Boshlang’ich sinf darslarini integratsiya va innovatsion tizimi

Klaster tuzish qoidasi
. (Klaster-tutam,bog‗lam) Bilimlarni faollashtirishni 
tezlashtiradi, fikrlash jarayoniga mavzu bo‗yicha yangi o‗zaro bog‗lanishli 
tasavvurlarni erkin va ochiq jalb qilishga yordam beradi 
1.Aqlingizga nima kelsa, barchasini yozing. G‗oyalari sifatini muhokama 
qilmang faqat ularni yozing. 
2. Xatni to‗xtatadigan imlo xatolariga va boshqa omillarga e‘tibor bermang. 

---

58 
3. Ajratilgan vaqt tugaguncha yozishni to‗xtatmang. Agarda aqlingizda 
g‗oyalar kelishi birdan to‗xtasa, u holda qachonki yangi g‗oyalar kelmaguncha 
qog‗ozga rasm chizib turin 
Misol (namuna)
 Klaster 
Yuqoridagi berilgan interfaol metodlarni o‗quvchilar bajargandan keyin, 
o‗qituvchi o‗lkamiz suv havzalari haqida umumiy ma‘lumotni og‗zaki bayon 
qiladi. 
Mavzu yuzasidan o‗quvchilarda malaka hosil qilish uchun ―suvsizlik
muammosi‖ mavzusida «
Muammo» texnologiyasi
bajarishni o‗quvchilarga 
taqdim etadi.
Mashgulotni o‘tkazish tartibi:
O‗qituvchi o‗quvchilarni guruxlarga ajratib, 
ularni mos o‗rinlariga joylashtirgandan so‗ng, mashg‗ulotni o‗tkazish tartib-
qoidalari va talablarini tushuntiradi, ya‘ni u mashg‗ulotni bosqichli bo‗lishini va 
har bir bosqich o‗kuvchilardan maksimum diqqat-e‘tibor talab kilishini, 
mashg‗ulot davomida ular yakka, guruh va jamoa bo‗lib ishlashlarini aytadi. 
Bunday kayfiyat o‗kuvchilarga berilgan topshiriklarni bajarishga tayyor 
bo‗lishlariga yordam beradi va bajarishga qiziqish uyg‗otadi. 
Daryolar
Buloqlar
Suv omborlar
Suv xavzasi
Oltiariq 
Farg‗ona
Quyimozor
Charvoq
Zarafshon
Chimy
on 
Sirdaryo
Chortoq 
Kattaqo‗rg‗on
Toshkent
Amudarё
Chirchiq

---

59 
•
o‗kuvchilar tomonidan mashg‗ulot uchun tayyorlangsh 
kinolavhani dikkat bilan tomosha kilib, unda yoritilgan muammoni 
aniqlashga harakat qilish, xotirada saqlab qolish yoki daftarlariga 
belgilab ko‗yish (agar kinofilm ko‗rsatishning imkoniyati bo‗lmasa, u holda 
o‗kituvchi o‗kuv predmetining mavzusi bo‗yicha plakat, rasm, afisha yoki biro 
muammo bayon qilingan matn, kitobdagi o‗quv materialidan foydalanishi 
mumkin); 
•
har bir guruh a‘zolari tomonidan ushbu lavhadan (rasmdan, matndan 
hayotiy voqeadan) birgalikda anikdangan muammolarni vatman yoki A-4 
formatdagi qog‗ozga flomaster bilan yozib chikadi; 
•
berilgan aniq vaqt tugagach, tayyorlaigan ishni guruh vakili 
tomonidan o‗qib eshittiriladi; 
•
o‗qituvchi guruxdar tomonidan tanlangan va muammolar yozilgan 
qog‗ozlarni almashtirgan holda guruhlarga tarqatiladi; 
•
tarqatilgan kog‗ozlarda guruhlar tomonidan yozilgai muammolardan 
har bir guruh a‘zosi o‗zini qiziqtirgan muammodan birini tanlab oladi; 
o‗kituvchi tomonidan tarqatilgan quyidagi chizmaga har bir gurux 
a‘zosi tanlab olgan muammosini yozib, mustaqil ravishda tahlil etadi.