133
nus pari «o‘g‘lim»
deb yoqasidan solib, etagidan olib edi,
Hasanxonni Misqol pari yoqasidan solib, etagidan olib edi.
Parilar ikkoviga bino qo‘yib, bolam deb suyib, har qaysisi
o‘z uylarida parvarish aylab tarbiyat qilar edi.
Ikkovini katta qildi. Avazxon bilan Hasanxon ham sher
haybatli, yo‘lbars kelbatli, qoplon yurakli,
arslon bilakli
yigitlar bo‘ldi. Go‘ro‘g‘libekning ham o‘g‘illaridan ko‘ngli
to‘ldi. Hasanxon Arzrumdan xon Dallini olib qochib, qirq
kun shohona to‘ylar berib, o‘z rasm-rusumlari bilan oldi.
Avazxonga Gulqiz degan bir barno suluvni olib berib, uyini
tushirib berib, davrini surib yuraverdi.
Hasanxonga xon Dallidan bir o‘g‘il paydo bo‘ldi.
Go‘ro‘g‘libek to‘ylar qilib, otini Ravshanbek qo‘ydi.
Avazxon bir-ikki yildan so‘ng qizli bo‘ldi. Go‘r-
o‘g‘libek quvonib, suyunib, munga ham to‘ylar qilib, otini
Gulanor qo‘ydi. Enagalar parvarish qilib boqib, bachalarni
1
tarbiya qilib katta qildi. Bachalar birdan ikkiga kirdi, ota-
ena deguday bo‘ldi, osh-u non bersa, yeguday bo‘ldi, u
yoq-bu yoqqa borib keguday bo‘ldi. Ikkidan uchga, to‘rtga
kirdi, ikkovini bir maktabga berdi. Ikkovi ham o‘qib mulla
bo‘ldi.
Kunlardan bir kun Go‘ro‘g‘libek parilar bilan o‘tirib
edi. Ravshanbek ayni o‘n besh-o‘n
olti yoshida, zarli qal-
poq
2
boshida, yuzi yarqirab, eshikdan salom berib bordi.
Go‘ro‘g‘libek Ravshanbekni ko‘rib, dimog‘i chog‘ bo‘lib,
parilarga qarab aytdi: «Ho‘ parilar, mening ko‘nglimga
bir gap keldi,
sizlarga aytayin, sizlar nima deysizlar? Me-
ning o‘zimga shu ishim juda xush keldi, sizlarga ham
xush kelar. Men Avazxon bilan Hasanxonni quda qila-
yin, Gula norjonni Ravshanjonga fotiha qilayin, o‘zim sov-
chi bo‘layin, bugun borayin». Unda parilar: «Juda
yaxshi
bo‘ladi. Bizlarga ham bu so‘zingiz yoqdi, yaxshi aytdingiz
bu gapdi», – deyishib, quvonishib qoldi.
1
Bachalar – bоlalar, bоlachalar.
2
Qalpоq – do‘ppi.
134
Gulanor ko‘p suluv: yaxshi suratli, shirin so‘zli, qura-
lay ko‘zli, uzun bo‘yli, keng ko‘krakli, xushxayol,
zehni
tez, serfahm qiz edi. Ravshanbek uning bilan maktab-
da birga o‘qiganda, ko‘zining ostiga bosib qo‘yar edi.
Go‘ro‘g‘libekning bu so‘zi Ravshanbekka ham yoqib qoldi.
Ichida: «Qizini bersa yaxshi, bu qizini bermas, bobomning
so‘zini sindirar», – deb qo‘ydi. Go‘ro‘g‘libek parilar bilan
maslahat qilib, Avazxon o‘g‘lining qoshiga sovchi bo‘lib
boraverdi. Shunda Ravshanbek qoralab
1
, bobosining orqasi-
dan boraverdi.
...Go‘ro‘g‘libek
bol Avazga
2
qarab, murtini
3
burab, bir
so‘z ayta yotir:
...Otang keldi sening so‘zing olmoqqa,
Ko‘nglidagi sirni bayon qilmoqqa.
Shul sababli mehmon keldim uyingga:
Hasanman o‘zingni quda qilmoqqa.
Yetti yoshda olib keldim o‘zingni,
Qo‘limda ko‘p yeding osh-u tuzimni,
Otang keldi, bolam, o‘zingga sovchi,
Ravshanga ber Gulanorday qizingni!
Otangning, farzandim,
tilin olinglar
4
,
Hasanman o‘zingni quda qilayin,
Ravshanga ber Gulanorday qizingni,
Yovmitning eliga to‘ylar berayin!
Unda Avazxonning achchig‘i keldi. Polvonning qahri
kelib, ajdarday to‘lg‘anib, ko‘zlari
olovday yonib, Go‘ r-
o‘g‘libek otasiga qarab... bir so‘z aytayotir:
1
Qоralab – mo‘ljallab, chamalab, yashirinib.
2
Bоl Avaz – Avazning «asalday shirin» ma’nоsini bildiruvchi
laqabi.
3
Dostları ilə paylaş: