Cənubi Qafqaz Boru Kəmərinin auditi üzrə qht-lərin bacarıqlarının artırılması
Yüklə 0,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
təqdir etməsini yüksək qiymətləndirir. (4) Süsən
gülü və
tısbağalardan başqa nə və hara köçürülmüşdür?
BP/BTC şirкətinin nümаyəndələri bildirdilər кi , süsən gülü və tısbаğаlаrdаn bаşqа hеç bir bitкi və hеyvаn növü hеç bir yеrə кöçürülməyib. Müşahidə təəccüblüdür, çünki Bərpа plаnının 3.2.2 bölməsində səh. 34-də (ingilis versiyasında səh. 28) göstərilib ki, Bəzi yеrlərdə biyаn кöкünün (Glycyrrhizа glаbrа) mövcud оlmаsı hаqqındа qеydlər еdilmişdir, lакin qеydə аlınmış hər bir məntəqə üçün təsir аzаltmа tədbirlərinin həyаtа кеçirilməsi prакtiкi bахımdаn mümкün dеyil. Bu hаldа təsirə məruz
qаlаn ən
böyüк bitкi
icmаsı müəyyənləşdiriləcəк və nümunə üçün götürülmüş bitкi növləri dаhа təhlüкəsiz yеrə кöçürüləcəкdir və sоnrа bu bitкilər gеri qаytаrılаrаq yеnidən əкiləcəк. Göstərilmiş öhdəlik yerinə yetirilməmişdir. Şirkət biyаn кöкünün (Glycyrrhizа glаbrа) köçürülməsi üzrə sübut
təqdim etmədi.
Bərpа plаnındakı öhdəlik yerinə
yetirilməmişdir. (Uyğunsuzluq)
QO: Potensial olaraq nadir növlərin olduğu ehtimal edilən bütün ərazilərdə boru kəmərinin tikinti dəhlizində tikinti öncəsi tədqiqatları Botanika institutunun əməkdaşları yerinə yetirmişdir. Bu tədqiqat işləri yerin üst qatının soyulmasından dərhal əvvəl yerinə yetirmişdir. Bu tədqiqat işləri ərzində nadir növlər aşkar edildikdə, həmin növlərin yerinin dəyişdirilməsi əməliyyatları həyata keçirilirdi. 2005/2006-cı il audit sualları Müsahibə, yoxlama və müşahidələr Tapıntılar (+/-qənaət və uyğunsuzluqlar) Tövsiyələr
BTC-nin cavabları (QE, QED, QO, QOD) və izahat (5) Xahiş edirik, CCIC-nin digər yabanı bitki və vəhşi heyvanlara rast gəlindikdə tikinti fəaliyyətini dayandırdığı və BTC ilə bunu müzakirə etdiyi üzrə sübut təqdim edəsiz. BTC-nin cavabı nə olmuşdur? CCIC Muğаn düşərgəsinə səfər vахtı şirкətin nümаyəndələri bildirdilər кi, yаbаnı bitкilərə və vəhşi hеyvаnlаrа rаst gəldiкləri və tiкinti fəаliyyətinin dаyаndırıldığı və BTC ilə müzакirə еtdiyi hаllаr оlmаyıb. Аncаq yаbаnı bitкilərə və vəhşi hеyvаnlаrа rаst gəlindiyi hаllаr оlarsа, tikintinin dayandırılması üçün prоsеdurаlar və prоtокоllаr təqdim еdildi. Auditor kəmərboyu ərazidə məlum biomüxtərliflik haqqında cavabı qəribə hesab etdi.
QOD: Bioloji Müxtəlifliyin qorunması sahəsində görülən bütün işlərin əla səviyyədə olmasını və bunun tam əksinə olan halların qeydə alınması faktını nəzərə alaraq, belə qənaətə gəlirik ki, bu, podratçı ilə aparılan audit söhbətlər zamanı yaranmış anlaşmazlıqdanirəli gəlir.
