Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar

Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar

• Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar

• Genel olarak CYBE lar.

• HPV: servikal kanser

• epidemiyoloji ve klinik özellikler
• tarama programları
• HPV aşısı
• Türkiye’de durum

Tüm dünyada, insanlarda (her iki cinsiyette) yaygın ve yaygın olarak görülür,

• Tüm dünyada, insanlarda (her iki cinsiyette) yaygın ve yaygın olarak görülür,

• Kolay bulaşır (belirtisiz dönemde de bulaşıcı),

• Kadınlara bulaşma riski erkeklere göre daha yüksektir

• Akut ve kronik sağlık sonuçları ciddidir,

• Ölümcül olabilir,

• Ekonomik kayıpları yüksektir,

• Korunma mümkündür,

• Çoğunun tedavisi mümkündür.

• CYBE geçirildiğinde dış gebelik riski 7-10 kez artar,

• Dış gebelik tedavi edilmezse ölüme neden olabilir

• CYBE’ların çoğunda AIDS’e yakalanma riski artar,

• Genital siğiller servikal kansere neden olabilir,

Bazı CYBE’lar doğum sırasında anneden bebeğe bulaşarak, bazı önemli hastalıklara ve bazan ölüme neden olabilir,

• Bazı CYBE’lar doğum sırasında anneden bebeğe bulaşarak, bazı önemli hastalıklara ve bazan ölüme neden olabilir,

• Infertil olguların % 30-60‘ından CYBE’lar sorumludur. Tedavi olmamış erkeklerin % 20-40’ı, kadınların % 55-85’i infertilite ile başvurur.

• Belirti vermeyebilirler!

● Mycoplasma infeksiyonları m.hominis

• ● Mycoplasma infeksiyonları m.hominis

• ● Mycoplasma infeksiyonları ü.ürealityicum

• FUNGUSLAR

• ●Vaginitis candida albicans

• ●Trichomoniasis trichomonas vaginalis

• Cinsel ilişki (oral-anal-vajinal ilişki),

• Kan, vücut sıvıları (meni, vajinal akıntı, anne sütü vb.) ya da açık yara ve kesiklerle doğrudan temas,

• Bazı CYBE’ler anneden fetüse

 Havadan bulaşmaz.

•  Havadan bulaşmaz.

• Birlikte yaşama, çalışma, mutfak malzemeleri, telefon, kağıt-kalem gibi eşyaların paylaşılmasıyla bulaşmaz.

• Hamam böceği, kene, tahta kurusu, sivrisinek, karasinek gibi hayvanların ısırması ile CYBE ve HIV bulaşmaz.

• Aksırık, öksürük, tükürük ve balgamla bulaşmaz.

Aynı taşıt aracını kullanma ya da evcil hayvanların bakımıyla bulaşmaz.

• Aynı taşıt aracını kullanma ya da evcil hayvanların bakımıyla bulaşmaz.

• Kan vermeyle bulaşmaz.

• Yüzme havuzu, banyo küveti, hamam ve duştan bulaşmaz.

• Çeşmeler, su içilen musluklar ya da dolaplardan bulaşmaz.

• Kucaklama ya da kısa süreli okşama ile bulaşmaz.

• Akıntının her zamankinden farklı nitelikte (koku, görünüm) olması,

• Karnın alt bölgesinde ağrı,

• Vajinada yanma ya da kaşıntı,

• Adet dışı kanama,

• Cinsel ilişki sırasında ağrı.

• Penisten akıntı.

Cinsel bölgede ya da ağız kenarında ülserasyon , nodül veya kabarcıklar,

• Cinsel bölgede ya da ağız kenarında ülserasyon , nodül veya kabarcıklar,

• Cinsel organlarda siğil ve uçuklar.

• İdrar yaparken ya da dışkılama sırasında yanma ve ağrı,

• Boğazda şişkinlik ya da kızarıklık,

• Ateş, titreme ve ağrı,

• Cinsel organların etrafında şişlik.

Tüm dünyada 45.000.000 HIV’li bulunmaktadır

• Tüm dünyada 45.000.000 HIV’li bulunmaktadır

• Türkiye’de 477 vaka, 1123 taşıyıcı (toplam 1600 kişi) bildirilmiştir (2003).

• Bulaşma; Bulaşma; cinsel ilişki,kan yolu, bulaşık iğne,enjektörler , anneden fetüse vb.,

• 10-12 hafta gizli olduğu bir dönem sözkonusu (pencere dönemi)

Yaygın lenf adenopati

• Yaygın lenf adenopati

• Halsizlik

• Ateş

• Çabuk yorulma

• Gece terlemesi

• Basit fırsatçı enfeksiyonlar

• İshal

•  

• Bulaşma;cinsel ilişki,kan yolu, anneden fetüse ve bulaşık iğne,enjektörler, vb.,

• 6 hafta-6 ay kuluçka dönemi var,

• Üç şekilde seyredebilir: *Sarılık, *grip benzeri belirtiler, *belirtisiz

• % 90 iyileşir, % 10 taşıyıcı olur.

