Bozor iqtisodiyotini tartibga solish. Davlatning iqtisodiy roli

Daromadlar tengsizligini keltirib chiqaruvchi umumiy omillar.

• Kishilarning umumiy layoqatidagi( jismoniy, aqliy va estetik) farqlar.
• Ta`lim va malakaviy tayorgarlik darajasidagi farqlar.
• Tadbirkorlik mahorati va tahlikaga tayyorgarlik darajasidagi farqlar .
• Bozorda hukmronlik qilish layoqati
• Mulkka egalik qilishdagi farqlar.
• Omad, tasodif va boshqa favqulodda holatlar.

Davlatning daromadlar tengsizligini yumshatishga qaratilgan

iqtisodiy siyosati.

• Daromad va ish haqidan olinadigan soliqlarni tabaqalashtirish.
• Transfert to`lovlarini amalga oshirish .
• Ijtimoiy yordam va xayr- ehson dasturlarini ro`yobga chiqarish.

Daromadlar tengsizligi va uning miqdori turli darajada aniqlanadi:

1. Aholini ijtimoiy qo`llab quvatlash va himoya qilish.

• Narxlar erkinlashtirilishi va pulning qadrsizlanish darajasi ortib borishi bilan daromadlarning eng kam va o`rtacha darajasini muntazam oshirib borish.
• Ichki iste`mol bozorini himoya qilish hamda oziq – ovqat mahsulotlari va nooziq- ovqat mollari asosiy turlari iste`molini muayyan darajada ushlab turish.
• Aholining kam ta`minlangan tabaqalarini ijtimoiy himoyalash va qo`llab quvvatlash.

2. Mehnat qilish huquqi kafolatini ta`minlash.

3. Aholi banligini tartibga solish.

O`zbekistonda bozor munosabatlariga o`tish davrida davlat ijtimoiy siyosatining asosiy yo`nalishi:

• Ishchi kuchini qayta tayyorlash.
• Ishchi kuchi migratsiyasi.
• Mavjud ishchi kuchini bozor konyunkturasiga moslashtirish.
• Ishsizlik nafaqasini berish.

Aholini ijtimoiy himoyalashning moliyaviy manbalari.

Davlat budjeti mablag`lari.

Korxonalarning maxsus fondlari.

Mahalla va xayriya fondlari.

Ijtimoiy himoyalash maqsadidagi mablag`larning taqsimlanish yo`nalishlari:

1- yo`nalish. Aholi iste`moli qondirilish darajasi hisobga olinib, ular mehnatiga bog`liq holda qo`liga tushadigan mablag`lar.

2- yo`nalish. Iste`mol darajasi hisobga olinib mehnatga bog`liq bo`lmagan holda beriladigan yordam pullari.

3- yo`nalish. Ijtimoiy sohalar orqali ko`rsatiladigan xizmatlar va beriladigan imtiyozlar.