Biznes boshqaruv asoslari

Murakkab rahbar bilan “chiqishish” yoʻllari 
T/r 
Rahbar feʻl-
atvori 
Rahbarga xos jihatlar 
Xodimlarning oʻzini tutishi, 
munosabati 
1. 
Janjalkash, 
urishqoq 
•poʻpisachi; 
•bukilmaydigan; 
•uning eng sevgan narsasi boshqalarni 
nazorat qilish; 
•hayot u uchun tuganmas kurash 
maydoni. Ammo u oʻzining mukammal 
emasligidan qoʻrquvda yuradi. 
•muomala 
qilishda 
oʻzingizni 
astoydil va toʻgʻri tuting; 
•ikkilanmasdan gapiring; 
•hayojonlanayotganingizni hech ham 
aytmang va sezdirmang. 
2. 
Kurashchan 
•bu yuradigan bomba; 
•juda koʻp baqiradi; 
•doimo hujum qiladi; 
•nishonga olmasdan tez-tez gap “otib 
turish” unga yoqadi; 
•uning bosh maqsadi adolatni tiklash va 
qasos olish. 
•unga hushmuomalik, konstruktiv yoʻl 
bilan yondoshib tushuntirishga harakat 
qiling; 
•shaxsiy uchrashuvga ruxsat soʻrang; 
•salga jahl chiqib oʻzini nazorat qila 
olmaydigan kishi bilan ishlash juda 
qiyinligini ayting. 
3. 
Gʻiybatchi 
•doimo kulib turadi; 
•hazillashadi; 
•doʻstona muomalasini namoyish etadi; 
•u nayrang ishlatishga ustasi farang; 
•u 
toʻgʻridan-toʻgʻri 
gaplashishdan 
qoʻrqadi; 
•qoʻllab-quvvatlanishga muhtoj. 
•real boʻlmagan majburiyatlarni qabul 
qilishga yoʻl qoʻymang; 
•hazillariga muvofiq kuling; 
•gaplaridan miriqing, orom oling. 
4. 
Umidsiz 
•hayotda baxtsiz; 
•oʻzidan ham, boshqalardan ham mamnun 
emas; 
•u har doim noliydi, kishilarni aybdor 
qiladi; 
•oʻzini eʻzozlaydi; 
•navbatdagi 
umidsizlikka 
aminlik 
mavjud. 
•u bilan bahslashish oʻrinsiz; 
•uning qarashlarini qoʻllab-quvvatlab 
boʻlmaydi. 
5. 
Bilagʻon 
•koʻp narsani biladi; 
•juda ham sabrsiz; 
•eshitish, quloq solishni bilmaydi; 
•omadsizlik hollarida boshqalarga 
aybini toʻnkaydi; guruhda ishlashni koʻra 
olmaydi. 
•u bilan kurashmang; 
• uning muxolifi boʻlishni xayolingizga 
ham keltirmang, muammo yechimiga uni 
juda ustalik bilan jalb qiling, soʻrang, 
quloq soling va minnatdorchiligingizni 
izhor qiling, muqobil yechimni doʻstona, 
iltifot bilan taklif qiling. 

---

4-ustundagilarga rioya qilgan taqdirdagina siz rahbaringiz bilan “chiqishishingiz” va 
faoliyatingizni davom ettirishingiz mumkin. Aks holda egallagan lavozimingiz bilan 
xayrlashasiz. Rahbar madaniyati deganda, rahbar odobi va iqtidori oʻrtasidagi dialektik 
bogʻlanish tushuniladi. Bu bogʻlanish quyidagi fazilatlar majmuida oʻz aksini topadi: 
Rahbar madaniyati = odob+iymon+insof+adolat+iqtidor. Odob - aqlning suyanchigʻi, barcha 
fazilatlarning mezoni. Behudaga xalqimizda “Aql bilan odob – egizak” deyishmaydi. Odob - 
yaxshilik bilan yomonlikning farqini bilish, foyda bilan zarar orasidagi tafovutni anglash. Odob 
vositasida kishi oʻz jonini yomon hislatlardan davolaydi, yoqimsiz ayblardan poklaydi, chiroyli 
fazilatlardan bezaydi. Odob rahbarni eng chiroyli xulq bilan qurollantiradi. Natijada, aql egalari 
bunday rahbardan har ishda rozi boʻladilar. Odobli rahbar esa kundan-kunga obroʻ topadi, nufuzi 
oshadi, ishlari ravnaq topadi. Baʻzi hakimlar odobni eng masʻum va koʻrkam feʻlga ega boʻlish 
desalar, baʻzilari nafsni barcha qabih odatlardan tozalash deydilar. Demak, rahbardagi odobning 
mavjudligi, bu noyob neʻmatning mavjudligidir. 
Umuman, odob ikki xil boʻladi: 
- hikmat odobi; 
- xizmat odobi.