Buxgalteriya hisobi tizimining holati va uning faoliyatini
Yüklə 412,13 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2 ǀ ISSUE 2 ǀ 2021 ISSN: 2181-1601 Uzbekistan www.scientificprogress.uz Page 814 «audit –bu muayyan vakolatlar berilgan shaxslar, ya’ni auditorlar tomonidan xo‘jalik yuritayotgan subyektlar faoliyatlarining respublikada qabul qilingan qonun-qoidalarga muvofiqligini tekshirish yo‘li bilan baholash va xolisona xulosalar berishdir» Tizim sifatida audit jamiyat miqiyosida mavjud bo‘ladi. Yaxlit tizimni tashkil etuvchi auditni ichki va tashqi auditga bo‘lish mumkin. Ichki audit iqtisodiyotning quyi bo‘g‘ini bo‘lgan xo‘jalik yurituvchi subyektlarda ichki nazorat vositasi hisoblanadi.Tashqi audit davlat va xo‘jalik yurituvchi subyektlar manfaatlari nuqtai nazaridan mustaqil auditorlik tashkilotlari tomonidan o‘tkaziladigan nazorat vositasi hisoblanadi. Tashqi audit davlat tomonidan me’yoriy hujjatlar asosida tartibga solinadi. Auditning mohiyati uning tarkibiy komponetlarining mazmunida yorqin namoyon bo‘ladi. Bunday komponentlar quyidagilardir.Ichki nazorat –bu xo‘jalik yurituvchi subyektlar moliyaviy – xo‘jalik faoliyatini rahbariyat tomonidan tasdiqlangan maxsus Nizom asosida doimiy nazorat qilib boruvchi bo‘limning yoki xodimning (xodimlarning) ish faoliyati. Bunday nazoratni ichki audit bo‘limi yoki ichki auditorlar olib borishlari mumkin. Tashqi nazorat –bu mustaqil auditorlik tashkilotlarining shartnoma asosida korxonalarda yuz bergan hodisa va jarayonlarni, ularning natijalarini qonunlar va boshqa me’yoriy hujjatlarga mosligini tekshirish bo‘yicha olib borgan ish faoliyati. Iqtisodiy tahlil – bu moliyaviy hisob va hisobot ma’lumotlari asosida korxonalarning moliyaviy –xo‘jalik faoliyati va uning natijalarini qo‘yilgan maqsad va talablarga ko‘ra dinamik va statik jihatdan izohlab berish bo‘yicha olib borilgan ish faoliyati. XULOSA Ekspertiza – tuzilgan buxgalteriya hisobi hujjatlarini, hisob registrlari va moliyaviy hisobotlarni qonunlar va boshqa me’yoriy hujjatlar talablariga mos kelish darajasiga baho berish bo‘yicha olib borilgan ish faoliyati. Inventarizatsiya – bu korxona aktivlari va majburiyatlarining haqqoniy mavjud holatini aniqlash, ularni hisob ma’lumotlariga mos kelishligini belgilash bo‘yicha amalga oshirilgan ish faoliyati. Konsalting – bu xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarga ularni qiziqtiruvchi turli bilimlar va amaliy ko‘nikmalar bo‘yicha maslahatlarni berish borasida olib borilgan ish faoliyati. Kasbiy xizmatlar – bu auditorlik tashkilotlarining shartnomalar asosida xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarga hisobni yuritib berish, uni tiklash, soliq deklaratsiyalarini tuzib berish, biznes rejani tuzish va boshqa kasb ishlarini bajarib berish borasidagi ish faoliyati. Shunday qilib, yuqoridagi fikr va mulohazalardan kelib chiqgan holda audit va auditorlik faoliyatlariga quyidagicha ta’rif berish mumkin. Audit - bu xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning moliyaviy xo‘jalik faoliyatini davlat va xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning manfaatlari nuqtai nazaridan qonunlar va va boshqa me’yoriy hujjatlarga |