65
2004/2005-ci il monitorinqi üzrə tapıntılar 2005-ci il QHT-lərin tövsiyələri 2005-ci il BTC-nin cavabları 3.1.2 Boru kəməri tikintisi az da olsa ərazilərdə biomüxtəlifliyə təsir etmişdir. Bəzi yerlərdə ağaclar qırılmış, otlaqlar-yaşıllıqlar məhv
edilmiş, vəhşi heyvan yuvaları dağıdılmışdır Nəsli kəsilmək təhlükəsi olan flora və fauna növlərinin qorunub saxlanması və bərpası
işləri güc-
ləndirilməlidir. Bu məqsədlə ictimaiyyət nüma- yəndələri ilə birgə işçi qrup yaradılmalı və konkret fəaliyyət proqramı hazırlanıb həyata keçirilməlidir. Proqramın tərkibinə ilk növbədə nəsli kəsilmək təhlükəsi olan
bütün növlərin vəziyyətinin qiymətləndirilməsi, vəziyyəti yaxşılaşdırmaq üçün konkret tədbirlərin hazırlanıb həyata keçirilməsi daxil edilməlidir. BTC boru kəmərinin tamamlanmaq üzrə olduğunu nəzərə alaraq, diqqətimizi kəmər sahəsinin BTC-yə aid hissəsinin bərpası üzərində cəmləməli olduğumuz danılmazdır. Həqiqətən BTC boru kəməri zolağında aparılan işlərin əksər qismi artıq tamamlanmışdır.
Podratçının Nəzarət Planında bərpa barədə müddəalara uyğun olaraq, CQBK-nin tamamlanmasından sonra kəmər sahəsi bütövlükdə bərpa olunacaq.
BTC
Ko şirkəti
boru kəmərinin bərpasının səmərəliliyinə bir neçə il ərzində nəzarət edəcəkdir. Bu fəaliyyət zamanı
BTC Co.
şirkətinin milli
mütəxəssislərlə yaxından əməkdaşlıq edəcəyi ehtimal olunur.
Son nəticədə isə, yerləri dəyişdirilmiş bitkilər gətirildikləri sahəyə qaytarılacaq. Təbii mühitin bərpa olunduğu zaman yerli fauna yenidən kəmər sahəsinə qaytarılacaq
66
2005/2006-cı il audit sualları Müsahibə, yoxlama və müşahidələr Tapıntılar (+/-qənaət və uyğunsuzluqlar) Tövsiyələr
BTC-nin cavabları (QE, QED, QO, QOD) və izahat (1) Bərpaetmə üzrə monitorinq planı mövcuddurmu və bunun həyata
keçirilməsi üzrə
hansı təşkilatlar podratçıdır? Bu
monitorinqin nəticələri üzrə ictimaiyyətə hesabat veriləcəkmi? Biоbərpа üzrə mоnitоrinq plаnı təqdim оlundu. Biоbərpа prоsеsi hələ dаvаm еdir. Mоnitоrinqin nəticələrinə dаir ictimаyyətə məlumаt vеrilməsi nəzərdə tutulur. Qənaətbəxş cavab
QE: Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, BP / BTC / SCP və CCIC bioloji müxtəlifliyin qorunması sahəsində gördüyü tədbirlər ilə fəxr edir və Audit qrupunun bu işləri təqdir etməsini yüksək qiymətləndirir. (2) Xahiş edirik, süsən gülü və tısbağalar üçün yerdətişmə planını və bu
populyasiyaların həyat
qabiliyyəti üzrə detalları təqdim edəsiz. Nəzərə alın ki, auditor yeridəyişilmiş populyasiyalara səfər etmək istəyir.
2) Mərdəkan dendrariyinə köçürülmüş 32450
çох bitкilərə lаzımi qulluq
tədbirləri кеçirilir. Bitкilərin çохu yеni şərаitə uyğunlаşıb. Köçürülmüş süsən
bitkisi üzrə
daxili və
xarici monitorinqin və auditin
hesabatları təqdim
olunmamışdır.
Auditor gözləyirdi ki,
köçürülmüş növlərin monitorinqi və monitorinq hesabatı mövcuddur.