• Karaciğer sirozu ve karaciğer kanserine yol açabilir.

• Başkaları ile de ilişkisi olduğu bilinen kişiyle cinsel ilişkide bulunmamak.

• Kesin korunma için her tür cinsel ilişkide kondom (prezervatif, kılıf) kullanmak.

• Başkalarının kullandığı iğne ve enjektörleri kullanmamak.

• Dövme, epilasyon, manikür, pedikür, tıraş, kulak deldirme gibi işlemlerde ve diş tedavisinde dikkatli olmak.

• Kan ve/veya kan ürünü tedavisini güvenli yollardan sağlamak.

• Hepatit B’ye karşı aşı yaptırmak.

Tam güvence için cinsel ilişkiyi ertelemeli,

• Tam güvence için cinsel ilişkiyi ertelemeli,

• Eşe sadık kalınmalı,

• Her ilişkide kondom kullanmalı,

• Cinsel ilişki dışındaki bulaşma yollarından da kaçınmalı,

• Enfeksiyondan kuşku duyulduğu an, hiçbir belirti olmasa da, hiç vakit kaybetmeden, sağlık ocağına , hekime başvurulmalıdır.

Akut PID geçiren kadınlarda serviksten en sık izole edilen organizmadır.

• Akut PID geçiren kadınlarda serviksten en sık izole edilen organizmadır.

• Erkeklerde idrarda yanma ve akıntı , kadınlarda genelde yakınmasız veya adetler arası kanamalara yol açabilir.

• Tanı:Gram boyama

• Kültür

Ceftriaxone,250 mg, i.m, tek doz +

• Ceftriaxone,250 mg, i.m, tek doz +

• doksisiklin,100 mg, oral, 7 gün

• Benzatin Penisillin G,2.4 milyon ünite, i.m.

• Eritromisin,500 mg,oral,günde 4 kez,7 gün

• Yeni doğanlarda Ceftriaxone

Tedavide her iki partner birden ele alınmalıdır.

• Tedavide her iki partner birden ele alınmalıdır.

• Gonore tedavisi yapılırken tedavi edilecek infeksiyonu izole gonore olarak görmek yanlış olacaktır,genellikle miks infeksiyonlar (chlamydia trachomatis ve sifiliz) olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

Endemik trahom, inklüzyon konjiktiviti üretrit ve servisite neden olan bir organizmadır.

• Endemik trahom, inklüzyon konjiktiviti üretrit ve servisite neden olan bir organizmadır.

• En sık izole edilen seksüel geçişli patojendir.

• Kadınlarda ‘’female ürethral syndrome’’ (steril pyuria ve düsiri)’un major etkenidir.

Tanı: Hücre kültürü

• Tanı: Hücre kültürü

• Tedavi: Tetrasiklin 500mg p.o. Günde 4 kez en az 7gün verilmelidir.Alternatif olarak doksisiklin 100 mg, günde 2 kez kullanılabilir. Tetrasiklin kontrendike ise (örneğin gebelerde) eritromisin 500 mg günde 4 kez.

Üç evredir

• Üç evredir

• Primer sifiliz
• Sekonder sifiliz
• Tersiyer sifiliz

• Şankr pirimer sifilizde görülür.Sekonder sifilizin en sık görülen bulgusu deri döküntüleridir.Diğer yakınma ve bulgular halsizlik ,baş ağrıları, boğaz ağrısı, ateş, kas ağrıları kilo kaybı, yaygın lenf nodu şişlikleri ve condyloma lata’dır.

Condyloma lata, anüs çevresinde görülen yüzeyden kabarık karnıbahar şeklinde döküntülerdir.Deri döküntüleri leke tarzında ve ciltten kabarık, kepeklidir.El ayası ve ayak tabanı dahil vücudun her tarafını tutar.Saçlarda ve kaşların dış kenarlarında dökülmeler olabilir.Sifilizin bu evresinin süresi 4 yılı aşmaz.Serolojik testleri pozitif olup şikayet ve bulgu vermeyen sifilize latent sifiliz denir.

• Condyloma lata, anüs çevresinde görülen yüzeyden kabarık karnıbahar şeklinde döküntülerdir.Deri döküntüleri leke tarzında ve ciltten kabarık, kepeklidir.El ayası ve ayak tabanı dahil vücudun her tarafını tutar.Saçlarda ve kaşların dış kenarlarında dökülmeler olabilir.Sifilizin bu evresinin süresi 4 yılı aşmaz.Serolojik testleri pozitif olup şikayet ve bulgu vermeyen sifilize latent sifiliz denir.

