Byudjet hisobi va gaznachilik

Toshkent miliya instituti
“Byudjet hisobi va gaznachilik” fakulteti
MMT-93/2 guruh talabasi Qoraxonov Mansurning Pul va banklar fanidan orali nazorat ishi



15-variant

1. 
   1. Tijorat banklarining aktivlarining sifatiga ko’ra guruhlanishi va ularga ta`rif bering
   

2. Banklarning o’z mablag’lari va jalb qilingan mablag’lari tarkibi:
__________________________________________________________________
Tijorat banklari bir emitent chiqargan qimmatli qog’ozlarni birinchi darajali kapitalining nechchi foizigacha sotib olishi mumkin?
A)5%
B)10%
C)15%
D)25%
Toshkent-2023

2. 
   1.Tijorat banklarining aktivlarining sifatiga ko’ra guruhlanishi va ularga ta`rif bering
   

Bank aktivlari deyilganda-bank faoliyatida amalga oshirilgan va oshiriladigan amaliyotlari jarayoni-da mablag‘ni xarid qilish, foydalanish uchun uchinchi shaxsga berish natijasida iqtisodiy manfaat keltiruvchi moddiy va nomoddiy mablag‘lar tushuniladi.Iqtisodiy manfaat odatda aktivlarda pul oqimi shaklida namoyon bo‘ladi.Naqd puldan tashqari har qanday resurs aktivga aylanishi uchun alohida yoki biror bir boshqa resurs bilan birgalakda bevosita yoki bilvosita pul oqimini ta’minlashi zarur. Bank aktivlari, bankning aktiv amaliyoti natijasida shakllanadi, ya’ni bank balansini likvid holda ushlab turib, o‘z va jalb qilingan mablag‘larni foyda olish maqsadida joylashtirish faoliyatini ta’minlaydi.Bank aynan aktiv amaliyotlari natijasida daromadining asosiy qismini oladi.
Tijorat banklari aktivlarining o‘ziga xos belgilariga qarab guruhlanishi:
Bank aktivlarining tarkibi deyilganda bank balansining aktiv qismida joylashgan moddalarning sifat nuqtai nazaridan uning umumiy miqdoridagi ulushi tushuniladi.
Ü Aktivlarning sifat darajasi bankning maqsadga muvofiq tarkibiy tuzilishi, aktiv operatsiyalarning diversifikatsiyasi, riskli aktivlarning hajmi, riskli va to‘lasholmagan aktivlarning salmog‘i va ularning o‘zgaruvchanligi kabi xususiyatlari bilan baholanadi.
Ü Tijorat banklarining aktivlari ularning balansida likvidlilik darajasiga ko‘ra aks ettiriladi.
Aktivlar sifati quyidagi omillar bilan aniqlanadi:
Banklarning aktiv operatsiyalar hajmini, jumladan, kreditlash va investitsiyalash imkoniyatlarini oshishiga zamin yaratdi.
Tijorat banklarining jami aktivlari yil davomida 30,2 foizga oshib, 2013 yilning 1 yanvar holatiga ko‘ra 35,7 trln. so‘mga etdi


2.Banklarning o’z mablag’lari va jalb qilingan mablag’lari tarkibi:
Tijorat banklarining resurslari ularning o'z, jalb qilingan va chiqarilgan mablag'larihisobidan shakllantiriladi. Ularning mohiyati jalb qilishdir turli xil turlari depozitlar, boshqa banklardan kreditlar olish, o'z qimmatli qog'ozlarini chiqarish, shuningdek, boshqa operatsiyalarni amalga oshirish, buning natijasida bank resurslari ko'payadi. Tijorat banklari faoliyatida passiv operatsiyalar muhim o‘rin tutadi. Aynan ularning yordami bilan banklar bozorda kredit resurslariga ega bo'lishadi.
Passiv operatsiyalarga quyidagilar kiradi:
Bankning o'z kapitalini shakllantirish;
Omonatlarni (depozitlarni) qabul qilish;
Mijozlarning, shu jumladan vakillik banklarining hisobvaraqlarini ochish va yuritish;
Banklararo kreditlar, shu jumladan markazlashtirilgan kredit resurslarini olish;
O'z qimmatli qog'ozlarini chiqarish (obligatsiyalar, veksellar, depozit sertifikatlari va jamg'arma sertifikatlari);
REPO operatsiyalari;
Evro valyuta kreditlari.
_ Passiv operatsiyalar banklarga jalb qilish imkonini beradi pul mablag'lari allaqachon muomalada. Yangi resurslar yaratilmoqda bank tizimi faol kreditlash operatsiyalari natijasida.
Birinchi ikkita shakldan foydalanish passiv operatsiyalar kredit resurslarining birinchi katta guruhi - o'z resurslari yaratiladi. Passiv operatsiyalarning keyingi ikki shakli resurslarning ikkinchi yirik guruhini - qarzga olingan yoki jalb qilingan kredit resurslarini yaratadi.

Tijorat banklari bir emitent chiqargan qimmatli qog’ozlarni birinchi darajali kapitalining nechchi foizigacha sotib olishi mumkin?

A)5%
B)10%
C)15%
D)25%