Hepatitis A - Turkish
Page 1
Bulaşıcı Hastalık Broşürü
Hepatit A
Hepatit A, karaciğerde
görülen viral bir
enfeksiyondur. Virüs dışkı,
virüsle bulaşıklı yiyecek
veya su ile ya da hasta bir
kimseyle doğrudan temas
gibi yollardan yayılır.
Aşılanma ve düzenli
temizlik enfeksiyonu önler.
Son güncelleme: 03 Aralık 2007
Hepatit A nedir?
'Hepatit' (sarılık), karaciğerin iltihaplanması veya şişmesi anlamına
gelmektedir. Bu durum kimyasal maddeler veya uyuşturuculardan ya da çeşitli
viral enfeksiyonlardan ileri gelebilir. Bulaşıcı olan hepatitin ana nedenlerinden
biri, hepatit A virüsüdür. Bir kimseye bir tip hepatit virüsünün bulaşmış olması
başka tip hepatit virüslerinin bulaşmasına karşı koruyuculuk SAĞLAMAZ.
Belirtiler nelerdir?
Belirtiler arasında kendini iyi hissetmeme, ağrı ve sızılar, ateş, mide bulantısı,
iştahsızlık, karın ağrısı ve bunun arkasından koyu idrar çıkarma, dışkının soluk
renkli olması ve sarılık (gözbebeklerinin ve cildin sararması) sayılabilir. Hastalık
genel olarak bir ila üç hafta sürer (ancak bazı belirtiler daha uzun sürebilir) ve
bunu hemen hemen herzaman tam bir iyileşme izler. Hastalığa yakalanan
küçük çocuklarda genel olarak bir belirti görülmez. Hepatit A uzun vadeli bir
karaciğer hastalığına neden OLMAZ ve hepatit A hastalığının ölüme neden
olduğu nadir görülür. Virüsün bulaşması ile belirtilerin ortaya çıkması arasında
geçen süre genel olarak dört hafta olmakla beraber, bu süre iki ila yedi hafta
arasında değişebilir.
Nasıl yayılmaktadır?
Hastalanan kimseler virüsü başkalarına belirtilerin ortaya çıkmasından iki hafta
öncesinden başlayarak, sarılığın görülmesinden bir hafta sonrasına kadar
bulaştırabilirler (toplam üç hafta kadar). Hasta olan kimsenin dışkısında, virüsü
başkalarına bulaştırabileceği dönemde fazla miktarlarda virüs bulunur. Virüs
uygun koşullarda (örneğin, lağım suyunda) çevrede birkaç hafta canlılığını
koruyabilir.
Hepatit A genel olarak bir kimsenin hastalıklı bir kimseden çıkan virüsü
aşağıdaki yollarla yutması sonucu bulaşır:
•
virüs bulaşmış yiyeceklerden yemek
•
virüs bulaşmış içeceklerden içmek
Hepatitis A - Turkish
Page 2
•
hasta bir kimsenin dışkısının bulaştığı çocuk bezi, çamaşır ve havlulara
ellemek
•
hasta bir kimse ile doğrudan temas (cinsel temas dahil).
Kayda geçen hepatit A salgınlarının sebepleri arasında şunlar belirlenmiştir:
•
kişiden kişiye bulaşma; örneğin, erkek-erkeğe cinsel ilişkinin olduğu
erkekler arasında
•
lağım suyu karışmış sulardan içilmesi
•
lağım suyu bulaşmış olan yiyeceklerden yemek, örneğin kabuklu deniz
ürünleri
•
hastalıklı bir kimsenin virüs bulaştırdığı yiyeceklerden yemek.
Hepatit A hastalığına yakalanma, bu hastalığın yaygın olduğu gelişmekte olan
ülkelere gidenler başta olmak üzere, yurt dışına seyahat eden kimseler için
sorun olmaktadır.
Kimler risk altındadır?
Daha önce hepatit A geçirmeyen ve aşılanmamış olan kimseler için hastalığa
yakalanma tehlikesi vardır.
Hastalık nasıl önlenir?
Aşılanma
Hepatit A hastalığı için güvenli ve etkili bir aşı mevcuttur. Aşının koruma
sağlaması iki hafta zaman alabilir.