Tanı: - Karanlık saha mikroskopisi

• Tanı: - Karanlık saha mikroskopisi

• - VDRL (tarama)

• - RPR (tarama)

• - FTA-ABS (sifilize özgü)

• -MHA-TPT (sifilize özgü)

U.urealyticum ve M.hominis nongonokokkal PID’den sorumludur.

• U.urealyticum ve M.hominis nongonokokkal PID’den sorumludur.

• Tedavi: Hücre duvarları olmadığından b-laktam ilaçlar (penisilin gibi) etkisizdir. Tetrasiklin ve onun türevleri etkilidir.

Etken HSV tip 2 dir.

• Etken HSV tip 2 dir.

• Rekürren hastalığı olan bir kişi ile yapılan seksüel kontakt sonucu bulaşır. İnkubasyon süresi ortalama 6 gündür.Kişi ilk kez kabarık kırmızı lezyonlarda ağrı ve yanma duyar,bunlar birkaç günde ilerler ve tüm eksternal genital organları kaplar ve ciddi semptomlara yol açar.İleri derecede ağrı,hassasiyet,dizüri ve idrar sıklığı vardır.Sistemik bulgular ise inguinal adenopati ,subfebril ateş,baş ağrısı ve halsizliktir.

• Lezyonlar papülden veziküle döner ve sonuçda rüptüre olarak ağrılı yüzeysel ülserler oluşur.Bu lezyonlar süratle iyileşerek kabuk bağlar.Tedavi edilmezse primer infeksiyonun iyileşmesi 6 haftayı bulabilir.Tedavisiz semptomlar 2 hafta sürer.

İnatçı lökore trikomoniyazisin esas semptomu olup beraberinde seconder vulvar pruritis olabilir yada olmayabilir.Lökore karakteristik olarak miktarı bol,aşırı köpüklü, yeşilimsi ve kötü kokulu olur.

• İnatçı lökore trikomoniyazisin esas semptomu olup beraberinde seconder vulvar pruritis olabilir yada olmayabilir.Lökore karakteristik olarak miktarı bol,aşırı köpüklü, yeşilimsi ve kötü kokulu olur.

• Vajen mukozasına spekulumla bakıldığında ‘’çilek noktaları’’ denen pek çok küçük peteşiyle birlikte yaygın vajinal eritem görülür.

• Tedavi: Hastalıklı kadınlarla ilişki kuran erkekler organizmayı barındırırlar,ancak asemptomatikdirler.Bundan dolayı her iki eş birlikte metranidazol ile (2 gr tek dozda) tedavi edilmelidir.

Şiddetli ve rahatsız edici vajinal ve bulvar kaşıntı olması başlıca belirtisidir.Hastada idrarda yanma hissi olur.Bu şikayet özellikle kaşınmaya bağlı ciltde sıyrıklar varsa daha belirgindir.

• Şiddetli ve rahatsız edici vajinal ve bulvar kaşıntı olması başlıca belirtisidir.Hastada idrarda yanma hissi olur.Bu şikayet özellikle kaşınmaya bağlı ciltde sıyrıklar varsa daha belirgindir.

• Çok yaygın cilt eritemi olan olgularda vücut direncini düşürebilecek altta yatan metabolik bir neden , örneğin DM aranmalıdır.

Genellikle vulva ve vajinal akıntıda kötü koku yoktur,ancak sıklıkla mantar infeksiyonuna seconder infeksiyonlar gelişebildiğinden,kötü koku hastanın şikayetleri arasında yer alır.

• Genellikle vulva ve vajinal akıntıda kötü koku yoktur,ancak sıklıkla mantar infeksiyonuna seconder infeksiyonlar gelişebildiğinden,kötü koku hastanın şikayetleri arasında yer alır.

• Spekulum ile vajinal inspeksiyon yapıldığında beyaz renkli,cilt ve mukozadan kabarık,yerinden kolay sıyrılamayan,görüntü olarak beyaz peynir kırıntısına veya süt kesiğine benzeyen akıntı görülür.

Tedavi: Öncelikle enfeksiyonun altında yatan nedenlerin araştırılması ve yok edilmesi gerekir.Cinsel partnerinde tedavisi oral antimikotikler ile yapılmalıdır. Gebelik esnasında antimikotiklerin kullanımı kısıtlıdır.Tedavide oral veya topikal antimikotikler tercih edilebilr.

