Uloqtirish mashqlari. Olti yoshga qadam qo’ygan bolalar harakatlarni tahlil qilish qobiliyatiga ega bo’ladilar, bu turli topshiriqlarni o’zlashtirib olishiga yordam beradi: nishonga aniq tekkiza oladi, qo’lini shiddat bilan harakatlantirib, to’g’ri dastlabki holatni egallab, to’pni uzoqqa ota oladi. To’p tashlab berishda, to’pni olish va ilib olishda fazoda va vaqtda to’g’ri mo’ljal ola ilish zarur. Maktabgacha yoshdagi bolalarga tarbiyachining ko’rsatmalarini to’g’ri idrok
etish xosdir va ular mashqlarni o’z imkoniyatlariga mos ravishda bajaradilar to’pni uzoqroqqa tashlab bera oladilar, uchib kelayotgan to’pga tomon gavda holatini o’zgartirib, qo’llarini cho’za oladilar, bular harakatlar muvofiqlashuvining anchagina takomillashganidan dalolat beradi.
Muvozanat saqlash mashqlari. Ma’lumki muvozanat (uni saqlab turish va tutib turishga intilish) har qanday harakatlar uchun doimiy va zarur komponet bo’lib hisoblanadi. Katta maktabgacha yoshda muvozanat saqlashni turli tuman mashqlar vositasida takomillashtirib borish davom ettiriladi.
Muvozanat saqlash funktsiyasining kechikishi yoki etarli rivojlanmasligi harakat aniqligiga, sur’atiga, me’yoriga ta’sir ko’rsatadi. Ular natijalarining yaxshilanishi 5-6 yoshli bolalarda mushak tonusi muvofiqligining etarli darajada yaxshi rivojlanishi bilan bog’liq bo’ladi.
Katta guruhda muvozanat mashqlarini tayanchni toraytirilgan va kengaytirilgan holatda bajarish taklif etiladi. Bunda topshiriqlar turli narsalar bilan bajariladi. Muvozanat saqlashni rivojlantirish
mashqlarining barchasi bolalardan diqqatni bir joyga to’plashni, dikkat
e’tiborni, irodaviy zo’r berishni talab qiladi; shuning uchun mashqlarni o’rtacha va sekin sur’atda tarbiyachining kuzatuvi ostida o’tkazish va zarur hollarda ayrim bolalarga yordam berish hamda ularni asrab-avaylash lozim
Tirmashib chiqish mashqlari. Tirmashib chiqish mashqlari bajarilayotganda turli guruh muskullari ishga solinadi. Qatta guruhda topshiriqlar murakkablashtiriladi, ularni bajarish texnikasiga yuqoriroq talablar qo’yila boshlaydi. Ilgari o’rganib olingan mashqlar bilan bir
qatorda, gimnastika devoriga sur’atni o’zgartirgan holda chikish, yonma-yon turgan devorchaning biridan ikkinchisiga oshib o’tish hamda zinapoyalar orasidan o’tish taklif qilinadi va boshqalar. Maktabgacha yoshdagi bolalarni jismoniy tarbiyalash tizimda asosiy
gimnastika: bolalarga mo’ljallangan asosiy gimnastika tarkibini asosiy harakatlar, umumrivojlantiruvchi va saflanish mashqlari tashkil etadi.