Aşı, aşağıda belirtilen yüksek risk grubundaki insanlar için önerilmektedir:
•
hepatit A hastalığının yaygın olduğu ülkelere seyahat edenler (çoğu
gelişmekte olan ülkeler)
•
kırsal bölgelerde yaşayan kimseleri ve ücra bölgelerdeki yerli halkları sıkça
ziyaret edenler
•
erkeklerle cinsel ilişki kuran erkekler
•
günlük çocuk bakımı ve anaokulu çalışanları
•
zihinsel engelliler ve onların bakıcıları
•
yerli halklara hizmet veren sağlık bakım çalışanları
•
lağım işçileri
•
su tesisatçıları
•
iğneyle uyuşturucu kullananlar
•
kronik karaciğer hastaları
•
vücuduna plazma konsantresi verilen hemofoli (daha çok erkeklerde
görülen kanama hastalığı) hastaları.
Hepatit A’dan kaçınmak için başka neler yapılabilir?
Herkesin ellerini aşağıdaki işlemlerden sonra sabun ve akan su ile en az 10
saniye kadar yıkaması ve temiz bir havlu ile kurulaması gerekir:
•
tuvalete gittikten sonra
•
yemekten önce
•
yiyecek veya içecek hazırlamadan önce
•
çocuk bezi ve prezervatif gibi nesnelere elledikten sonra.
Hepatitis A - Turkish
Page 3
Hastalığı başkalarına bulaştırmaktan kaçınmak için neler yapılabilir?
Eğer hepatit A hastası iseniz, ellerinizi iyice yıkamanın yanı sıra, hastalığı
bulaştırabileceğiniz süre içinde (yani en az sarılık başlangıcından bir hafta
sonrasına kadar) şunlardan kaçınmanız gerekir:
•
başka kimseler için yiyecek veya içecek HAZIRLAMAYINIZ
•
yiyecek veya içecek kaplarını başka kimselerle PAYLAŞMAYINIZ
•
çamaşır ve havluları başka kimselerle PAYLAŞMAYINIZ
•
cinsel ilişkiden kaçınınız
•
yiyecek kaplarını sabunlu suda ve çamaşır ve havluları makinede yıkayınız.
Hepatit A hastası olan aşağıdaki kimselerin, hastalığın bulaşıcı olduğu
safhada işe ve okula gitmemeleri gerekir:
•
yiyecek veya içecek ile uğraşanlar
•
çocuk bakıcıları ve sağlık çalışanları gibi, işi insanlara yakın olmayı
gerektiren kimseler
•
personelin, çocukların ve ergen yaştaki kimselerin hastalığı
bulaştırabilecekleri dönemde çocuk bakım ortamlarına ve okula gitmemeleri
gerekir.
•
Tüm hastaların işe veya okula başlamadan önce kendi doktorlarının
görüşüne başvurmaları gerekir.
Nasıl teşhis edilmektedir?
Teşhisin konmasında, kişideki belirtiler esas alınır ve kesin teşhis bir kan testi
ile yapılır. Bu testte hepatit A hastalarının kanındaki IgM antikor seviyesine
bakılır.
Nasıl tedavi edilmektedir?
Hepatit A için özel bir tedavi yöntemi yoktur. Hastalığı bulaştırabilecek bir
kişinin yaşadığı ev halkı ile cinsel ortaklarının genel olarak bir immunoglobulin
enjeksiyonuna ihtiyaçları vardır. Bu enjeksiyonun hastalığı bulaştırabilecek kişi
ile temas kurulan ilk iki hafta içinde verilmesi, hastalığı önleyebilir veya
azaltabilir.
Halk sağlığı tepkisi nedir?
•
Doktor, hastane ve laboratuvarların hepatit A hastalığı vakalarını gizlilik
kuralları uyarınca yerel Kamu Sağlığı Birimlerine bildirmeleri zorunludur.
•
Kamu Sağlığı Birimleri çalışanları, hastalığa yakalanma riski olan hasta
yakınlarını belirlemek ve risk altında olan bu kimselerin hastalık hakkında
bilgi edinmelerini sağlamak için doktor, hasta veya hastanın ailesi ile
işbirliği yapacaklardır. Kamu Sağlığı Birimleri çalışanları, ana okullarına
giden veya bu gibi yerlerde çalışan kimselerle, yemek satış yerlerinde
çalışan kimselerden hepatit A hastası olanları kontrol altında tutmak için bu
konuya özel kılavuzları takip edeceklerdir.
Kamu Sağlığı Birimleri çalışanları ayrıca, salgınların nedenini belirlemek,
yayılmasını ve daha fazla bulaşmasını önlemek amacıyla hepatit A salgınlarını
mercek altına alacaklardır.
1300 066 055
www.health.nsw.gov.au
Daha fazla bilgi – NSW’de bulunan Halk Sağlığı Birimleri
Dostları ilə paylaş: |