• Tedavi: Öncelikle enfeksiyonun altında yatan nedenlerin araştırılması ve yok edilmesi gerekir.Cinsel partnerinde tedavisi oral antimikotikler ile yapılmalıdır. Gebelik esnasında antimikotiklerin kullanımı kısıtlıdır.Tedavide oral veya topikal antimikotikler tercih edilebilr.

• HPV infeksiyonu oldukça yaygın olup tipik olarak subklinik seryreder.Gros genital siğiller sıklıkla labia ve posterior fourchettedir.Klasik olarak ayrı lezyonlar halinde görülse de birkaç cm çapında lezyonlar kümesi şeklindede görülebilir.

Alt genital sistemin HPV infeksiyonudur. Serviksden perianal cilde kadar tüm sistemin hücreleri infekte olur.Karnıbahar şeklindedir.Temasdan sonra klinik hastalık çıkmasına dek süren kuluçka dönemi 4-6 hafta ile birkaç ay arasında değişir.

• Alt genital sistemin HPV infeksiyonudur. Serviksden perianal cilde kadar tüm sistemin hücreleri infekte olur.Karnıbahar şeklindedir.Temasdan sonra klinik hastalık çıkmasına dek süren kuluçka dönemi 4-6 hafta ile birkaç ay arasında değişir.

• Tedavisi: C.Acuminatum’un standart tedavisi %10-25’lik podofilin reçinesidir.7 gün aralarla 6 hafta boyunca devam edilir. Ancak podofilin reçinesi sistemik emilim ve toksisite nedeniyle vajende kullanılmamalıdır.

• %5’lik florourasil krem erken lezyonlardaki condilomların ortadan kaldırılmasında etkilidir.Bir seferlik tedavi genelde yeterlidir.İlk tedaviden birkaç gün sonra hasta tekrar muayene edilir ve gerekirse ikinci bir doz uygulanabilir.(gebelikte fetotoksiktir)

Tedavi: Küçük ve orta boy verrüköz lezyonlar cryotherapy , podophyllin atuşmanı veya trichloroacetic acid ile tedavi edilirler.

• Tedavi: Küçük ve orta boy verrüköz lezyonlar cryotherapy , podophyllin atuşmanı veya trichloroacetic acid ile tedavi edilirler.

• Podophyllin ileri derecede yanıklardan korunmak için az miktarda kullanılmalıdır,ayrıca gebelik döneminde kontrendike olup çok miktarda kullanıldığında gebelerde fetal ölüme neden olabilir.

• Gebelik dönemindeki vajinal siğiller için cryotherapy , trichloroacetic acid veya lazer ablasyonu kullanılabilir.

Servikal öncü lezyonların invaziv kansere ilerlemesi yaklaşık 10 ila 20 yılı bulmakta.

• Servikal öncü lezyonların invaziv kansere ilerlemesi yaklaşık 10 ila 20 yılı bulmakta.

• %85-90’ı yassı epitel karsinomu, %10-15’i adenokarsinom

• En sık semptom, vajinal kanama: Postkoital, postmenopozal veya düzensiz kanamalar şeklinde olabilir.

• İlerlemiş hastalarda kötü kokulu vajinal akıntı, bele veya bacağa vuran ağrı, anemi, kilo kaybı veya obstrüktif üropati, alt ekstremitede ödem, hematüri, hematokezya görülebilir.

Tedavi seçenekleri: lokal eksizyon, elektrokoter, kriyoterapi, lazer, soğuk koagülasyon, konizasyon, cerrahi, radyoterapi.

• Tedavi seçenekleri: lokal eksizyon, elektrokoter, kriyoterapi, lazer, soğuk koagülasyon, konizasyon, cerrahi, radyoterapi.

• Prognoz (5 yıllık hayattta kalma)

• Evre 0= %100 ,Evre IB= ~%75-85

• Evre IIB=~ %65, Evre IIIB= ~%30

• Evre IIA= ~%75 , Evre IVB= <%5

Çok eşli olma, eşinin çok eşli olması

• Çok eşli olma, eşinin çok eşli olması

• Erken yaşta cinsel aktiviteye başlama

• Sigara içme

• CYBH öyküsü

• -HPV (kondilom) öyküsü, HIV,HSV-2

• Daha önce tarama yapılmaması

• Vitamin C, A, beta karoten ve folat eksikliği

• Düşük sosyoekonomik düzey, siyah ırk, kötü hijyen

Birincil koruma

• Birincil koruma

• Riskli cinsel davranışlara yönelik farkındalık artışı ve eğitim

• Bu davranışları değiştirmeye yönelik uygun yerel stratejilerin uygulanması

• Etkili ve maliyeti uygun hpv aşısının geliştirilmesi ve tanıtılması

• Sigarayla mücadele

• Erken Tanı

• Tarama programlarının organize edilmesi

• Hedef gruptaki kadınlar ve sağlık personeli için eğitim

Tanı ve Tedavi

• Tanı ve Tedavi

• Tarama testinde pozitif olan hastaların izlenmesi, tanının kesinleştirilmesi, uygun hastalık yönetimi

