Oltingugurtli gazSO2– rangsiz gaz (“ko‘z o‘yuvchi”), o‘tkir mazaga ega juda kuchli zaharli. Gazning manbai – portlatish moddalarining yonishi.
Oltingugurtli vodorod N2S– aynigan tuxumning kuchli hidini beruvchi gaz. U ko‘z, nafas olish yo‘li va asab tizimiga kuchli tasir ko‘rsatadi. Gazning manbai – portlatish moddalarining yonishi.
Ko‘rinishi (namoyon bo‘lishi) - bosh aylanishi va og‘irlashishi, bosh og‘rig‘i, quloqlarning shang‘illashi, ko‘ngil aynishi, qusish, umumiy holsizlanish, qon tomiri urishi sezilishi, nafas bo‘g‘ilishida sodir bo‘ladi.
Birinchi yordam – jabrlanganni tezda toza havoga olib chiqish kerak. Bemorni nafas olishini qiyinlashtirayotgan kiyimlardan xalos etish, isitish. Qattiq bezovtalanish va nafas olishi to‘xtaganda – sun’iy nafas oldirishga o‘tish, yurak faoliyati to‘xtaganda esa – yurakni tashqi massaj qilishga o‘tish.
Metan – rangsiz va hidsiz gaz. Kon havosida lahimga kirayotgan havoda chegaraviy ruxsat etilgan miqdori - 0,5%, lahimdan chiqayotgan havoda – 1%, shaxtadan chiqayotgan havoda – 0,75%, portlatish ishlarini olib borish vaqtida – 1% gacha. Ko‘mir shaxtalarida keng tarqalgan bo‘lib, kon lahimlarida yong‘inlar, portlatish materiallarining portlashi va organik moddalarning chirishidan hosil bo‘ladi.
VII BOB.IQTISODIY QISM Malakaviy bitiruv ishining iqtisodiy hisobi 3 qismdan iborat:
Kapital xarajatlar hisobi.
Ekspluatatsion xarajatlar hisobi.
Texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarning hisobi.
Kapital xarajatlar hisobi.
Ushbu bo‘limda malakaviy bitiruv ishining asosiy ishlab chiqarish jarayonida qatnashadigan uskunalar va mexanizmlarninig umumiy va amortizatsiya ajratmalari qiymati xisoblanadi.
Xisoblash natijalaridan olingan uskuna va mexanizmlar xisobi 7.1 jadvalda keltirilgan.Shuningdek shu jadvalda amortizatsiya ajratmalari xisobi xam keltirilgan.
7.1. jadval
