Bosma va electron adabiyotlar bilan ishlash Kitob bilan ishlashning birinchi bosqichi Kitob ustida ishlashning ikkinchi bosqichi

6-MAVZU: IJODIY MATERIALLAR. LOYIHALAR. MUSTAQIL TA’LIM, UNING TURLARI VA BAJARILISHI
REJA:

1. 
   Oliy va o’rta ta’lim tizimida ilmiy-tadqiqot faoliyatini kompleks tashkil etish to’g’risidagi nizom
   
2. 
   Iqtidorli talabalar bilan ishlash
   
3. 
   Mavzuning dolzarbligi.
   
4. 
   Vazifalar:
   
5. 
   Loyihaga asoslangan ta'limning boshlang'ich nazariy pozitsiyalari:
   

Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tizimida 1999-yil dekabr oyidan boshlab oliy o'rta yurtlari va ilmiy tadqiqot ishlari ilmiytadqiqot faoliyatini kompleks baholashning reyting tizimi joriy etildi.

Vazirlik oliy o‘rta yurtlari va ilmiy tadqiqot ishlarining hisobot уilidagi ilmiy-tadqiqot faoliyatini kompleks baholash to‘g‘risidagi Nizomi ishlab chiqildi va bu Nizomga muvofiq bilim yurtlarida ilmiy tadqiqot ishlari olib borilmoqda.Umumiy qoidalarda keltirilishicha:
1.1. Iqtidorli talabalar bilan ishlash bo‘limi (bundan keyin bo'lim) - oliy ta’lim muassasida iqtidorli talabalarni aniqlash, ularni ilm iy-tadqiqot, ijodiy faoliyatga jalb qilish va yo‘naltirish. kafedra fakultetlarda bu borada olib borilayotgan ishlarni muvofiqlashtiruvchi va boshqaruvchi tashkiliy markazdir.
1.2. Iqtidorli talabalar bilan ishlash bolimi - kadrlar tayyorlash milliy dasturini ro‘yobga chiqarishning sifat bosqichi talablaridan kelib chiqib, iqtidorli talabalarni aniqlash va tanlash, ularni fan sohalari bo‘yicha ilmiy-tadqiqot faoliyatlariga yo'naltirish. talabalarga o‘z iqtidorini ro‘yobga chiqarishlari va rivojlantirishlari uchun ilmiy muhit va tashkiliy sharoit yaratish, bu ishga ilmiy maktablar va olimlarning faol ishtirokini ta’minlash, kafedralada olib borilayotgan dolzarb ilmiy-tadqiqot, ijodiy ishlarga talabalarni faol qatnashishga jalb etish. kasbiy tayyorgarlik bo‘yicha ularni ijodiy, intellektual salohiyatini rivojlantirish borasidagi faoliyatlarini yo'naltirish, muvofiqlashtirish va boshqarish maqsadida tashkil qilinadi.
Iqtidorli talabalar bilan ishlash bolimining vazifalari.
2.1. Iqtidorli talabalar bilan ishlash bo‘limi - iqtidorli talabalar bilan ishlashni tashkil etish borasida quyidagi faoliyatlarni olib boradi:
- iqtidorli talabalarni aniqlash va tanlash, moyilligiga qarab, ularni maqsadli tayyorlashni tashkil etish;
- iqtidorli talabalar faoliyatini shakllantirish va rivojlantirish dasturini ishlab chiqish;
-talabalar ilmiy jamiyati faoliyatini yo'naltirish muvofiqlashtirish;
- ta’lim olayotgan iqtidorli talabalarning intellektual salohiyatini davriy ravishda aniqlab borish;
- talabalarni ilmiy-tadqiqot, ijodiy ishlarga, ilmiy to‘garaklar (laboratoriya)ga faol jalb qilish;
Respublika va xalqaro miqyosda o‘tkaziladigan ilmiy anjumanlar, fan olimpiadalari, seminarlar, tanlovlarda iqtidorli talabalarning ishtirokini ta’minlash;
- O‘zbekiston Respublikasi Davlat stipendiyalari «Umid» jam g‘armasi, xorijiy fondlar grantlariga, nomdor stipendiyalarga tavsiya qilish;
-xorijiy ta’lim muassasalari va ilmiy markazlariga iqtidorli talabalar va yosh mutaxassis-olimlarning borishiga tavsiya berish va tashkil etish;
- iqtidorli talabalar o‘rtasida muntazam ravishda sotsiologik tadqiqotlar o'tkazish.
