Bosh tahririyati toshkent – 2017 adabiyot qozoqboy yo‘ldoshev, begali qosimov, valijon qodirov, jalolbek yo‘ldoshbekov

IV. Qizining boshiga tushgan kulfatni eshitib, 
Navdarshohning shoh Nu’monga maktub yo‘llagani 
hamda ikki shohning Jobir tomon qo‘shin tortgani 
bayonida
Andakim Mehrni qilib noshod,
Qavm-u xaylini ayladi ozod.
Ul ulus jondin ayru el yanglig‘,
Sayr etib suv yuzida yel yanglig‘.
Kunduz-u kecha po‘ya
5
ettilar,
Toki kishvarlarig‘a yettilar.
1
Ibriq
– chоydish, оftоba. 
2
B
е
dil
– qayg‘uli, hasratli оshiq. 
3
G‘
о
fil
– xabarsiz. 
4
Qavm-u xayl
– yaqinlar, atrоfidagilar.
5
Po‘ya
– tеz yurish. 

---

199
Nilufargun libos etib bori,
Qildilar borcha motam izhori.
Shoh xud Mehr ishtiyoqidin,
Bal jigargo‘shasi fi roqidin.
Ham bu rang aylab erdi xil’atni,
Xayli dog‘i bu rang kisvatni
1
.
Chun bular dog‘i keldi motam ila,
Bahri anduh-u lujjai g‘am
2
ila.
Shohkim, bag‘rig‘a tegib edi tish
3
,
Ayladi Mehr holini taftish
4
.
Bo‘ldi ketgan azo yana toza
5
,
Qolmadi dard-u g‘amga andoza
6
.
Qildilar ulcha bor edi taqrir
7
,
Ki, ne kelturdi olig‘a taqdir.
Yana anduh ila fi g‘on qildi,
Yana anduhi qasdi jon qildi.
Tiyra bo‘ldi jahon anga, holi
Go‘yiyo botti mehri iqboli.
Dedi o‘ziga yig‘lab achig‘- achig‘,
Ki: «Achig‘ yig‘lamoq manga ne asig‘
8
.
Tig‘ ila bag‘rim aylasam pora,
Chun jigargo‘sham yitti, ne chora?
1
Kisvat
– ust-bоsh. 
2
Lujjai g‘am
– g‘am girdоbi. 
3
T
е
gib edi tish
– yaralandi. 
4
Taftish 
– tеkshirmоq, so‘ramоq. 
5
T
о
za
– yangi. 
6
And
о
za
– o‘lchоv. 
7
Taqrir
– aytish, bildirish, bayon etish. 
8 
Asig‘
– fоyda. 

---

200
Chora topmoq kerak mufi d
1
emdi,
Yo‘q g‘am-u noladin umid emdi».
Olib ilgiga safha-yu xoma
2
,
Qissa sharhini yozdi bir noma.
Har ne ish bo‘lg‘onin bayon etti,
Shoh Nu’mon sori ravon etti
3
.
Yozib ul noma ichra pinhoniy,
Kim: «Bu bo‘lmish qazoyi Yazdoniy
4
.
Lek Haqkim g‘am-u balo bermish,
Dard bermish, vale davo bermish.
Chora bu ishga intiqom durur,
Yo‘qsa, bo‘lmoq tirik harom durur.
Mehr agar erdi jonima payvand,
Sanga dog‘i bo‘lub edi farzand.
Bo‘lsa ul dushman ilgida mahbus,
Manga nomus erur, sanga nomus.
Mundin o‘zga bu ishga yo‘q tadbir,
Ki, ikkimiz cherik
5
yig‘ib bir-bir.
Senga mulkungda bo‘lmoq o‘lsa mayl,
Lek farzandi arjumand Suhayl.
Kim, erur pilzo‘r-u shershukuh,
Panjasidin kelib bu ikki sutuh
6
.
1
Mufid
– fоydali. 
2
Sahfa-yu x
о
ma
– qоg‘оz va yozg‘ich. 
3
Rav
о
n etti
– yubоrdi, jo‘natdi. 
4
Qaz
о
yi Yazd
о
niy
– Tangri buyurgani, Yaratganning irоdasi.
5
Ch
е
rik
– qo‘shin, lashkar. 
6
Sutuh
– sathlar, tеkisliklar. Bu yеrda ikki kuch ma’nоsida. 

---

201
Bal haqiqat aro aningdur Mehr
Ki, bu mansuba
1
zohir etti sipehr.
Boshlabon ul cherikni sohil ila,
Suv yaqosidagi manozil ila.
Aylabon razm-u kiyna izhori,
Kelsa Jobir jazoyiri sori.
Men dag‘i tab’i kinaxohimni
2
,
Sa’y
3
aylab yig‘ib sipohimni,
Yaroq aylab ko‘ngul farog‘i bila,
Ulcha mumkin cherik yarog‘i bila,
Beribon kemalar aro orom,
Yel kibi aylasak, suv uzra xirom.
Men sudin aylasam azimat jazm,
Ul qurug‘luq soridin aylab azm.
O‘yla tarix aylasak miod,
Ki, qachonkim bo‘lur bu ish bunyod.
Necha kundin so‘ng o‘lg‘ay imkoni,
Qobsamoq
4
bu iki cherik oni.
Ham o‘shul nav’kim muqarrar o‘lur,
Sa’y qilsoq, bu ish muyassar o‘lur.
Ki, chekilgay
5
bu intiqom oxir,
Ro‘zi o‘lg‘ay bu nav’ kom oxir.
1