Butun toifali ma’lumotlar bilan ishlash, operatorlar va matematik funksiyalar

Turi	Kategoriya
Operator
bitpar	postfiks	expr++ expr--
	prefiks	++expr --expr +expr -expr ~ !
Arifmetik	Ko’paytirish/Bo’lish	* / %
	Qo’shish/Ayirish	+ -
O’tkazish	O’tkazish	<< >> >>>
Taqqoslash	Taqqoslash	< > <= >= instanceof
	Tenglash	== !=
Bitpar	Bitlar bo’yicha AND	&
	Bitlar bo’yicha OR	^
	Bitlar bo’yicha XOR	|
Mantiqiy	Mantiqiy VA	&&
	Mantiqiy YOKI	||
Ternar	Ternar	? :
Tayinlash	Tayinlash	= += -= *= /= %= &= ^= |= <<= >>= >>>=

2. 
   Java dasturlash tilida operatorlar.
   

Java dasturlash tilida ikkita tanlash operatori bo'lib ular if va switch lardir. Masalani qo'yilishiga qarab ularning birini ishlatish mumkin. If operatori kodlashni ikkita yo'ldan biriga burib yuboradi. Hayotda shart tekshirish operatorlarini shunchalik ko'p ishlatamizki, hatto ishlatganimizni ham sezmaymiz. Tasavvur qiling siz bekatda turipsiz sizga, 11- yo'nalishdagi avtobus kerak. Uzoqdan kelayotgan avtobusga ko'zingiz tushadi va ko'zingiz orqali ko'rgan ma'lumotingiz miyyangizga uzatiladi. Shundan so'ng miyyangiz kelgan ma'lumot asosida shart tekshiradi. Agar yo'nalish raqami 11 bo'lsa, avtobusga chiq aks holda keyingisini kut degan buyruqni tanaga miyya uzatadi. Bu jarayon shunday tez bo'ladiki hatto sezmaymiz ham. Bu jarayonlar hayotimizning har daqiqasida, soniyasida yuz beradi. Endi bu shart tekshirishlarimiz javada qanday yozilishini ko'rib chiqamiz.
If tanlash operatori turlari

• 
  if ifodasi
  
• 
  if-else ifodasi
  
• 
  nested if ifodasi
  
• 
  if-else-if ladder (narvon)
  

If operatori shart tekshiradi agar shart true(rost) bo'lsa amal bajariladi aks holda shart bajarilmaydi. If operatori, butun kod ishlashini ikkita yo'ldan biriga yo'naltirib yuboradi, ya'ni qo'yilgan shart asosida kompilyator biror yo'lni tanlab, o'z ishini davom ettiradi.
if(shart){
//code to be executed
}
Misol:
Tasavvur qiling, do'konga xaridor kirib tamaki maxsulotini sotib olmoqchi bo'lib, sotuvchidan tamaki mahsulotini so'radi. Sotuvchi xaridordan yoshini so'radi va xaridor sotuvchiga yoshi 17 da ekanligini aytdi. Qonunga ko'ra 18 yoshdan kichik bo'lgan xaridorlarga tamaki sotish ta'qiqlanadi. Keling endi sotuvchining miyyasida qanday jarayon bo'layotganini dasturga o'girib chiqsak:
Quloqlari orqali xaridorning yoshi nechida ekanligi miyadagi jarayon uchun kiruvchi qiymat bo'lib kirib keldi. Bu jarayonni javada dastur ko'rinishi:
public class IfExample {
public static void main(String[] args) {
int xaridorningYoshi=17;
if(age < 18){
Sytem.out.print("Tamaki mahsuloti sotilmasin");
}
}
}
Ekranda:
Tamaki mahsulot sotilmasin
int xar idorningYoshi=17; -> kiruvchi qiymat
if(age < 18 ) -> tekshiruv jarayoni
Java IF-else operatori ta'rifi
Shart tekshirish jarayonida shart true bo'lsa, if blokdagi amal bajariladi, aks holda else block dagi amal bajariladi
if(condition){
//code if condition is true
}else{
//code if condition is false
}

Misol: Berilgan sonni toq yoki toq emasligini bilish dasturi
publicclass IfElseExample {
publicstatic void main(String[] args) {