C virus hepatitinin müalicəsi üzrə klinik protokol
HCV/İİV ko-infeksiyası olan pasiyentlərin müalicəsi
Yüklə 233,31 Kb.
|
|
HCV/İİV ko-infeksiyası olan pasiyentlərin müalicəsi
C hepatiti zamanı İİV-infeksiya, xüsusilə ağır immun çatışmazlığı, hepatitin proqressivləşməsini sürətləndirir. Nəticədə İİV-ə yoluxmuş şəxslərdə C hepatiti qaraciyərin erkən fibrozu, qaraciyər çatışmazlığının yüksək riski, qaraciyər hüceyrəsinin xərçəngi və daha çox ölüm halları ilə səciyyələnir. Ona görə də C hepatiti zamanı ağır immun çatışmazlığı inkişafını – CD4 limfositlərinin sayının 1 mkl-də 200-dən aşağı düşməsini yubatmaq lazımdır (B).
Lakin CD4 limfositlərinin sayı antiretrovirus terapiyasının məsləhət görüldüyü həddə yaxındırsa, onda İİV infeksiyasının müalicəsinə başlanılır. C hepatitinin müalicəsi isə müvəqqəti təxirə salınır, əks halda interferonun təsiri altında CD4 limfositlərinin sayının bir qədər də aşağı düşməsi baş verə bilər (C). C hepatiti antiretrovirus terapiyasının effektivliyinə, həmçinin İİV infeksiyasının inkişafının immunoloji, virusoloji və klinik göstəricilərinə demək olar ki, təsir etmir. Qaraciyərin biopsiyası histoloji dəyişiklikləri aşkar etməyə, habelə iltihabın (hepatitin aktivliyi) və fibrozun (hepatitin mərhələsi) ifadə olunma dərəcəsini təyin etməyə və yanaşı gedən xəstəlikləri üzə çıxarmağa imkan verir. Biopsiya aparmaq qərarı fərdi qaydada qəbul edilir, belə ki, alınmış məlumat C hepatitinin müalicəsinin aparılıb-aparılmaması barədə seçimə təsir edir (B). Biopsiya bu hallarda xüsusilə vacibdir: Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 27
uğurlu müalicə olunma ehtimalı aşağı olarsa (məsələn, 1-ci virus genotipi mənşəli C hepatiti);
müalicənin riski və faydası arasındakı nisbət şübhə doğurursa (məsələn, kənar effektlərin yaranmasının böyük ehtimalı);
xəstənin müalicə olunmaq istəyi yoxdursa. İİV-ə yoluxmuş şəxslərdə iltihab və fibrozun qeyri-invaziv metodlarla (məsələn, fibrozun zərdab markerləri və ultrasəs elastoqrafiya) qiymətləndirilməsinin yararlılığı təsdiq edilməlidir. Müalicə zamanı seçim metodu – alfa-peqinterferon və ribavirindir. Peqinterferon-2a adi dozada – həftədə 1 dəfə - 180 mkq, peqinterferon-2b isə – həftədə 1 dəfə - 1,5 mkq/kq təyin edilir. İİV-ə yoluxmuş şəxslərdə 1-ci və ya 4-cü genotip nəticəsində inkişaf etmiş və yüksək virus yüklənməsi ilə müşayiət edilən C hepatiti zamanı ribavirini sutkada 1 dəfə 1000-1200 mq dozada təyin etmək lazımdır (C). Digər xəstələrə sutkada 1 dəfə 800 mq doza kifayət edir (A). Virusun genotipindən asılı olmayaraq, İİV-ə yoluxmuş xəstələrdə C hepatitinin müalicəsi 48 həftə davam edir.
Müalicənin başlanması üçün optimal vaxt Kəskin hepatit C. Müalicə hepatitin xronik formaya keçməsi riskini azalda bilər. Beləliklə, klinik və ya laborator təsdiqi olan viremiya xəstəlik başlandıqdan sonrakı 3 ay müddətində davam edərsə, virus əleyhinə müalicə göstərişdir (B). Təcrid edilmiş C hepatiti zamanı peqinterferon 6 ay müddətində tətbiq edilir. İİV-ə yoluxmuş C hepatitli xəstələrdə müalicənin effektivliyi barədə məlumat azdır; bu xəstələrə monoterapiya, yoxsa kombinasiya edilmiş müalicənin tətbiq edilməsi məsələsi həll edilməyib. Xroniki hepatit C. Əgər xəstəlik İİV infeksiyasının antiretrovirus terapiyası tələb etməyən ilkin mərhələlərində aşkar olunubsa, müalicə tövsiyə edilir. (A) Ağır immunodefisit (CD4 limfositlərinin sayı 1 mkl-də 200-dən aşağı) zamanı hepatit C-ni müalicə etməzdən əvvəl, CD4 limfositlərinin sayını yüksək aktivlikli antiretrovirus terapiyasının köməyi ilə artırmaq vacibdir. (A) Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
28 Antiretrovirus terapiyası ilə uyğunlaşma Peqinterferon və ribavirinlə müalicə dövründə didanozindən istifadə son dərəcə arzuolunmazdır (D), qaraciyər sirrozu zamanı isə, ümumiyyətlə, əks-göstərişdir (D). Stavudin, xüsusilə didanozinlə kombinasiyada laktasidoz riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırdığı üçün əks-göstərişdir (D). Bundan başqa, anemiya və neytropeniya təhlükəsi yarandığından zidovudin təyin edilməməlidir (D). Bir tədqiqatda İİV proteazası inhibitorlarının C hepatitinin peqinterferon və ribavirinlə müalicəsinin nəticəsinə mənfi təsiri nümayiş etdirilmişdir; bu faktın gələcəkdə təsdiq edilməsi tələb olunur.
Müşahidə Müalicə başlandıqdan 1, 2 və 4 həftə sonra, bunun ardınca isə hər ay qanın ümumi analizi aparılır, aminotransferazaların aktivliyi və bilirubinin səviyyəsi müəyyənləşdirilir. CD4 limfositlərin sayı hər ay hesablanır. Əlavə laborator müayinə həkimin məsləhəti ilə aparılır və buraya TTH səviyyəsinin ən azı 3 aydan bir müəyyənləşdirilməsi daxil edilir. Beləliklə: ►
xəstəliyi olan pasiyentlərə XCH-nin virus əleyhinə terapiyası aparılmalıdır (D). ►
baxımından monoinfeksiyada olduğu kimi həyata keçirilməlidir Yüklə 233,31 Kb. Dostları ilə paylaş:
|