Bosh muharrir: Sharipov Qo‘ng‘irotboy Avezimbetovich Bosh muharrir o‘rinbosari: Karimov Norboy G‘aniyevich

6. Tijorat banklarida balanslashmagan likvidlilik muammosining mavjudligi.
Tijorat banklarida muammoli kreditlar miqdorining katta ekanligi hamda ularning aktivlari va majburiyatlari 
o‘rtasida nomuvofiqlikning mavjudligi banklarda balanslashmagan likvidlilik muammosining yuzaga kelishi va 
chuqurlashib ketishiga olib keldi.
6 
Majidov J. K. Tijorat banklari aktivlar portfelini shakllantirishning sifatini oshirishning dolzarb masalalari//Xalqaro moliya va hisob. – 
Toshkent, 2017. – №1,-fevral;
7 
Gadoyev S. J. Tijorat banklarida likvidlilik riskini boshqarishni takomillashtirish.I. f.b.f.d. diss. avtoref. – 47 b.
8 
Berdiyarov B. T. O‘zbekiston Respublikasi tijorat banklarining likvidliligi va to‘lov qobiliyatini ta’minlash masalalari. I. f.d. diss. avtoref. 
– Toshkent, 2020. – 73 b.
9 
Ismailov A. A. O‘zbekiston Respublikasi pul tizimini mustahkamlashning nazariy-uslubiy asoslarini takomillashtirish. I. f.d. ilm. dar. ol. 
uch. taqd. et. diss. avtoref. – Toshkent, 2016. – 81 b.

---

293
YA S H I L I Q T I S O D I Y O T VA TA R A Q Q I Y O T
https://yashil-iqtisodiyot-taraqqiyot.uz
2023-yil, iyul.
№
7-son.
T
ARA
QQIY
O
T
ПР
ОГРЕС
С
PR
OGRESS
Kredit riskini kamaytirish maqsadida karantin cheklovlari o‘rnatilgan davrda (2020-yil mart-sentyabr oylari) 
moliyaviy qiyinchiliklarga duch kelgan aholi va tadbirkorlik subyektlarining 26,6 trln. so‘mlik kredit to‘lovlari mud-
datini 2020-yilning 1-oktyabriga qadar uzaytirish bo‘yicha tijorat banklariga ko‘rsatmalar berildi. Bunda tijorat 
banklariga aholi va tadbirkorlik subyektlarining kreditlarni qaytarish imkoniyatlarini har bir mijoz bilan birgalikda 
to‘liq va puxta o‘rganib chiqish asosida qarzdorning pul oqimi kreditning: 
●
asosiy qarzini to‘lashga yetmagan taqdirda, kredit shartnomasining oxirgi muddatini mos davrga kechik-
tirish;
●
asosiy qarz va foiz to‘lovlarini to‘lashga yetmagan taqdirda, kredit bo‘yicha asosiy qarzni va hisoblangan 
foizlarni to‘lov muddati uzaytirilgan davrga mos ravishda uzaytirish bo‘yicha tomonlarning kelishuviga 
ko‘ra, kredit shartnomasiga o‘zgartirish kiritish;
●
to‘lov muddati uzaytirilgan kreditlarning hisobini balansning “shartlari qayta ko‘rib chiqilgan kreditlar 
hisobvarag‘i”ga o‘tkazmaslikka, ushbu kreditlar tasnifini yomonroq toifaga o‘zgartirmaslikka va ular 
bo‘yicha qo‘shimcha zaxira shakllantirmaslikka ruxsat berish; 
●
kreditlar bo‘yicha kredit to‘lovlari muddati kechiktirib to‘langanda jarima sanksiyalari (penya) qo‘llamaslik 
hamda kredit qarzdorligini ta’minotga qaratmaslik yuzasidan tegishli tavsiyalar berildi hamda zarur 
shart-sharoitlar yaratildi.
Koronavirus pandemiyasi sababli moliyaviy qiyinchilikka duch kelgan aholi va tadbirkorlik subyektlarini 
qo‘llab-quvvatlash maqsadida ularning dasturlar doirasidagi 1,1 trln. so‘mlik kreditlarining to‘lov muddati 6 oyga 
(2020-yil 1oktyabrga qadar) uzaytirildi
10
. Bu esa, banklarning likvidliligiga nisbatan salbiy ta’sirni yuzaga keltirdi.