• Öncü lezyonların tedavisi

• İnvaziv kanserin tedavisi (cerrahi, RT, KT)

• Palyatif bakım

• Kanserden veya yapılan tedavilerden kaynaklanan yan etkilerin (kanama, ağrı vs.) semptomatik tedavisi

• Tedavisi olmayan vakalara yönelik genel bakım

• Kanserli hastaların katılımının sağlandığı programlar

• Politik bariyerler

• Kadınların CSÜS ihtiyaçlarında öncelik olmaması

• (toplumsal cinsiyet ayırımcılığı)

• Ulusal politikalar ve kanıta dayalı uygun rehberlerin

• eksikliği

• Toplumsal ve kişisel bariyerler

• Serviks kanserinin önemli bir sağlık sorunu olduğuna

• dair farkındalık azlığı

• Tutum ve inançlar

• Ekonomik bariyerler, (kaynakların yetersizliği)

• Teknik ve organizasyonel bariyerler, uygun sağlık sisteminin olmaması, organizasyonun ve altyapının yetersizliği

Hem erken tanı, hem tarama programlarının uygulanması önerilenler:

• Hem erken tanı, hem tarama programlarının uygulanması önerilenler:

• Meme (kadında) ve serviks

• Erken tanı önerilen fakat tarama önerilmeyenler:

• Ağız boşluğu, nazofarinks, mide, kolorektal, deri melanomu ve diğer deri kanserleri, over, mesane ve prostat.

• İkisi de önerilmeyenler:

• Özefagus, karaciğer, akciğer.

Taranacak hastalığın toplum için önemli bir sağlık sorunu olması.

• Taranacak hastalığın toplum için önemli bir sağlık sorunu olması.

• Uygun tedavi yöntemlerinin bulunması.

• Hastalığın latent veya erken semptomatik dönemi tanınabilir olması.

• Kitle taramalarında kullanılabilecek uygunlukta pratik test veya muayene yöntemlernin bulunması.

• Testin toplum tarafından kabul görmesi.

• Hastalığın latent döneminden en ilerlemiş haline kadar tüm klinik şekilleri bilinmesi.

• Erken dönemde tanı koyulabilmesi.

• Maliyet –etkin olması.

Yüksek kapsayıcılık, riskli popülasyonun %80’i kapsanmalıdır

• Yüksek kapsayıcılık, riskli popülasyonun %80’i kapsanmalıdır

• Tarama testi pozitif çıkanlar için uygun izleme ve yönetim

• Programın bileşenleri arasında etkili bağlantı (tarama, tanı, tedavi)

• Kapsayıcılığın, tarama testinin, tanı, tedavi ve izlemenin yüksek kalitede olması

• Yeterli kaynak

Toplumda

• Toplumda

• Tarama programının tanıtımı ve başvuruların teşviki için kadınlara yönelik bilgilendirme ve eğitim

• Tarama için kadınları yönlendirme başvurması için destekleme

• Taramada pozitif çıkanların takibi için destekleme

• Birinci basamakta

• Taramalar için alt yapının sağlanması, ulusal standartların mevcut olması

• Ulusal rehberlerde belirtilen şekilde tarama yapma

• Tarama faaliyetlerini diğer hizmetlerle entegre etme

• Sağlık Personelinin eğitim, destek ve denetimi

• Yüksek riskli kadınların katılımını sağlamak

• Toplumda ve klinikte sağlık eğitimi vermek

İkinci basamakta

• İkinci basamakta

• Ulusal programa göre tarama aktivitelerinin uygulanması

• Tarama testi pozitif çıkan kadınları izlem, tanı ve tedavi için bilgilendirmek ve yönlendirmek

• Birinci basamak çalışanlarının eğitim, destek ve denetimi

• Diğer basamaklara uygun sevk ve yönlendirme sistemi oluşturmak

• Üçüncü basamakta

• Kadınların görüldüğü polikliniklerde tarama aktivitelerinin uygulanması

• Hastanede sitoloji, patoloji ve moleküler laboratuvarların bulunmasını sağlamak

• Tarama ve histopatoloji sonuçlarının yorumlanması ve sonuçların sahaya ulaştırılması

• Sağlık personelinin eğitimi ve alt basamak sağlık hizmetlerinin destek ve denetimi

• Alt basamaklarla bağlantı ve yönlendirme sisteminin oluşturulması

DSÖ’nün önerdiği basamaklı bir yöntem:

• DSÖ’nün önerdiği basamaklı bir yöntem:

• 35-40 yaş grubunu bir kez tara,

• Bu grubun % 80’inin tarar hale gelmesinden sonra taramayı, “30 – 60 yaş grubu kadınlarda 10 yılda bir” şeklinde genişlet,

• Sonra aralığı 5 yılda bire indir,

• Son olarak yaş sınırını 25’e çek.