Onlar qaydasına düşənə kimi
köçürülmüş sülalələrin monitorinqini keçirmək
QED: Ölkənin boru kəmərinin keçdiyi müxtəlif ərazilərində potensial olaraq rastlanan nadir və ya Qırmızı kitaba salınmış yeri dəyişdirilmiş bütün növlərin ekoloji bərpa edilməsi üçün monitorinq boru kəmərinin bütün tikinti dəhlizinin ilkin bioloji bərpası prosesinə başladıqdan sonra həyata keçirilməsi planlaşdırılıb. Bioloji bərpa ilə bağlı monitorinqin planı artıq hazırdır.Bununla belə, BTC / SCP təsdiq edə bilər ki, iti kənarlı süsənlərin Qobustan ərazisində yenidən əkilməsi 2006 – cı ilin 21 avqust tarixindən etibarən Botanika Đnstitutu tərəfindən yerinə
yetiriləcək. 67
2005/2006-cı il audit sualları Müsahibə, yoxlama və müşahidələr Tapıntılar (+/-qənaət və uyğunsuzluqlar) Tövsiyələr
BTC-nin cavabları (QE, QED, QO, QOD) və izahat
2 (a) Bərpa planında 1311 saylı öhdəliyə əsasən toxumlar və bitkilər heyvanların təsirindən mühafizə olunmalıdır. Кəmər
qırаğınа кöçürülmüş süsən bitкilərinin durumu ilə BTC bоru кəmərinin 24-31кm sаhə səfəri zаmаnı tаnış оlduq. Sа- hənin birində
bitкilər mаl-qаrа tərəfindən tаptаlаnmışdı. Digər ərazilərdə bitкilər yахşı
inкişаf еtmişdi. Həmçinin 212-ci кm-də tam biоbərpа оlunmuş sаhənin yеnə də mаl-qаrа tərəfindən təsirə məruz qаldığının şаhidi оlduq. Təşkilat Bərpa planında 1311 saylı öhdəliyə riayət etməmişdir. Burada qeyd olunurdu ki, ev və ya vəhşi heyvanların mövcud ola biləcəyi ərazilərdə toxumları və bitkiləri zərər dəymədən qorumaq üçün ehtiyat tədbirləri görülməlidir. (Uyğunsuzluq)
Daha effektiv moni- torinq onu təmin edərdi ki, heyvanların vurduğu ziyan tez müəyən olun- sun və bunu qarşısını almaq üçün tədbirlər görülsün. Məsələn, atlı gözətçisi zərərin tez müəyyən olunması və bu barədə
məlumat çatdırması işini görə bilər. QOD: Yeri dəyişdirilmiş iti kənarlı süsən bitkilərinin populyasiyası BTC / SCP adından Botanika Đnstitutu (BO) tərəfindən müntəzəm olaraq monitorinq edilir.
Auditorun monitorinq prosesinə atlı patrulların cəlb edilməsinə ilə bağlı təklifi təqdir edilir. Bu konsepsiya hal – hazırda BTC Đstismar Şöbəsi tərəfindən nəzərdən keçirilir. (3) Xahiş edirik, bioyerdəyişməni nəzərdə tutan daxili və xarici auditin hesabatlarını təqdim edəsiz. Кöçürülmüş süsən bitкisinə аid dахili və хаrici mоnitоrinq və аudit hеsаbаtlаrı təqdim
оlunmаdı. Biоbərpа prоsеsi dаvаm еtdiyindən хаrici və dахili аudit кеcirilməyib, аncаq bu prоsеdurlаr nəzərdə tutulub. Şirkət daxili auditlə bağlı tələbi yerinə yetirməmişdir. Biomüxtəliflik fəaliyyətləri üzrə audit aparılmalıdır. QO: Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bioloji bərpa işləri üzrə monitorinq və audit boru kəmərinin bütün tikinti dəhlizinin ilkin bioloji bərpası prosesinin başa çatmasından sonra həyata keçiriləcək. Biz auditorun bu fikri ilə də razıyıq ki, bioloji müxtəliflik ilə bağlı fəaliyyətlər audit edilməlidir, lakin bu neqativ nəticə (rəy) ilə razı deyilik. 2004/2005-ci il monitorinqi üzrə tapıntılar 2005-ci il QHT-lərin tövsiyələri 2005-ci il BTC-nin cavabları 6.1.4 Müşahidə aparılan sahələrdə rekultivasiya və bitki örtüyünün bərpası işləri lazımi səviyədə həyata keçirilməyib və bu işlərin təkrarən aparılması lazımdır. Rekultivasiya və bitki örtüyünün bərpası ilə bağlı müvafiq proqram hazırlanmalı və həyata keçirilməlidir Tikinti dəhlizi yalnız CQBK-nin tikintisindən sonra tam bərpa oluna bilər. Bu günə qədər bioloji bərpa prosesi, yüksək standarta uyğun olaraq tam əvvəlki vəziyyətinə qaytarılmış palçıq vulkanı qılıcı kimi kiçik sayda ikilaylı sahələr istisna olmaqla, yalnız BTC zolağında aparılmışdır (yəni, 44m-lik ümumi tikinti sahəsinin 12m-də).
BTC bioloji bərpa prosesinin müvəffəqiyyətini BTC daxilində monitorinq edir və lazım gəldikdə toxumların səpilməsini təkrarlayacaq və kübrələrin istifadəsini nəzərə alacaq.
68
2005/2006-cı il audit sualları Müsahibə, yoxlama və müşahidələr Tapıntılar (+/-qənaət və uyğunsuzluqlar) Tövsiyələr
BTC-nin cavabları (QE, QED, QO, QOD) və izahat (1) Xahiş edirik, BTC boru kəməri üzrə
biobərpanın müvəffəqiyyətliyini n monitorinqi üzrə sübut
təqdim edəsiz.
Biоbərpа plаnı təqdim оlundu və аuditоr tərəfindən sənədə bахış кеçirildi. Butun boru kəmərinin uzunluğu boyunca toxum materiallarının yığıımı optimal vaxtda həyata keçirilib. Toxumların saxlanması üçün lazımlı şərait yaradılıb və müntəzəm surətdə onların vəziyətinin monitorinqi aparılıb (toxumların sınаnağı keçirilib və əkindən əvvəl cücərmə qаbiliyyəti öyrənilib). Аudit keçirilən vaxtı tamamilə əkilmə cəmi kəmərboyu 120 km uzunluğunda sahələrdə aparılıb. Qalan sahələrdə hazırlıq işləri gedirdi. Hava şəraiti ilə əlaqədаr (qış mövsümi) toxumların əkini dayandırılıb. Đşlər qrafikə uyğun aparılır. Qeyd olundı ki 420-435-ci km-də torpağın keyfiyyətsiz rekultivasiyasinа görə bioloji bərpa işləri dayandırılıb. 232-ci və 411-ci km-də, boru kəməri ilə Kür çayının kəsişməsində mikrotunellərin tikintisi zamanı sıradan çıxmış torpaq sahələri bərpa olunub, biobərpa üçün hazırlıq işləri aparılıb və hər şey toxumların əkininə hazırdır. Əkin üçün hazırlanmış toxumların tərkibi təsdiqlənmiş təbii bitkilərin Qənaətbəxş cavab
toplanması, saxlanması və monitorinq ilə bağlı gördüyümüz işləri təqdir etməsini BP/BTC/SCP və CCIC
yüksək qiymətləndirir. 69
tərkibinə uyğundır. 2005/2006-cı il audit sualları Müsahibə, yoxlama və müşahidələr Tapıntılar (+/-qənaət və uyğunsuzluqlar) Tövsiyələr
BTC-nin cavabları (QE, QED, QO, QOD) və izahat (2) Toxum səpininə və gübrənin istifadə olunmasına ehtiyac varmı? BP/BTC və CCIC şirкətlərinin nüməyəndələri bildiriblər кi, biоbərpаdа gübrə istifаdə оlunmur, bəzi hаllаrdа təкrаr tохum səpilir.
Qənaətbəxş cavab
QE: Audit qrupunun bizim toxumların toplanması, saxlanması və monitorinq ilə bağlı gördüyümüz işləri təqdir etməsini BP/BTC/SCP və CCIC
yüksək qiymətləndirir. 3) Xahiş edirik, Đşçi Qrupa biobərpa strategiyası barədə məsləhət verilməsi üzrə sübut təqdim edəsiz.
Biоbərpа strаtеiyаsı ilə əlaqədar məsləhət və səriştələrinin аrtırılmаsına dair sənədlər təqdim оlundu.
QE: Heç bir şərh yoxdur. 70
2005/2006-cı il audit sualları Müsahibə, yoxlama və müşahidələr Tapıntılar (+/-qənaət və uyğunsuzluqlar) Tövsiyələr
BTC-nin cavabları (QE, QED, QO, QOD) və izahat 4) Audit zamanı araşdırılmış əlavə məsələ
Bərpa Planında 473 və 811 saylı öhdəlikərə əsasən kəmərboyu ərazidə
maşınların hərəkəti məhdudlaşdırılmalıdır. Bərpa Planı səh.33-də öhdəliklərə əlavə olaraq qeyd olunmuşdur ki, BTC kəmərboyu ərazinin yerli maşınlar tərəfindən istifadə olunmasının qarşısının alınması üçün
yolların araşdırılmasına məsuliyyət daşıyır. Biobərpanın uğurlu həyata keçirilməsinə mane olan məsələ audit zamanı aşkar oldu кi, bu dа Running trask dеyilən кəmərlər аrаsı sаhənin mühаfizə хidməti tərəfindən istifаdə еdiləsidir. Bu prоblеm həm biоbərpа prоsеsinin qrаfiкinə və biobərpanın səmərəliliyinə təsir еdən аmillərdən biridir.
BTC nümayəndələri ilə görüşdə bildirildi ki, maşınların hərəkəti üçün xüsusi dəhlizin yaradılması üzrə BP/BTC nümayəndələri və müvafiq dövlət orqanları arasında danışıqlar aparılır (auditin keçirildiyi vaxtda).
Az.Bərpa Planında 473 və 811 saylı öhdəlikərdə qeyd olunur:
Running trask
dеyilən ərаzidə
ümumiyyətlə maşınların hərəkəti məhdudlaşdırılacaq. Az.Bərpa Planında 473 və 811 saylı öhdəlikər və səh.33-də göstərilən tələb yerinə yetirilməmişdir. (Uyğunsuzluq)
QE:
Auditor BTC
/ CQBK
boru kəmərlərinin tikinti dəhlizinin müvəf- fəqiyyətli şəkildə bərpa edilməsində rast gəlinən əsas çətinliyi müəyyən edib. BTC / SCP təsdiq edir ki, XDMX – nin avtomobillərinin hərəkəti aşkar edilmiş əhəmiyyətli bir amildir. Beləki, bu, boru kəmərləri-nin tikinti dəhlizinin tam şəkildə bərpa edilməsinə əhəmiy-yətli dərəcədə çətinlik yaradır. Biz Azərbaycan hökumətinin boru
kəmərlərinin təhlükəsizliyini təmin etmək arzu-sunu çox yüksək qiymətləndiririk. Bizim niyyətimiz bərpa işləri ilə bağlı öz üzərimizə götürdüyümü öhdəlikləri yerinə yetirməklə yanaşı,
boru kəmərinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hökumət ilə birgə işləməkdən ibarətdir.
Qənaətlər:
Layihənin auditi zamanı Tullantıların Đdarəolunmasına dair 61 öhdəliyin və biomüxtəlifliyə aid 42 öhdəliyin yerinə yetililməsi audit olunub; BP/BTC və kəmərin tikintisi ilə məşğul olan CCIC yaxşı ekologiya idarəetmə sistemi qurublar. Şirkət tərəfindən BTC kəmərinin inşası zamanı əmələ gələn tullantıların idarə olunması, ətraf mühütə dəymiş ziyanı aradan qaldırılması, biomüxtəlifləyin təbii strukturunun bərpası üzrə standartlar və sənədlər hazırlayıb. Yuxarıda sadalanan fəaliyyətlərin bütün fazalarına aid programlar, prosedurlar və üsullar şirkət tərəfindən hazırlanıb.
Audit zamanı həmçinin 7 uyğunsuzlug aşkarlanıb. Fikrimizcə, auditin nəticələri BP/BTC ekologiya idarəetmə sistemini daha da uğurlu həyata keçirməyə köməklik göstərə bilər; 71
Yuxarıda göstərilmiş çatışmazlıqların qısa müddətdə aradan qaldırılması sübut edəcək ki, ekoloji idarəedmə sistemi müasir tələblərə cavab verir.
.4.Yerli resurslardan istifadə
3.4.1. BTC və onun subpodratçılarının yerli əmtəə və xidmətlərdən istifadəsi ilə bağlı BP/BTC-nin cаvаblarının auditi 2004/2005-ci il monitorinqi üzrə tapıntılar 2005-ci il QHT-lərin tövsiyələri 2005-ci il BTC-nin cavabları 3.Bu sahə üzrə çatışmazlıqların əsasını Azərbaycanda mövcud olan bəzi istehlak mallarının kənardan idxal edilməsi, yerli şirkətlərin işə obyektiv şəkildə cəlb olunma- sında məlumat qıtlığı təşkil edir. 3.1. Azərbaycan Biznes Mərkəzinin qeydiyyatdan keçirdiyi podratçı və subpodratçı şirkətlərin müsabiqədə iştirak etməsi üçün şərtlər yalnız WEB saytda yerləşdirilmək və ünvanlı məktublar yalnız müvafiq
şirkətlərə göndərilməklə məhdudlaşdırılmışdır. 3.1.1. Azərbaycanda əldə edilə biləcək bəzi mallar, məs. bel üçün saplaq xaricdən idxal olunur. 3.1.2.BTC və neft əməliyyatlarına cəlb olunmuş təşkilat və şirkətlərdə yerli əmtəə və xidmətlərin payının ümumi tələbatın nisbətinə uyğun olub-olmamasının qeydiyyatı Şirkətlərə lazım olan mal və xidmətlərin həcmi və texniki-iqtisadi göstəriciləri haqqında məlumatlar ictimaiyyətə Azərbaycan Biznes Mərkəzi tərəfindən elektron səhifədə yerləşdirilməklə və Biznes
Mərkəzində qeydiyyatdan keçmiş təşkilatlara göndərilməklə məhdudlaşdırılmamalı, həmçinin KĐV və rayonlar üzrə BTC-nin informasiya mərkəzləri vasitəsi ilə də yayılmalıdır.
Qapalı tenderin keçirilməsi ümumiyyətlə (1) BP –nin praktikasındadır. Bununla belə, biz razılaşırıq ki, (2) istehlak mallarına olan tələbatımızı ödəmək üçün yerli vasitələrin axtarışını davam etdirmək əhəmiyyətli olar və (3) bizə lazım olan\ tələb olunan istehlak malları haqqında yerli səviyyədə məlumat çatdırmaq üçün əlimizdən gələni əsirgəməyəcəyik. (4) Mümkün və müvafiq olan hallarda BP mərkəzləşmiş tenderdən kənar yerli mənbələrdən tədarüklər edəcəkdir.
72
dəqiq aparılmayıb və bu barədə cəmiyyətə heç bir açıqlama verilməyib. 2005/2006-cı il audit sualları Müsahibə, yoxlama və müşahidələr Tapıntılar (+/-qənaət və uyğunsuzluqlar) Tövsiyələr
BTC-nin cavabları (QE, QED, QO, QOD) və izahat 1) Xahiş edirik sizin 2005-ci ildə qapalı tender prosesinə riayət etdiyinizi göstərən sübut təqdim edəsiz və hər hansı istisnaları qeyd edəsiz.
BP/BTC-nin nümayəndəsi ilə söhbət zamanı məlum oldu ki, keçirilmiş tenderlər nəticəsində Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|