Talabalarni ilmiy-tadqiqot ishlariga faol yo‘naltirish borasida bo‘lim tomonidan quyidagi vazifalar yuzasidan faoliyat olib boriladi:
-talabalarga o‘z iqtidorini ro'yobga chiqarishlari va rivojlantirish uchun ilmiy muhit va sharoit yaratish, bu ishga ilmiy maktablar va olimlar, professor-o‘qituvchilarning faol ishtirokini ta’minlash;
- kafedralarda olib borilayotgan dolzarb ilmiy-tadqiqot, ijodiy ishlarga talabalarni faol qatnashishini ta’minlash;
- iqtidorli talabalarni ijtimoiy qo‘llab quvvatlash;
-kasb iy tayyorgarlik bo'yicha ularning ijodiy, intellektual salohiyatini rivojlantirishga qaratilgan faoliyatga keng ilmiy jamoatchilikni jalb qilish;
- iste’dodli talabalarni ilmiy-tadqiqot dasturlari asosida olib borilayotgan faoliyatlarga qatnashuvini ta’minlash;
-talabalar ilmiy anjumanlari, seminarian, ilmiy-tadqiqot ishlari tanlovlarini, davra suhbatlarini, fan olimpiadalarini va boshqa tadbirlarni tashkil qilish va o‘tkazish.
Bo‘lim iqtidorli talabalari bilan samarali ishlashni yo’lga qo‘yish vazifalarini amalga oshirishda quyidagi boshqaruv faoliyatini olib boradi:
- kafedralarda iqtidorli talabalar bilan olib borilayotgan ishlarni tashkil qilish, nazorat qilish va boshqarish;
-talabalar ilmiy jamiyati, kichik akademiya faoliyatini tashkil qilish, muvoftqlashtirish, yo‘naltirish va boshqarish;
- ilmiy-tadqiqot ishlarida va o‘zlashtirishda yuqori natijalarga erishgan iste’dodli talabalarni rag‘batlantirish chora-tadbirlarini ko‘rish;
-fakultetlar bilan kelishilgan holda horijiy tillarni o‘rganish informatsion texnologiyalarni o‘rganish, mutaxassislik hamda boshqalar bo‘yicha maxsus va maqsadli kurslarni tashkil qilish;
- Respublika talabalar fan olimpiadasi I bosqichi (tegishli holda П bosqich)ni tashkil qilish va o'tkazish;
- «Eng yaxshi talaba ilmiy ishi» tanlovini tashkil qilish va o‘tkazish;
- iqtidorli talabalar faoliyati bo‘yicha ma’lumotlar bankini yaratish va davriy ravishda yangilab borish. Bo‘lim quyidagi ishlar bo'yicha monitoring olib boradi.
-talabalar ilmiy-tadqiqot ishlari bo‘yicha kafedralarning Fanlar akademiyasining tegishli tarmoq ilmiy muassasalari o‘rtasida integratsiya jarayonining borishi.
- Iqtidorli talabalar bilan ishlash bo‘limi quyidagi ishlar bo‘yicha yordam ko'rsatadi:
- iqtidorli talabalarning Respublika, xalqaro ilmiy anjumanlarda ilmiy ma’ruza bilan qatnashuvida;
- iqtidorli talabalarning ilmiy ishlanmalarini chop etishda hamda ularning ilmiy ishlari va ilmiy ishlanmalarini amaliyotga joriy etishda;
-talabalarga avtorlik guvohnomalarini, patentlarini hujjatlashtirishda;
- fakultetlarda ilmiy anjuman, seminarlar, tanlovlarni tashkil qilish va o4kazishda, yirik olimlar bilan uchrashuvlar o‘tkazishda;
- iqtidorli talabalar, aspirantlar va yosh olimlarning ilmiy stajirovkalarini tashkil qilishda. Bo’lim faoliyatini tashkil qilish.
1.1. Bo‘lim o‘z faoliyatini Vazirlikning tegishli buyrugi va mazkur Nizom asosida tashkil etadi hamda olib boradi.
Bo‘limning faoliyat samaradorligini nazorat qilish – Rektor zimmasiga, uning faoliyatiga javobgarlik - Ilmiy ishlar va informatsion texonlogiyalar bo‘yicha prorektor zimmasiga yuklatiladi. Bo’lim ga tegishli faoliyat yuzasidan fakultet dekanlari hamkorlik qilishi shart.