Nüfus yaklaşık 5 milyon

• Nüfus yaklaşık 5 milyon

• Tarama programına 1960’ların başında başlıyorlar.

• Programın tüm ülkeye yayılması ve hedeflenen yaş gruplarındaki yüksek kapsayıcılığın sağlanması 1970’lerin başında.

• Nüfus kayıtları kullanılarak 30-60 yaş arası kadınlar 5 yıllık aralarla taranıyor.

• Taramalar ücretsiz.

• Eğitilmiş hemşire ve ebeler örnekleri alıyor.

• Sağlık bakım merkezleri veya diğer birinci basamak kurumlarda

Tarananların %1’i kolposkopi veya diğer işlemler için sevk ediliyor.

• Tarananların %1’i kolposkopi veya diğer işlemler için sevk ediliyor.

• Yılda 200.000 tarama yapıyorlar.

• Program öncesine göre insidans ve mortalitede %75-85 arasında azalma olmuş.

Çift-iplikli dna virüsü

• Çift-iplikli dna virüsü

• 100 ‘den fazla genotipi var

• Cinsel temasla bulaşır

• Serviks, vulva, vajina, penis, anüs, rektum, orofarengeal kanseri nedeni

• En fazla 16-20 yaşlar arasında görülüyor.

• Virüsle enfekte olanların büyük kısmı asemptomatik kalıyor !

• Çok az hasta klinik bulgu veriyor

Papillomavirus VBP (virüs benzeri partikül)

• Papillomavirus VBP (virüs benzeri partikül)

• *Viral DNA yoktur

• *Güçlü immünojen

• *Enfeksiyöz değil

• *Onkojenik değil

• HPV enfeksiyonu geçirmiş kadınların %50-60’ında antikor gelişiyor.

• HPV enfeksiyonu sonrası gelişen immünizasyonun koruyuculuğu ve süresi bilinmiyor.

• HPV aşısı olanların hepsinde antikor cevabı oluşuyor.

• Antikor cevabı tüm yaş gruplarında doğal enfeksiyona göre çok daha fazla.

• Antikor cevabı adölesanlarda (özellikle 15 yaş altı) daha yaşlılara göre daha yüksek.

Kuadrivalan hpv aşısı, Gardasil (tip 6, 11, 16 ve 18) 2007 den beri Türkiye’de mevcut.

• Kuadrivalan hpv aşısı, Gardasil (tip 6, 11, 16 ve 18) 2007 den beri Türkiye’de mevcut.

• Bivalan hpv aşısı, Cervarix (tip 16 ve 18)

• 6 ay içinde im 3 doz uygulama

• Önemli yan etkileri yoktur. Enjeksiyon yerinde kızarıklık, şişlik, ağrı.

• Daha önce HPV enfeksiyonu

• geçirenlerde koruyuculuk düşük.

• Enfeksiyonu almış kişilerde yetersiz.

Serviks kanseri insidans ve mortalitesinde önemli azalmalar sağlayabilir.

• Serviks kanseri insidans ve mortalitesinde önemli azalmalar sağlayabilir.

• Tarama maliyetlerinde azalma

• -Anormal smearların takibi

• -İleri tanı hizmetlerine yönlendirilen hasta

• sayısında azalma (kolposkopi, biyopsi)

• -Tedavi hizmetlerinin maliyetinde azalma

• Tarama yaptırmayan hastalardaki serviks kanseri sayısı azalabilir.

Aşının maliyeti

• Aşının maliyeti

• Gardasil tek doz 254 ytl (3 doz 762 ytl)

• Aşı takvimine şu an girmesi zor gözüküyor.

• Diğer CYBE’lar ve istenmeyen gebelikler artabilir (bunların maliyeti)

• İleride rapel doz gerekliliği?

• Aşının koruyuculuk düzeyi

• Çalışmalar yüksek gösteriyor

• Diğer HPV tiplerini kapsamıyor

Aşının koruyuculuk süresi

• Aşının koruyuculuk süresi

• Şu andaki veriler 5 yıl koruyuculuğunun sürdüğü yönünde

• Daha uzun süre koruyabilir mi???

• 26 yaş üzeri etkisi

• Aşının uygulanacağı hedef kitle

• Şu an 9-26 yaş kadınlar

• 26 yaş üzerindekiler ve erkekler?

