Cərrahi xəstəliklər fənnindən muhazirələr MÖvzu təQVİm plani tibb bacısı işi. Mualicə işi. III kurs

Elektrik  yaniqlari 
  
Texniki va atmosfer elektrikinin insan orqanizmino tasiri naticasinda elektrotravma - elektrikvurma 
adlanan patologiya bad verir. Elektrik vurmanin agirligi carayanin giicundan, novundon, tasir 
muddatindan, carayan manbayila tamasda olan sathin ahasindon ve insan badanindan kecan carayanin 
yollarindan asilidir. 
Elektrotravmanin kliniki alamatlari umumi va yerli olmaqla 2 yero bolunur. 
Umiimi alamatlardon urak - damar, tanaffus morkazi sinir sistemi tarafindan olan aparici 
alamatlardir.Elektrik yaniqlari darin 3 b - 4 daracali olurlar. Elektrikin "giri# va cixq" niiqtalarinda 
elektrikla tamasda olan nahiyalarda miixtalif formali va ol9ulu ki9ik sahali nekrozdan atrafin 
komurla#masinadak muxtalif daroceli yaniqlara tasadiif edilir. Ilk saatlarda bu "elektrk ni9analari "ag 
ya qahvayi rangda olur, sonradan haman yerlarda bark qartmaq amala galir. Damarlarin spazmi ve 
trombozundan toxumalarin ikincili nekrozu da olur. 
  
Zadalanmanin darinliyi box oldugundan olu toxumalarin qopmasi uzun 9akir, irin toradici mikroflora 
qo#uldugda isa irinli aoirlaqmalar inkipaf edir.Taxirasalinmaz yardim 
  
Zararcakmiş darhal elektrik carayanindan azad edilir. Urak - ag ciyar reanimasiyasi - urayin qapali 
massagi va suni tanaffus verilmasi aparilir, agrikasicilar vurulur, yara sathina aseptik sargi qoyulur. 
  
 yaniqlarin klinik gedi§inda 5 marhala ayird edilir. 
  
1) ilkin reaksiya diivrii 
2) gizli diivr 
3) hiperemiya va iidem diivrii 
4) eksudasiya diivrii 
5) eroEiya , xora va nekrozun amala galma diivrii 
  
Ilkin reaksiya dovrii §ualanmadan bir neca daqiqa sonra meydana çixir va 4 - 5 saat davam edir. Yerli 
olaraq darida hiperemiya olur, qaşinma va agri bat verir. Umumi alamatlardan : by agrisi, zoiflik, 
urakbulanma, taxikardiya va tazyigin enmasi qeyd edilir. Gizli dovrda şualanmi§ nahiyada heç bir 
dayişiklik olmur. Bu dovriin uzunlugu radiasiyanin dozasindan asili olur. Gizli dovr 20 gunadak 

---

olarsa 1 daracali (eritema ), 7 - 10 gun olarsa - 2 daracali (suluqlar ), 3 - 4 sutka olarsa 3 - 4 daracali 
(nekroz ) yaniqlar mu§ahida edilir. 
  
Ilk yardim 
Xasarat almi§ radiasiya zonasindan çixarilir, yaniq sathina soyuq va aseptik sargi qoyulur, xastaya 
iirak - damar preparatlari, agrikasici darmanlar vurulur, v/d 50 - 100 ml fizioloji mahl.,10 - 20 ml 
aktovegin, v/d 200 - 300ml 5% glukoza ya natrium - xloridin mahl.Soyuq travmasi