- Davriy ravishda olib borgan faoliyati haqida Bo‘lim belgilangan tartibda yuqori tashkilotlarga hisobot beradi.
Har o‘quv yili boshida Bo’lim ish rejasi OTM Ilmiy Kengashi muhokamasidan o‘tgach, rektor tomonidan tasdiqlanadi.
Bo’lim samarali faoliyat olib borishi uchun rektorat tomonidan quyidagi tegishli sharoitlar yaratiladi:
- ish kabineti, kabinet va ish jihozlari ajratiladi;
-kom pyuter majmuasi va telefon raqami (ichki va tashqi tarmoq) bilan ta’minlanadi.
Bo’lim o‘z tarkibiga kiradigan Talabalar ilmiy jamiyati faoliyatini yo'naltiradi. muvofiqlashtiradi va boshqaradi.
Bo’limga iqtidorli talabalar bilan ishlashni sifatli tashkil etish maqsadida o‘z faoliyatiga tegishli quyidagi ish qog‘ozlarini yuritish tavsiya etiladi:
- nizom;
- ish rejasi;
- chorak, yillik hisobotlar;
Oliy taiim ga tegishli O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Farmonlari, Vazirlar Mahkamasi Qarorlari, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining buyruqlari va Hayat Qarorlari, rektor buyruqlari;
- fakultetlar, kafedralar bo‘yicha iqtidorli talabalar ro‘yxati;
- iqtidorli talabalarga beriigan tavsiyalar va unga ilova hujjatlar hamda fotosuratlar;
-talabalar ilmiy anjumanlari, seminarlar, olimpiada, tanlovlar o’tkazilishiga oid hujjatlar;
- x a t, arizalarni qayd etish kitobi. Bo‘lim o‘z faoliyati davrida «Kamolot» yoshlar ijtimoiy harakati, «Umid» jam g‘armasi va boshqa mahalliy hamda xorijiy jam g‘armalar bilan hamkorlik qiladi.
Bo'limning tashkiliy tuzilmasi.
Oliy ta’lim muassasi rektori iqtidorli talabalar bilan ishlash Bo'lim boshlig‘ini ilmiy daraja va unvonga ega bo‘lganlar safidan tayinlaydi.
Bo’lim boshlig’i OTM ilmiy kengashi tarkibiga kiradi. Mazkur Nizom asosida o'z tasarrufida bo’lgan xodimlar faoliyatiga javobgar.
Bo‘limning tarkibiy tuzilmasi (shtati)ni bajaradigan ish hajmidan kelib chiqib, ta’lim muassasasi rektori belgilaydi.
Bunda bolim ning ba’zi funksiyalari jamoatchilik asosida yoki o'rindoshlik asosida ham bajarilishi mumkin. Bo'lim tarkibi quyidagilardan iborat bo‘ladi:
- bo‘lim boshlig‘i;
- talabalar ilmiy jamiyati kengashi Raisi (jamoatchilik asosida);
-metodist;
Bolimning tarkibidagi xodimlarga ish haqi belgilangan tartibda tayinlanadi.
Bo’lim boshlig‘i belgilangan tartibda davriy ravishda o‘z malakasini oshirib boradi. Talabalarning kognitiv qiziqishlarini rivojlantirish usuli sifatida
Har bir inson yangi bilimlarni boshqalardan tayyor shaklda olish mumkinligini biladi yoki siz uni o'zingiz olishingiz mumkin. Bundan tashqari, o'z tajribalari, kuzatishlari, tajribalari, xulosalari va xulosalari davomida olingan bilimlar odatda eng mustahkam hisoblanadi. Qoida tariqasida, ular o'rganish orqali olingan ma'lumotlarga qaraganda kuchliroq va chuqurroqdir. Bir necha yildan beri ijtimoiy fanlar darslarida loyiha usulidan foydalanaman.Men o‘qituvchi sifatida o‘z maqsadimni bolalarga erkin va tizimli tafakkurni rivojlantirishga hissa qo‘shadigan, ularda ko‘nikma va tadqiqotchilik ko‘nikmalarini shakllantiradigan barcha narsalarni o‘rgatish, shu bilan birga, mustaqil o‘rganishni ko‘raman, chunki D.I.Pisarev ta’kidlaganidek, “Barcha haqiqiy tarbiya o'z-o'zini tarbiyalashdir". Loyiha metodologiyasi ushbu maqsadlarni amalga oshirishga imkon beradi.