi múmkin. Joqarıda keltirilgen mısaldan kórinip turıptı, olda, bir ústin, bir qatar hám bir bóleksheden ibarat kesteni dúziw ushın keste ashıladı hám jabıladı. Eger bir ústinnen ibarat hám bir neshe qatardı óz ishine alǵan kesteni dúziw ushın, keste qatarın ochuvchi hám bekitiwshi tegler arasına bir neshe keste bólekshelerin ochuvchi hám bekitiwshi teglerin kirgiziw kerek.
Sonday eken, HTML de kesteler qatarlardan dúziledi, qatarlar bolsa óz gezeginde yacheyka (ketek) lardan dúziledi. Sonday eken bul ob'ektlerdiń hár birewiniń óz parametrleri bar. Bul parametrler járdeminde olardıń ólshemlerin ornatıw múmkin. Eger biz kesteniń keńligin aldınan anıqlap qoyǵan bolsaq, mısalı 100 piksel dep anıqlaǵan bo'laylik hám hár bir qatarda 4 yacheyka jaylasqan bolıp bul yacheykalarning hár birewiniń uzınlıǵı 30 pikselden ibarat bolsın, ol halda keste keńligi 100 piksel bolmaydıden bálki 120 piksel boladı. Eger qandayda-bir yacheyka keńligi 30 pikselden kóp bolǵan grafik suwret jaylasqan bolsa, ol halda yacheykaning keńligi suwret keńligine uyqas túrde kengayadi, bunıń nátiyjesinde bolsa pútkil kesteniń keńligi asadı. Bul múmkinshilik sol sebepli jaratılǵan, bunıń nátiyjesinde qar bir yacheykadagi maǵlıwmat anıq hám hesh qanday joytıwlarsız tolıqlıǵınsha suwretlenedi.
Sonı itibarǵa alıw kerek kesteniń ústinlerin aldınan anıqlaw múmkinshiligi joq. Ústinlerdi brauzerdiń ózi keste qatarların analiz etip anıqlaydı hám kesteni tolıqlıǵınsha suwretleydi.
Endi biz keste tegleri menen tanısıwdı baslaymız. Keste jáne onıń quraytuǵın hámme elementleri hám

tegleri arasında bası bolsa

hám

tegida kesteniń barlıq qásiyetlerin ornatıw ushın etarli bolǵan parametrler bar.
Kestelerde biyiklikti ornatıw parametri joq, keńlikti bolsa width shárt bolmaǵan parametr menen ornatıw múmkin. Keste degi yacheykaning biyikligi yacheykadagi ob'ekttiń ólshemine uyqas túrde esaplanadı. Keste shegaralarınıń keńligin ornatıw ushın barder parametrinen paydalanamız.
Bul parametrge teris bolmaǵan pútkil baha beriledi. Sebebi ol shegara daǵı sızıqlardıń keńligin (piksellerde) ornatadı. Eger biz bul parametrge “nol” baha ornatsak keste shegaraları kórinbes jaǵdayǵa ótedi. Bul bolsa bizge yacheykalarida Web bettiń elementleri jaylasqan kórinbes keste dúziw múmkinshiligin jaratadı.
Yacheykalar ortasındaǵı aralıqtı cellspacing parametri járdeminde piksellerde ornatıw múmkin. Tap soǵan uqsas cellpadding parametri yacheyka ishindegi ob'ekt menen onıń shegaraları arasındaǵı aralıqtı piksellerde ornatadı. Sonday etip cellspacing yacheykalar ortasındaǵı ashıq (bos ) aralıq, cellpadding bolsa yacheyka ishindegi bos qaldırilgan jay.
" Keste dúziw - ápiwayı keste"
Keste dúziw uchullarini úyreniwdi, eń ápiwayı keste jaratıwdan baslaymız. Biz tuzmoqchi bolǵan keste ush ústinnen ibarat boladı hám hár bir ústinde 3 ten yacheykalar orın aladı. Kesteniń birinshi ústinin " Ónim", ekinshisin bolsa - " Reńi", úshinshisin- " Bahası" dep ataymiz. Biz dúzgen keste mine bunday kóriniste boladı:

Mahsulot	Rangi	Narhi (co'm.)
Qalam	Qora	100
Qalam ochgich	Qora	500

Endi bul kesteni dúziwde qanday HTML teglerden paydalanilganligini kórip shıǵamız.
Mısal :

Ónim	Reńi	Bahası (co'm.)
Qálem	Qora	100
Qálem ochgich	Qora	500

Mısal klassifikaciyası :
Kesteni ochuvchi teg
1 - qatardı ochuvchi teg
1 - Keste yacheykasini (bólegin ) ochuvchi hám bekitiwshi teg
2 - Keste yacheykasini (bólegin ) ochuvchi hám bekitiwshi teg
3 - Keste yacheykasini (bólegin ) ochuvchi hám bekitiwshi teg
1 - qatardı bekitiwshi teg
Kesteni bekitiwshi teg
Mısalda korinib turıptı, olda, kesteni va

tegleri járdeminde ashıladı hám jabıladı. Qatarlar ushın