Buxgalteriya (finansliq) esabattin’ strukturaliq duzilisi. Reje. Kirisiw. Buxgalteriya esabındaǵı hújjetler

BUXGALTERIYA (FINANSLIQ) ESABATTIN’ STRUKTURALIQ DUZILISI.
REJE.
KIRISIW.
1. Buxgalteriya esabındaǵı hújjetler.
2. Buxgalteriya esabınıń shakillari.
3. Buxgalteriya hújjetleriniń mánisi hám manisi.
JUWMAQLAW.
PAYDALANILG’AN A’DEBIYATLAR.

KIRISIW.
Buxgalteriya esabatları - bul kompaniyanıń málim bir dáwirdegi finanslıq nátiyjeleri, poziciyasi hám iskerligi tuwrısında tolıq maǵlıwmat beretuǵın sistemalı hújjetler. Bul esabatlar mápdar tárepler, sonday-aq investorlar, kreditorlar, basqarıw hám qadaǵalaw etiwshi organlar ushın júdá zárúrli, sebebi olar kompaniyanıń finanslıq jaǵdayı haqqında túsinik beredi hám qararlar qabıllawda járdem beredi. Buxgalteriya esabatınıń dúzilisi ádetde tómendegi tiykarǵı strukturalıq bólimlerden ibarat :
Bas bet beti: Bul esabat atınıń, kompaniya atınıń, esabat dáwirin hám geyde qısqasha túsindiriwdi yamasa mazmunnin’ qısqasha mazmunın óz ishine aladı.
Mazmun : Uzınlaw yamasa tolıqlaw esabatlar ushın quramlar kestesi oqıwshılarǵa hújjet boylap háreket qılıwda járdem beredi. Kirisiw yamasa Ijroiya Juwmaq : Bul bólim esabattıń tiykarǵı pikirlerin qısqasha kórip shıǵadı, tiykarǵı finanslıq kórsetkishlerdi, zárúrli ózgerislerdi hám zárúrli túsiniklerdi aytıp otedi.
Finanslıq esabatlar : Bular buxgalteriya esabatınıń tiykarǵı strukturalıq bólimleri bolıp, tómendegilerdi óz ishine aladı :
a. Buxgalteriya balansı : kompaniyanıń aktivleri, minnetlemeleri hám aktsiyadorlarnin’ kapitalın málim bir waqıtta usınıs etip, onıń finanslıq jaǵdayı tuwrısında qısqasha maǵlıwmat beredi.
b. Dáramatlar tuwrısındaǵı esabat (payda hám záleller tuwrısındaǵı esabat ): kompaniyanıń málim bir dáwirdegi dáramatları, ǵárejetleri, dáramatları hám joytıwların kórsetedi hám nátiyjede onıń rentabelligini ashıp beredi.
c. Pul aǵısları tuwrısındaǵı esabat : kompaniyanıń naq pulni qanday óndirisi hám odan paydalanıwın kórsetetuǵın operatsion, investitsiya hám finanslıq iskerlikten túsken pul qarjlarınıń kirip keliwi hám shıǵıwı haqqında tolıq maǵlıwmat.
d. Aktsiyadorlar kapitalı tuwrısındaǵı esabat : Aksiyadorlar kapitalı daǵı ózgerislerdi, sonday-aq shıǵarılǵan aksiyalar, dividendlar hám bólistirilmegen payda haqqında maǵlıwmat beredi.