317
O‘zbek go‘ristoni o‘zi xunuk, buning ustiga, go‘riston haqi-
da aytilmagan xunuk gap, to‘qilmagan vahimali mish-mish gap
qolgan emas. Haqiqatan, bunday kechalarda go‘ris ton esiga
tushgan har qanday odam, ayniqsa, dodxo singari payg‘ambar
yoshidan oshib, kafanligini sandiqqa solib qo‘ygan kishi
o‘lishdan ham ko‘ra go‘ristonda yotishni o‘ylaganida tiligacha
sovuq ter chiqaradi.
Dodxo go‘riston xayolini boshidan chiqarish uchun tas-
behni qo‘yib, undan bundan gapirgan bo‘ldi, lekin hech
kim bu gaplarga gap ulamadi.
Shamol bir xuruj qilganida nimanidir keltirib darchaga urdi.
U narsa darchani tirmalaganicha sidirilib pastga tushib ketdi.
Hamma o‘tirgan yerida go‘yo bir qarich cho‘kkanday bo‘ldi
va tin olmay bir-biriga qaradi. Dodxo xotinlariga, ulardan ham
ko‘ra o‘ziga taskin berish uchun o‘rnidan turib, darchaning bir
tomonini ochdi. Darchadan kirgan shamol osma chiroqni lipil-
latdi, tebratdi. Dodxo pastga qaradi va suyunib ketganday:
– Bo‘yra, bo‘yra ekan! – dedi va darchani zich yopib,
yana joyiga o‘tirdi.
Bo‘yra odatda tobutga solinadigan bo‘lganidan, dodxo ning
ko‘z oldiga odamlarning yelkasida lapanglab ketayotgan tobut-
ni keltirdi. Tobut esa yana go‘ristonni eslatdi, go‘riston haqida
bolaligidan qulog‘ida qolib kelgan vahimali gaplarni, hodisa-
larni jonlantirib yubordi. Dodxo bu xayollarni yengish uchun
go‘riston vahimalaridan o‘zi so‘z ochdi va ikki og‘iz gap-
ning birida o‘zining dovyurakligini xotinlariga, ulardan
ham ko‘ra o‘ziga pisanda qila ketdi.
Gapdan gap chiqib Nodirmohbegim bir voqeani aytib
berd i.
– Bola edim. Rahmatli dadam gap yer edilar. Bir meh -
monxona yigit... Mana shunaqa shamol kechasi ekan. «Hozir
kim go‘ristonga borib, Asqar ponsotning
1
go‘riga pichoq
sanchib keladi?» – degan gap bo‘lipti. Shunda bir kishi
pichog‘ini qinidan sug‘urib: «Men sanchib kelaman», –
depti. Bitta qo‘ydan garov bog‘lashib yo‘lga tushipti. Jo‘-
1
Dostları ilə paylaş: