Korxona mablag‘larining holatini o‘rganishda u yoki bu mablag‘ga bo‘lgan talabni aniqlashda schot ko‘rsatkichlari asos uchun o‘rganiladi. Amalga oshirilgan xo‘jalik operatsiyalarini tegishli schotlarda ikki yoqlama yozuv bilan rasmiylashtirish hujjatlarga asoslangan holda olib boriladi. Buxgalteriya hisobi schotlarini yuritishdan asosiy maqsad, hujjatlardan kerakli joyda umumlashtirilgan ma’lumotlarni tayyor holda olish mumkin. O‘z navbatida, schotlar ikki guruhga, ya’ni xo‘jalik mablag‘larining joylanishini ko‘rsatuvchi schotlarga va xo‘jalik mablag‘larining manbalarini hisobga oluvchi schotlarga bo‘linadi. Balans va hisobot. Korxona va tashkilotlar mulk shaklidan qat’i nazar, mavjud asosiy va aylanma mablag‘lari holatini doimo nazorat qilib borishlari kerak. Buxgalteriya balansida xo‘jalik mablag‘lari joylanishi va tashkil topish manbalari ma’lum muddatga pul ifodasida ko‘rsatiladi. Xo‘jalik mablag‘lari balansda aks ettirish nuqtayi nazaridan ikkiga bo‘linadi: 1. Xo‘jalik mablag‘larining joylanishini ko‘rsatuvchi tomon (balansning «aktiv» tomoni). 2. Xo‘jalik mablag‘larining tashkil topish manbalarini ko‘rsatuvchi tomon (balansning «passiv» tomoni).
Hozirgi vaqtda Rеspublikamizning hamma xo‘jalik yurituvchi sub‘ektlarining
faoliyatini hisobga oluvchi asosiy Hujjat - "Mahsulot (ish, xizmat)lar tannarxiga