Aşının toplum tarafından kabul görmesi

• Aşının toplum tarafından kabul görmesi

• HPV enfeksiyonlarının birden fazla cinsel partnerle riskinin artıyor olması

• İnançlar, cinsellik, sex aşısı!

• Anne-babaların çocuklarını aşılatmak istememesi

• Tarama faaliyetlerini zayıflatma ihtimali

Türkiye’de serviks kanseri insidansı düşük

• Türkiye’de serviks kanseri insidansı düşük

• Tarama programları daha yeni yerleşiyor (?)

• Ağırlık taramaya mı verilmeli aşıya mı?

• Aşı maliyetini karşılamak zor.

• Aşının maliyetinin düşmesi ve aşıyla ilgili diğer sorunların çözümlenmesini beklemek ve tarama programı sistemini ideal düzeye getirmek uygun yol olabilir.

• Evlilik durumu Eğitim durumu

• • Bekar : %22 • Üniversite : %37

• • Evli: %72 • Lise ve altı : %63

• • Boşanmış: %5

• Virüsler Kanser Yapar mı ?

• Evet: %76, Hayır: %20, Fikrim yok: %4

• HPV’yi daha önce duydunuz mu ?

• Evet: %45, Hayır: %55

• HPV Geçiş Yolu Nedir ?

• Bilmiyorum :%47, Cinsel temas :%46

• HPV’nin kanser yapabileceğini biliyor musunuz ?

• Evet: %40, Hayır: %26, Fikrim yok: %34

• HPV’ye karşı aşılanmak ister misiniz?

• Evet: %70, Hayır: %7, Fikrim yok: %22

• Kız çocuğunuzu aşılatmak ister misiniz ?

• Evet: %64, Hayır: %5, Fikrim yok: %31

• Erkek çocuğunuzu aşılatmak ister misiniz ?

• Evet: %59, Hayır: %5, Fikrim yok: %36

• Aşının maliyetini kim ödemeli ? Devlet : %88, Herkes kendisi : %8, Fikri yok : 4 %

Ağırlıklı olarak meme ve serviks kanseri üzerinde

• Ağırlıklı olarak meme ve serviks kanseri üzerinde

• Tarama faaliyetleri 49 ildeki KETEM’ler ile üreme sağlığı programı çerçevesinde AÇS-AP merkezleri ile 2. ve 3. basamaktaki yürütülen poliklinik ve klinik faaliyetler aracılığıyla yapılıyor.

• Yaygın, organize ve tüm hedef grubu kapsayacak bir toplum tabanlı tarama faaliyeti birkaç pilot çalışma dışında gerçekleşmemiş;

• İzlenen sağlık politikaları, toplumsal, organizasyonel, ekonomik ve özellikle insan gücü ve teknik alt yapı kökenli nedenlerden dolayı

Türkiye’deki patolog sayısı (01.01.2007 tarihi itibariyle)

• Türkiye’deki patolog sayısı (01.01.2007 tarihi itibariyle)

• • Devlet Hastaneleri: 540

• • Üniversite Hastaneleri: 347

• • Özel Hastaneler: 72

• • Sitopatolog(Üniversiteler): 2

• • Toplam: 961

• Bir patoloğun bir günde bakabileceği smear sayısı (ağırlıklı olarak smear bakar ise): 20-25

Toplam Türkiye’deki patologların 1 yılda bakabileceği smear sayısı

• Toplam Türkiye’deki patologların 1 yılda bakabileceği smear sayısı

• • 1 patolog yılda 220 iş günü çalışabiliyor.

• • 220 x 25= 5500 smear

• • 5500 x 961= 5.285.500 smear

• 2008 yılında

• • Taranacak 25-65 yaş: 18.474.000

• • Sadece 35 yaş : 614.000

• 2006+2007’inin ilk 3 ayında KETEM’lerde bakılan smear sayısı 76.831

Smear başına maliyet

• Smear başına maliyet

• • Smear alma işlemi: 6 YTL

• • Smear başına patolog ücreti:10.20 YTL

• • TOPLAM:16.20 YTL

• Tüm taramanın smear maliyeti

• • 18.051.702 x 16.2YTL= 292.437.572 YTL (157.224.501 EURO)

• • Kolposkopi ve biopsi maliyetleri eklenmemiştir.

• Serviks kanseri ulusal tarama standartları

• Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığınca yayımlanmış

• 29.05.2007 tarihli genelge ile tüm illere bu standartlar duyurulmuş.

• Yöntem:Klasik,yani konvansiyonel smeardir

• Hedef popülasyon, taramanın başlangıç ve bitiş yaşları, tarama sıklığı:

• Taramada mutlak hedef 35 - 40 yaş aralığındaki tüm kadınların en az 1 kez smear aldırmasıdır.

