Buxoro tabiiy resurslarni boshqarish instituti

ISHNI BAJARISH TARTIBI
Daryo turg’un kengligini X. A. Ismagilov formulasi bilan hisoblaymiz:

1. 
   Daryoning plandagi turg’un uchastkasi kengligi quyidagi formula bilan aniqlanadi:
   

B_T = 3,8 3,8 = 610 m


Bu yerda:
Q – o’zan shakllantiruvchi sarf;m³/s;
i – daryo suv sathining bo’ylama nishabligi;
a – suvda oqiziqlarning solishtirma og’irligi;
g – og’irlik kuchi tezlanishi; m/s²
Suvdagi oqiziqlarning solishtirma og’irligi quyidagicha aniqlanadi:

2. 
   Turg’un o’zandagi oqimning o’rtacha chuqurligi quyidagi formula bilan aniqlanadi:
   

= 0,095 = 3,08 m

3. 
   Turg’un o’zandagi oqimning o’rtacha tezligi quyidagi formula bilan aniqlanadi:
   

4. 
   Daryo uchastkalari kinetiklik koeffitsiyenti (Frud soni) quyidagi formula bilan aniqlanadi:
   

Daryo o’zanida S. T. Altuninning klassik sxemasini qurish

Turg’un o’zanlar kengligi planda 1-2 radiusli aylanalarning tutashgan yoyi bo’yicha chizish mumkin:


R₁ = (7 ÷ 8) B_T = 8 · B_T = 8 · 610 = 4880 m


R₂= 0,5 · R₁ = 0,5 · 4880 = 2440 m

Yuviladigan uchastkaning umumiy uzunligi quyidagi bog’lanish bilan aniqlanadi:

L_M = (13 ÷ 15) B_Т= 15 · B_T = 15 · 610 = 9150 m

Rostlangan o’zanning parametrlarini aniqlash:

n =

2. 
   Ko‘ndalang dambalar (shporalar) bilan deformatsiyalangan oqim tezlik maydonining gidravlik hisobi
   

Yaxlit shpora bilan deformatsiyalangan oqim tezlik maydonining hisobi quyidagi ketma-ketlikda olib boriladi: (M.R. Bakiyev tavsiyasi bo‘yicha) dastlab oqimning tik va rejadagi o‘lchamlari hisoblanadi, bunda asos g‘adir - budirli va yuvilmaydigan deb qabul qilinadi.

Yuqori girdobning uzunligi quyidagi formula bilan hisoblanadi