Bitiruv malakaviy ishlarni tayyorlash

 
5. BITIRUV MALAKAVIY ISHNI RASMIYLASHTIRISH QOIDALARI 
5.1 Bitiruv malakaviy ishning rasmiylashtirilishi 
Bitiruv malakaviy ish bitta nusxada tayyorlangan va kolenkor (qalin surpli) 
muqovada tikilgan bo’lishi lozim. Bitiruv malakaviy ish matni o’qib chiqilgan va 
tahrir etilgan bo’lishi darkor.
Bitiruv malakaviy ish qo’lyozma shaklida bajarilishi tavsiya etiladi. 
Tayyorlangan ishning umumiy hajmi kamida 60-70 betdan iborat bo’lishi mumkin. 
Ilovalar uning umumiy hajmiga kirmaydi. Bitiruv malakaviy ish sarvarag`ini 
rasmiylashtirish namunasi, mazmuni, qisqartma ro’yxati, foydalanilgan manba va 
adabiyotlar ro’yxati 4-6-ilovalarda keltirilgan. 

---

40 
Bitiruv 
malakaviy 
ish 
A4 
formatdagi 
qog`ozning 
bir 
tomoniga 
rasmiylashtirilishi shart. Jadval va ko’rgazmali materiallar A3 formatdagi qog`ozda 
taqdim etishga ijozat etiladi. Bitiruv malakaviy ish A4 shaklidagi qog`ozning chap 
tomonidan 3 sm, o’ngdan 1,5 sm, yuqori va pastdan 2 sm dan kam bo’lmagan 
hoshiya qoldirilgan holda yozilishi talab etiladi.
Matnning tugallanmagan qismlarini boshqa betlarga o’tkazish man etiladi. 
Yangi fikr ifodalaydigan jumlalar xat boshidan yoziladi. Agar matnda chet tilida 
keltirilgan so’zlar, qo’shimchalar bo’lsa, ular asliga to’g`ri holda to’laligicha 
yozilishi kerak.
Bitiruv malakaviy ishda raqamli materiallar jadval shaklida berilishi 
maqsadga muvofiqdir. Mazmun jihatdan ular analitik va ish jadvallariga bo’linadi. 
Analitik jadvallar o’rganilayotgan muammoni yoritib beruvchi umumiy xulosalar 
va sharxlarni talab etadi.
Bitiruv malakaviy ishda analitik materiallarning ko’p bo’lishi ma`lum 
darajada talabaning o’zi tadqiq qilayotgan muammoni tushunish darajasini 
ko’rsatadi. Statistik materiallardan esa matnda bor muammoni sharhlab berish, 
statistik ko’rsatkichlar tizimini hisoblash uchun foydalanish maqsadga muvofiq. 
Qaysi manbadan olinganligini ko’rsatmay turib, matbuotda chop etilgan 
jadvallardan foydalanish mumkin emas. Jadval boshqa betga ko’chirib o’tkazilgan 
hollarda jadvalning nomi albatta qaytarilishi va yuqori o’ng tomoniga «jadvalning 
davomi» deb yozib qo’yilishi kerak.
Bitiruv malakaviy ishning har bir bobi yangi betdan yoziladi. Bobning nomi 
yoki sarlavhalari asosiy matndan qo’shimcha interval bilan ajralib turishi kerak. 
Bobning nomidan keyin paragraf nomi yoziladi. Bitiruv malakaviy ishda 
betlarning tartib raqami varaqning quyi markaziy qismiga qo’yiladi. 
Bitiruv malakaviy ishning sarvarag`i qabul qilingan namunaga mos bo’lishi 
(4-ilova) va quyidagi talablarga javob berishi kerak: 

malakaviy ish nomi 16 shriftda; 

muallifning ismi, familiyasi va sharifi 14 shriftda; 

malakasi 14 shriftda; 

---

41 

kafedraning nomlanishi 12 shriftda; 

ilmiy darajasi 12 shriftda yoziladi. 
Izoh: tadqiqot mavzusining nomi, talabaning familiyasi, ismi, sharifi, 
malakaviy ish hamda so’z boshi katta harflarda teriladi. 
Tugallangan bitiruv malakaviy ish ilmiy rahbar ko’rib bo’lgandan keyin, uni 
avval, kafedradagi dastlabki himoyaga, so’ngra ochiq himoyaga tavsiya etadigan 
taqriz beriladi (9-ilova ). 
Biror fikr yoki ta`riflarni keltirganda yoki ularni qiyosiy taqqoslaganda ular 
o’z asliga to’g`ri xolda, hech qanday qo’shimchalarsiz qo’shtirnoq ichida «........» 
keltiriladi va shu betdagi matn oxirida manbasi (muallif, asar nomi, nashr joyi, 
nashriyot, yili, beti) ko’rsatiladi.
Bitiruv malakaviy ishning sarvarag`ida ishning himoya kilishga ijozat 
berilishini tasdiqlovchi kafedra mudirining imzosi, shuningdek, ishning attestatsiya 
komissiya oldida himoya qilishga tayyorgarligini tasdiqlovchi ilmiy rahbar va 
ilmiy maslahatchining imzosi qo’yiladi. 
Bob va bo’limlarning sarlavhasi bo’lishi lozim. Boblar sarlavhasi hoshiyadan, 
bo’limlar esa satr boshidan rasmiylashtiriladi. Sarlavha va matnlar o’rtasidagi 
masofa sarlavha ajralib turilishi uchun kengaytirilgan bo’lishi lozim. Har bir bob 
yangi varakdan boshlanishi kerak. Boblar sarlavhasi bosh harflarda, bo’limlar 
sarlavxasi esa kichik xarflarda yoziladi. Sarlavhalar oxiriga nuqta qo’yilmaydi va 
ular tagiga chizilmaydi. Bob va bo’limlarning sarlavhasi arab raqamlari bilan 
raqamlanadi. Bo’limlar raqamlari bob va bo’limlar raqamlaridan iborat bo’lib, 
nuqtalar bilan ajratiladi. 
Foydalanilgan manba va adabiyotlar ro’yxati 2 intervaldan so’ng yoziladi, har 
bir nomdagi adabiyot satr boshidan boshlanadi. 
Foydalanilgan manba va adabiyotlar ro’yxatining oxirgi varag`ida sana va ish 
muallifi bo’lgan talabaning ish matni solishtirib chiqilganligi xamda matn 
parchalari tekshirilganligini tasdiqlovchi shaxsiy imzosi qo’yiladi.