Bosh muharrir: Sharipov Qo‘ng‘irotboy Avezimbetovich Bosh muharrir o‘rinbosari: Karimov Norboy G‘aniyevich

Operatsion CRM
− xaridorlar bilan o‘zaro aloqalar bilan bog‘liq operatsion jarayonlarni avtomatlashtirish 
va tartibga solishni o‘z ichiga oladi. Bu, birinchi navbatda, savdo, marketing va xaridorlarga xizmat ko‘rsatish 
funksiyalarida samaradorlik va samaradorlikni oshirish bilan bog‘liq. 
Analitik CRM
− xaridorning xatti-harakati, afzalliklari va tendensiyalari haqida ma’lumot olish uchun xari-
dorlar ma’lumotlarini tahlil qilishni o‘z ichiga oladi 
[8]
. U strategik qarorlar qabul qilish va marketing tashabbusla-
rini xabardor qilish uchun ma’lumotlarni qidirish usullari, bashoratli modellashtirish va xaridorlarni segmentat-
siyalashga qaratilgan.
Hamkorlik CRM
− kompaniya va uning xaridorlari o‘rtasidagi aloqa va hamkorlikni tam’inlaydi. Bu elektron 
pochta, ijtimoiy media va onlayn kanallar bo‘ylab uzluksiz aloqalarni osonlashtirishga qaratilgan. 
Turli xil CRM turlarini tanlash korxonalarga o‘zlarining ehtiyojlari, resurslari va afzalliklaridan kelib chiqqan 
holda eng mos echimni tanlash imkonini beradi. Bu korxonalarga savdo, marketing va xaridorlarga xizmat 
ko‘rsatish tadbirlarini optimallashtirish, xaridorlar tajribasini yaxshilash va barqaror o‘sishni ta’minlaydi.

---

325
YA S H I L I Q T I S O D I Y O T VA TA R A Q Q I Y O T
https://yashil-iqtisodiyot-taraqqiyot.uz
2023-yil, iyul.
№
7-son.
T
ARA
QQIY
O
T
ПР
ОГРЕС
С
PR
OGRESS
TA D Q I Q O T M E T O D O L O G I YA S I
Mavzu bo‘yicha tadqiqot olib borgan xorijlik olimlarning ilmiy adabiyotlari va maqolalaridan keng foydalanil-
di. Ushbu ilmiy ishlar xorijiy kompaniyalarning mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish sohasidagi tajribasini 
o‘rganish va tahlil qilishga qaratilgan bo‘lib, ularning yondashuvlari va strategiyalari haqida kerakli mulohazalar-
ni taqdim etadi. Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi davlat statistika agentligi ma’lu-
motlaridan foydalanilgan bo‘lib, statistik tahlil usullaridan foydalanildi. 
TA H L I L VA N A T I J A L A R
Iqtisodiyotni barqaror rivojlantirish, fan-texnika taraqqiyotini yana ham jadallashtirish, ishlab chiqarish salo-
hiyatidan oqilona foydalanish, resurslarning hamma turlarini har tomonlama tejash va ishlab chiqarishni bosh-
qarishning bozor iqtisodiyoti qonunlariga mos ravishda olib borish mamlakatimiz iqtisodiy strategiyasining eng 
muhim tarkibiy qismidir. Bu borada mamlakatimizda izchillik bilan olib borilayotgan harakatlarni, ishlab chiqaru-
vchilar va ekport qiluvchilarga berilayotgan imtiyozlarni misol qilishimiz mumkin. 
To‘qimachilik sanoatini modernizatsiya va diversifikatsiya qilish tashqi bozorlarda talab yuqori bo‘lgan ish-
lab chiqarilayotgan tayyor raqobatbardosh mahsulotlarning hajmi va turlarini kengaytirish, paxta xom ashyosini 
yetishtirish va qayta ishlash samaradorligi va rentabelligini oshirishning eng muhim sharti hisoblanadi. (1-jad-
val).
1-jadval:
Mahsulot guruhlari bo‘yicha to‘qimachilk va tikuvchilik mahsulotlarini ishlab chiqarish 
[9]