Bitiruv malakaviy

 
 
 
 
 
 
 
 

---

8 
KIRISH 
 
Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik 
jamiyatini barpo etish jarayonida sug‘urta tizimini izchil rivojlantirish, ushbu 
faoliyat bilan shug‘ullanuvchi subyektlarga yaratilgan kafolatlar tufayli ularning 
iqtisodiyotimizdagi o‘rni va roli tobora oshib bormoqda. Prezidentimiz Islom 
Karimov ta’kidlaganidek, “iqtisodiyotni yanada erkinlashtirish jarayonini tegishli 
bozor infratuzilmasi, ya’ni bank-moliya tizimi, lizing, auditorlik, sug‘urta, injiniring 
va boshqa tuzilmalarni rivojlantirmasdan turib amalga oshirish mumkin emas”. 
Keyingi yillarda mamlakatimizda sug‘urta bozorini rivojlantirish va tizimni 
takomillashtirish borasida salmoqli ishlar olib borilmoqda. O‘zbekistonda sug‘urta 
xizmati bozorini rivojlantirish, shuningdek aholining keng qatlamlari va xo‘jalik 
subyektlarini sug‘urtada ishtiroklarini rag‘batlantirish maqsadida sug‘urta 
kompaniyalari va iste’molchilarga qulay sharoitlar, soliq to‘lashda imtiyoz 
yaratilgan. Sohaga bo‘lgan e’tibor tarmoqda faoliyat olib borayotgan kompaniyalar 
soni o‘sib borayotganida ham namoyon bo‘lmoqda. Ayni paytda O‘zbekistonda 
30dan ortiq sug‘urta kompaniyalari faoliyat olib borayotgani va aholiga 200 dan 
ortiq sug‘urta xizmatlarini taklif etayotgani bunga yaqqol dalildir. 
Sug‘urta faoliyati bozor iqtisodiyoti moliyaviy infratuzilmasining ajralmas 
tarkibiy qismi bo‘lib, iqtisodiyotning yaxlitlikda barqaror rivojlanishini 
taominlovchi muhim omillardandir. 
Ushbu bitiruv malakaviy ishining dolzarbligi shundaki, bugungi kunda bozor 
iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiyotni o’sishida sug’urta tizimining o’rni va roli 
beqiyos. Shu nuqtai nazardan sug’urta bozorini rivojlantirish aholi, tadbirkor va 
ishbilarmonlar uchun turli xildagi xizmat turlarini joriy etish va ulari sodir bo’lish 
ehtimol bo’lgan zarar va baxtsiz hodisalardan himoyasini ta’minlash bugungi 
kunning dolzarb masalalaridan biriga aylandi. 
Bitiruv malakaviy ishi maqsadi-O’zbekiston sug’urta bozori va OAJ 
“ALSKOM” SK faoliyatini tahlil qilish asosida sug’urta bozorini rivojlantirishga 

---

9 
oid taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
Bitiruv malakaviy ishining vazifalari. Bitiruv malakaviy ishi oldiga qo’ygan 
maqsadga erishish uchun ushbu ishda quyidagi vazifalarni belgilab olindi:

Sug’urtaning maqsadi va vazifalarini keng yoritib berish; 

Sug’urta bozorini tashkillashtirishning iqtisodiy zaruratini yoritib berish; 

O’zbekistonda faoliyat yuritayotgan sug’urta kompaniyalari faoliyatini tahlil 
qilish; 

OAJ “ALSKOM” SKning faoliyatini tahlil qilish; 

O’zbekiston Respublikasida sug’urta bozorini rivojlantirish 
yo’llarini yoritib 
berish; 

Sug’urta bozorini rivojlantirishda xorij tajriblarini qo’llash.
Bitiruv malakaviy ishi predmeti. O’zbekiston sug’urta bozori tarkibini 
o’rganish, sug’urta xizmatlari milliy bozori, sug’urta bozoriga samarali yo’llarini 
o’rganish va mavjud muammolari hisoblanadi. 
Bitiruv malakaviy ishi ob'ekti sifatida OAJ “ALSKOM” sug’urta kompaniyasi 
olingan. 
Bitiruv malakaviy ishining nazariy asoslari. O'zbekiston Respublikasi 
Prezidenti I.Karimovning iqtisodiyot sohasidagi asarlari, iqtisodiyotni isloh qilish, 
uni faoliyatini yo'lga qo'yish bo'yicha Prezidentimiz ma'ruzalari, sug’urta faoliyati 
to’g’risidagi qonunchilik hujjatlari, xorijlik va mamlakatimiz olimlarining sug’urta 
bozorini iqtisodiyot sohasidagi o'rni xususida e'lon qilingan ilmiy maqolalari va 
monograflari ushbu bitiruv malakaviy ishini yozishda dasturiamal vazifasini bajardi. 
Shuningdek tadqiqot ishida O'zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi Sug’urta 
Nazorati Davlat Inspeksiyasining statistik ma'lumotlaridan foydalanildi. 
Bitiruv malakaviy ishi kirish, to'rt bob, xulosa hamda foydalanilgan adabiyotlar 
ro'yxatidan iborat. 
Ishning kirish qismida ilmiy ish mavzusining dolzarbligi asoslab beriladi, 
mavzuning ilmiy jihatdan tadqiq etilganlik darajasi aniqlanadi, ilmiy ishning asosiy 
maqsadi va vazifalari, uslubiy asoslari, ilmiy jihatdan yangiligi, amaliy ahamiyati 

---

10 
belgilangan.Bitiruv malakaviy ishining birinchi qismida O’zbekiston 
Respublikasida sug’urta bozorini rivojlanishining nazariy va huquqiy asoslari 
yoritilgan. 
Bitiruv malakaviy ishining ikkinchi qismida O’zbekistonda sug’urta bozorini 
hozirgi holati ko’rsatkichlari (OAJ “ALSKOM” SK misolida) ko’rsatilgan. Aniq 
raqamlar 
va 
ma’lumotlar asosida sug’urta kompaniyasining moliyaviy 
ko’rsatkichlari tarkibi ko’rib chiqilgan. 
Bitiruv malakaviy ishining uchinchi qismida esa O’zbekiston Respublikasida
sug’urta bozorini takomillashtirish yo’llari ko’rsatilgan. 
To'rtinchi bobda hayot faoliyati xavfsizligi bo'yicha ilmiy va amaliy 
ko'nikmalarni mustahkamlashga doir muammolar o'rganilgan. 
Ishning xulosa qismida amalga oshirilgan ilmiy izlanishlarning umumiy bayoni 
keltirilgan, amaliy ahamiyatga molik bo'lgan tavsiyalar va takliflar ifodalangan.