• Ülkemiz koşulları dikkate alındığında

• 35 yaşında başlanacak olan toplum tabanlı tarama önerilmektedir.

• Taranacak popülasyon, doğru tesbit edilmeli , geliştirilecek davet yöntemiyle

• 5 yıllık intervallerle tekrarlanmalı ve son 2 testi negatif olan 65 yaşındaki kadınlarda tarama kesilmelidir.

Yer: Bu çalışmalar Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezleri (KETEM), AÇSAP’larda ve Sağlık Ocaklarında yürütülebilir.

• Yer: Bu çalışmalar Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezleri (KETEM), AÇSAP’larda ve Sağlık Ocaklarında yürütülebilir.

• Bu kuruluşlar sonuçları, SB Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığına gönderilmek üzere, Sağlık Müdürlüğüne periyodik olarak bildirmelidirler.

• Toplum Tabanlı Tarama çalışmalarının koordinasyonu için SMd.lüklerinde bu amaçla İl Kanser Kontrol Koordinatörünün sorumluluğunda birer “Tarama Kayıt ve İdare Birimi” kurulur.

• Smear alımı: Sağlık Ocakları, AÇSAP’lar ve KETEM’lerde görevli pratisyen hekim, ebe ve hemşireler tarafından uygun yöntemle smear alınmalıdır.

Smear değerlendirilmesi: Değerlendirme, merkezlerin ilişkili olduğu Devlet Hastanesi patologları tarafından yapılmalıdır.

• Smear değerlendirilmesi: Değerlendirme, merkezlerin ilişkili olduğu Devlet Hastanesi patologları tarafından yapılmalıdır.

• Devlet Hastanesinde patolojik inceleme yönünden bir eksiklik (personel, vb.) mevcut ise İl içindeki diğer hastanelerin patologlarından yararlanılabilir.

• İldeki bu düzenlemeyi İl Kanser Kontrol Koordinatörü, İl Sağlık Müdür Yardımcısı ve hastanede kanser kontrolünden sorumlu Başhekim Yardımcısı koordineli bir şekilde yürütür.

• Smearlerin değerlendirilmesinde görev alacak patolog ve gerekirse sitopatolog yetiştirilmesi konusunda Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığınca yasal düzenlemeler yapılarak , ilgili meslek kuruluşları ile işbirliği sağlanır. Nihai hedef, “Smear Değerlendirme Merkezleri” nin oluşturulmasıdır.

• Değerlendirme sonrası bilgilendirme: Smear sonuçları, örneğin alındığı merkez tarafından en geç bir ay içerisinde değerlendirilerek kişinin kendisine bildirilmelidir. Sonuç normal olsa bile kişiye bildirim yapılmalıdır.

Anormal smear sonucu olan hastalar, merkezin ilişkili olduğu hastanenin uzmanlarına yönlendirilmelidir.

• Anormal smear sonucu olan hastalar, merkezin ilişkili olduğu hastanenin uzmanlarına yönlendirilmelidir.

• İleri inceleme için gerekli olan Kolposkopi yöntemi eğitimlerini alacak Kadın-Doğum Uzmanları ve Pratisyen hekimlerin bu konu ile eğitimlerinin planlanması için Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı tarafından yapılacak yasal düzenlemeler çerçevesinde ilgili meslek kuruluşları ile işbirliği yapılır ve eğitimler gerçekleştirilir.

Taramalar (sağlam nüfusa):

• Taramalar (sağlam nüfusa):

• *Meme kanseri (mamografi)
• *Serviks kanseri (“pap-smear”)

• Klinik hizmet

• *Yakınması olduğu için başvuranlara
• *Başka sağlık kuruluşlarından gönderilenlere

• Mesleki eğitim (Kanser kontrolu ve kanser taramaları)

• *Hekimler (merkez ekibi, birinci basamak hekimler vb)
• *Diğer sağlıkçıların eğitimi

• Halka yönelik eğitim

• *Tek tek, gruplara,
• *Kitle iletişim araçları ile

• Kanserde erken tanı ve taramanın önemi sadece halk tarafından değil ilgili tıp disiplinleri tarafından da bilinmiyor.

• Bu konuda faaliyet gösteren kamu, sivil, üniversite kurumlarını organize edecek, çalışmaların koordinasyonunu sağlayacak, maliyet etkinlik analizleri gerçekleştirecek, sonuçlara göre tarama çalışmalarını düzenleyecek, bilimsel ve maddi destek sağlayacak, insan kaynağı planlaması yapacak, eğitimleri organize edecek bir kurumun bulunmaması.