Bozor, inflyatsiya va kredit risklari

Bozor, inflyatsiya va kredit risklari

Bajardi: IX-61 guruh talabasi Jumamurodov Javohir

Qabul qildi: O'ktamov Xusniddin

Reja:

1)Bozor risklari.

2) Inflyatsiya risklari.

3) Kredit risklari.

Bozor risklari

Bozor risklari -moliyaviy bozorlardagi investitsiyalarning umumiy ko'rsatkichlariga ta'sir etuvchi omillar tufayli jismoniy yoki boshqa yuridik shaxslarning yo'qotishlarga duch kelish ehtimoli.

Bozor riski - bu narxlar va o'zgaruvchanlik kabi bozor o'zgaruvchilari harakatidan kelib chiqadigan pozitsiyalardagi yo'qotishlar xavfidir. Hech qanday noyob tasnif mavjud emas, chunki har bir tasnif bozorning turli jihatlariga tegishli bo'lishi mumkin.

Bozor riski - bu narxlar va o'zgaruvchanlik kabi bozor o'zgaruvchilari harakatidan kelib chiqadigan pozitsiyalardagi yo'qotishlar xavfidir. Hech qanday noyob tasnif mavjud emas, chunki har bir tasnif bozorning turli jihatlariga tegishli bo'lishi mumkin.

Bozor risklarining eng keng tarqalgan turlariga:

• Iqtisodiy va siyosat risk;
• Qonunchilik bilan bog`liq risklar; 
• Valyuta riski;
• Tovar narxi risklari; 
• Moliya bozori riski.

Valyuta riski - tashqi savdo, tashqi iqtisodiy yoki kredit bitimini imzolash va u bo'yicha to'lovni amalga oshirish o‘rtasidagi davrda valyuta bahosi kursining to'lov valyutasiga nisbatan o'zgarishi natijasida valyuta yo'qotish riski.

• Valyuta riski - tashqi savdo, tashqi iqtisodiy yoki kredit bitimini imzolash va u bo'yicha to'lovni amalga oshirish o‘rtasidagi davrda valyuta bahosi kursining to'lov valyutasiga nisbatan o'zgarishi natijasida valyuta yo'qotish riski.
• Iqtisodiy va siyosiy risk - bunday risklarga biror-bir korporatsiyaning aktivlariga investitsiya qilayotganida, o'sha korporatsiya qaysidir davlatning yuridik hududiga kiradigan va huquqlariga bo'ysunadigan bo'lishi mumkin. Shu bilan birga ikkita mamlakat o'rtasida qandaydir ko'zda tutilmagan kelishmovchiliklar bo'lishi mumkin.

Moliya bozoridagi risklar - ushbu risklar manbasi har turdagi omillar hisoblanib, ularning ehtimoliy tarzda ma'lum va noma'lum darajadagi ta'siri moliya bozorida mos ravishda riskli jarayon, hodisa va harakatlarni keltirib chiqaradi.

• Moliya bozoridagi risklar - ushbu risklar manbasi har turdagi omillar hisoblanib, ularning ehtimoliy tarzda ma'lum va noma'lum darajadagi ta'siri moliya bozorida mos ravishda riskli jarayon, hodisa va harakatlarni keltirib chiqaradi.
• Foiz riski- tijorat banklari, kredit muassasalari, investitsiya institutlari, selling kompaniyalari tomonidan jalb qilingan mablag'lar bo‘yicha to‘lanadigan foiz stavkalarining oshishi natijasida berilgan kreditlar, stavkalar bo'yicha yo'qotish o'z ichiga oladi.

Inflyatsiya risklari

• Inflyatsiya riski - bu inflyatsiyaning o’sishi natijasida olinadigan pul shaklidagi daromadlarning qadrsizlanishidir Bunda tadbirkorlar sezilarli darajada moliyaviy yo’qotishlarga duchor bo’ladilar. Inflyatsiya risklari tashqi risk hisoblanib, unga ta'sir qilish imkoniyatlari juda kichik bo'ladi Inflyatsion risk moliyaviy risklarni tarkibiy qismi bo’lib, boshqa risklardan ajratilgan tartibda bo’lishiga qaramay investitsiya, kredit, valyuta va boshqa risklar bilan ham uzviy bog’liqdir.

Inflyatsion risklarning yuzaga kelishning asosiy sabablari:

Inflyatsion risklarning yuzaga kelishning asosiy sabablari:

• milliy iqtisodiyot ayrim sohalari o‘rtasidagi nomutanosibliklar;
• jamg‘arma va iste’mol ortasidagi nomutanosibliklar;
• talab va taklif orasidagi nomutanosibliklar,
• davlat daromadlari va xarajatlari orasidagi nomutanosibliklar.

Inflyatsya riski iste’mol narxlarini o’sishi va xarid qilib olish qobilyatining passayishi natijasida investitsiya daromadliligini kamaytiradi. Inflyatsion risklar ko’zda tutilmagan moliyaviy yuqo`tishlar paydo bo’lish ehtimoli bilan xarakterlanganligi uchun, uning darajasini baholashda investitsiyalashdan ko’zda tutilayotgan daromadning o’rtacha yoki hisob miqdoridan chetlanishi aniqlanadi. Shuning uchun investitsion risklarni baholash ko’zda tutilayotgan daromadlar va ularni yo`qotish ehtimolini baholash bilan bog’liq.

Inflyatsya riski iste’mol narxlarini o’sishi va xarid qilib olish qobilyatining passayishi natijasida investitsiya daromadliligini kamaytiradi. Inflyatsion risklar ko’zda tutilmagan moliyaviy yuqo`tishlar paydo bo’lish ehtimoli bilan xarakterlanganligi uchun, uning darajasini baholashda investitsiyalashdan ko’zda tutilayotgan daromadning o’rtacha yoki hisob miqdoridan chetlanishi aniqlanadi. Shuning uchun investitsion risklarni baholash ko’zda tutilayotgan daromadlar va ularni yo`qotish ehtimolini baholash bilan bog’liq.

Kredit risklari

Kredit riski - qarz oluvchining asosiy qarzini to'lamaslik riski va kreditorga qarzdor bo'lgan foizlar.Kredit riski, shuningdek, qarz qimmatli qog'ozlarni chiqargan emitent ularga yoki qarzining asosiy miqdoriga foizlarni to'lashga qodir bo'lmagan bunday hodisaning riskini o'z ichiga oladi.

Kredit riski, shuningdek, to'g'ridan- to'g'ri moliyaviy yo'qotish riski bir xil bo'lishi mumkin.

Kredit riski, shuningdek, to'g'ridan- to'g'ri moliyaviy yo'qotish riski bir xil bo'lishi mumkin.

To’g’ridan- to’g’ri moliyaviy yo’qotish riski esa quyidagi navlarni o’z ichiga oladi:

• Birja riski;
• Selektiv risk;
• Bankrotlik riski;
• Kredit riski.