Bozor iqtisodiyotida iqtisodiy muassasalar va davlatning roli

Qisqacha xulosalar

Bozor kuchlarining iktisodiyotda mavjud resurslardan to`lik foydalanishni, baxolarning barkaror darajasini, ob`ektiv tarzda ro`y deradigan daromadlar darajasidagi tengsizlikni kamaytirishni xamda barkaror iktisodiy o`sishni ta`minlab turish uchun etarli emasligi davlatning bozor iktisodiyotiga aralashuvini zarur kilib ko`yadi.

Bozor iktisodiyoti sharoitida davlat iktisodiyotga aralashar ekan erkin bozor iktisodiyoti uchun xukukiy baza yaratadi,, daromadlar va boyliklarni, shuningdek, resurslarni kayta taksimlaydi va makroiktisodiy barkarorlikni ta`minlab turadi.
Bozor iktisodiyoti ishlab chikarilayotgan tovar va xizmatlarni ularning individual xususiyatlaridan kelib chikkan xolda taksimlaydi va kayta taksimlaydi. Ammo, shunday turdagi tovar va xizmatlar xam borki, ularni ishlab chikarish uchun bozor tizimi rakbat yarata olmaydi. SHuning uchun xam davlat bunday turdagi tovar va xizmatlarni ishlab chikarish vazifasini o`z zimmasiga oladi. Bunday tovar va xizmatlarni ijtimoiy manfaatlarni ko`zlab ishlab chikarilayotgan maxsulotlar tarkibiga kiritamiz.
Davlatning mamlakat iktisodiyotiga aralashuvi asosan konunlarni ishlab chikib joriy etish, bevosita tovarlar va xizmatlar ishlab chikarish xamda makroiktisodiy siyosat vositalari asosida, ya`ni, byudjet-solik, pul-kredit siyosati vositalari yordamida olib boriladi.
Davlat daromadlarni axolining turli daromad dararjasiga ega katlamlari orasida, daromad va resurslarni esa turli tarmoklar xamda xududlar o`rtasida kayta taksimlaydi. Bunda umumdavlat manfaati ustivorligi doimo e`tiborga olinishi kerak.
Asosiy adabiyotlar

1. 
   Axmedov D.K.,Ishmuxamedov A.E., Jumaev K.,Djumaev Z.A. «Makroiktisodiyot» T.: O`zbekiston YOzuvchilar uyushmasi Adabiyot jamgarmasi nashriyoti 2004, 125-134 b.b.
   
2. 
   Makroekonomika. Teoriya i Rossiyskaya praktika/ Pod redaktsiey
   

Gryaznovoy A.G. i Dumnoy N.N. M., KNORUS, 2005., 227-257 s. s.

3. 
   Saidova G., SHadibaev T. Makroekonomika T., IPAK «SHark» 2003, 49-51 s.s.
   

*^* Самуэльсон П., Нордхаус У. «Экономика».15-е изд.., М.,1997. с.75.