Boshqaruvning tashkiliy tuzilmalari

Mahsulotga ko’ra boshqaruv bu bozor iqtisodiyoti sharoitida ishlab chiqarilayotgan mahsulot to’liq bozor talabiga javob berishi uchun rahbar qarorlarni mahsulot sotish hajmiga qarab qabul qiladi.

• Mahsulotga ko’ra boshqaruv bu bozor iqtisodiyoti sharoitida ishlab chiqarilayotgan mahsulot to’liq bozor talabiga javob berishi uchun rahbar qarorlarni mahsulot sotish hajmiga qarab qabul qiladi.
• 1. Yangi mahsulotni yaratish.
• 2. Reklama qilish.
• 3. Bozorni o’rganish.
• 4. Sotish.
• 5. Moliya.
• 6. Ishlab chiqarish.

Mahsulotga yo’nalgan tashkiliy tuzilma

• Firmaning shtab kvartirasi
• Bosh menedjer

• A
• mahsulot

• D
• mahsulot

• B
• mahsulot

• 1 Davlat

• 2 Davlat

• 2 Davlat

• 1 Davlat

• 2 Davlat

• 1 Davlat

• 3 Davlat

Iste’molchiga yo’naltirilgan divizional tashkiliy tuzilma

• Iste’molchiga yo’naltirilgan divizional tashkiliy tuzilmaning har bo’limi alohida tur mijozlar bilan shug’ullanadi

Iste’molchilarga yo’nalgan divizional tashkiliy tuzilma

• Bosh menedjer

• Erkaklar bo’limi
• Boshlig’i

• Ayollar bo’limi
• Boshlig’i

• .Bolalar bo’limi
• Boshlig’i

Hududiy divizional tashkiliy tuzilma

• Hududiy divizional tashkiliy tuzilmaga ega bo’lgan tashkilotlar bo’limlari turli xil bozorlar bilan band bo’ladi.

Hududiy divizional tashkiliy tuzilma

• Firmaning shtab kvartirasi

• 1-Hudud

• 2-Hudud

• 3-Hudud

• A

• B

• D

• E

• F

• G davlat

• M

• M

• M

• M

• M

• M

• M

• H davlat

• M

• M

• M

• M

• M

• M

• M

• M

Loyihaviy tashkiliy tuzilma

• Loyihaviy tashkiliy tuzilma – vaqtinchalik tuzilma bo’lib, u shu firma yoki undan tashqarida aniq vazifani tashkil etish uchun tuziladi.Uning mohiyati shundaki, belgilangan vaqtda va moliyaviy asosda murakkab loyihani amalga oshirish uchun mutahassislar jamoasi shakllantiriladi.

Matritsaviy tashkiliy tuzilma

• Matritsali-loyihali tashkilotda loyihali guruhning a’zolari bir vaqtning o’zida ham loyiha rahbariga, ham o’zlari faoliyat ko’rsatayotgan bo’lim rahbarlariga bo’ysunadilar. Loyiha rahbarlari ushbu ish bo’yicha tegishli vakolatlarga ega bo’ladi.

Matritsali tashkiliy tuzilma

• Prezident

• Ishlab
• chiqarish

• Moliya

• Marketing

• Ishlab
• chiqarish

• Ishlab
• chiqarish

• Ishlab
• chiqarish

• Marketing

• Marketing

• Marketing

• Moliya

• Moliya

• Moliya

• A
• loyiha

• B
• loyiha

• D
• loyiha

Matritsa tashkiliy tuzilmaning salbiy tomonlari

• Loyihali guruhning ish rejimi umumiy qabul qilingan me’yordan sezilarli farq qilishi mumkin. Bu boshqa hodimlar noroziligini keltiradi;
• Loyihali guruh a’zolarining ishlari ijodiy jarayon bo’lib, doimiy bir xil vazifalarni bajaruvchilarning “g’ashi”ni keltirishi mumkin.

Tashkilot boshqaruvining brigadali shakli

• Brigadali (guruhli) tarkib ko’proq iqtisod nuqtai nazaridan ishlab chiqarishni bir sexdan ikkinchi sexga uzatish vaqtini kamaytirish va brigada ichidagi muammo hamda qiyinchiliklarni tezkor yechish imkonining mavjudligi foydali hisoblanadi.

Konglomerat tashkiliy tuzilma

• Konglomerat tashkiliy tuzilmali korhona muayyan vaziyat va holatdan kelib chiqqan holda tashkil etiladi. Bir bo’lim mahsulatga yo’nalgan tashkiliy tuzilma bo’lsa, boshqasi – funksional tuzilma, uchinchisida esa loyihali yoki matritsali tashkiliy tuzilma bo’lishi mumkin.

Konglomerat tashkiliy tuzilmali firmalar:

• “Bietris”
• “Sirs Robak”
• “Ay Ti Ti”
• “Galf end Uestern”
• “Pepsiko”

Konglomerat xususiyatlari

• Konglomerat tarkibiga kiruvchi alohida firmalarda deyarli bog‘lanish yo’q. Konglomerat yaxshi ish yuritmagan va tarkibida bo’lgan firmani sotib yuborishi va yangi iqtisodiy salohiyatli firma sotib olishi mumkin. Bu o’zgarishlar konglomeratning boshqa bo’limlariga ta’sir etmaydi.