Bolalar 5 -6 yoshga kelib, sanoq operatsiyasini o`rganib olgandan so`ng sonlarning ketma - ketlik munosabatini ongli ravshda o`zlashtira boshlaydi.
Bolalar uchun har bir son, o`zidan oldin kelgan sondan bitta katta va o`zidan keyin kelgan sondan bitta kichik ekani aniq bo`la boshlaydi.
Natural sonlar qatori quyidagi xususiyatlarga egadir.
Har bir son bir - biridan birga ko`p yoki birga kam bo`ladi: 3 soni 4 sonidan 1 ga kam, 4 soni 3 esa 1 ga ko`p. Bir son hech qanday sondan keyin kelmaydi. 2-dan, har bir sondan keyin bittagina son keladi. Masalan: 3 sonidan keyin 4 soni.
Natijada bolalarninig fikrlash protsessi, aqliy taraqqiyoti mukammallashib, aniq materiallar bilangina amal qilishdan abstrakt tushunchalarga o`tiladi, ya`ni sonlarning o`zi bilangina amal qila olish imkoniyati tug`iladi.
1. Yosh bolalarning turli to`plamlar bilan mashg`ul bo`lishidagi amaliy faoliyati davrida ayrim elementlardan tashkil topgan to`plamlarni butun bir ob`ekt shaklida tasavvur qiladi.
Ilmiy tadqiqot natijasida, mavjud bo`lgan ayrim nazariy vaziyatlarni umumlashtirib quyidagi xulosaga kelish mumkin.
2. Bolalarda tarkib topgan ko`pliklar tushunchalari elementlarni bir-biriga mos munosabatda qo`ya bilishni o`rganishdagi amaliy ko`nikmalariga asoslanib, 4 yoshdagi bolalar gruppasida sanoqqa o`rgatishda sonlarni ifodalash boshlanadi.
4-5 yashar bolalar gruppasida, turli analizatorlar yordamida bolalarning sanoq malakalarini yana ham oshirish bilan, ularga qator sonlar orasidagi to`g`ri va teskari munosabatlar tushuntiriladi.
Bu bilan bolalar ongida sonlar qatori qat`iy bir sistemada bo`lishi tushunchasi shakllanib, har bir sonning tarkibi o`zidan kichik ikki sondan iborat bo`lishi ham o`rgatiladi.
Bu tariqa berilgan ma`lumotlar bolalarni arifmetik amallarni tushinish va o`zlashtirishga tayyorlaydi.
Ilmiy tekshirishlar natijasida aniqlanishicha, bolalarning sanoq faoliyati taraiyoti quyidagi bosqichlarni o`z ichiga oladi:
1- bosqich. Bu bosqichda bolalar bir xildagi narsalar to`plami bilan ish ko`rib, ularni ajratadilar va bir joydan ikkinchi joyga olib qo`yib nimalarnidir quradilar.
