Chirchiq davlat pedagogika universiteti turizm fakulteti umukasbiy va ixtisoslik fanlari

2.1. Suv suporti turizmi

O‘zbekiston dengizga yoki okeanga chiqa olmaydigan sanoqli davlatlardan biridir, ammo shunga qaramasdan suv turizmi uchun juda ko‘p joylar mavjud – bular G‘arbiy Tyan-Shan etaklarida joylashgan Chorvoq chuqur suv havzasi, son-sanoqsiz toshqin daryolari va dengizga o‘xshash ulkan Aydarko‘l, Sudoche va Toshkent dengizi kabi ko‘llar.Bu yerda dam olayotganda shamol tezligida skuterda uchish yoki katamaranda atrofni ko‘rib chiqish mumkin. Ekstremal dam olishni yaxshi ko‘radiganlar uchun ko‘plab turoperatorlar Chotqol, Pskem, Ugam, Sirdaryo kabi daryolar va boshqa ko‘plab joylarda rafting qilishni taklif etishadi.

Suv turizmi sport turizmining bir turi bo‘lib, doimiy harakatni talab qiluvchi faol dam olish shalidir. Suv turistining maqsadi daryo, ko‘l, suv ombori yoki bir nechta suv omborlari bo‘ylab marshrutni bir vaqtning o‘zida bosib o‘tishdir. Ko‘pincha ular suvdan o‘tish kerakligini anglatadi, lekin aslida ekstremal odamlar xuddi shunday muvaffaqiyat bilan suv ostidagi marshrutlarni zabt etishadi.Suv turizmining eng mashhur turlari kruiz, daryoda suzish, rafting, yelkanli sayohat, baydarka va sho‘ng‘ishdir.Qiyinchilik darajasining tasnifi suv turizmining xususiyatlari va turiga bog‘liq, ammo agar umumlashtirilsa, 6 toifadagi marshrut yuzaga keladi.Birinchisi: tekis kanallar, tezoqar joylar, sayoz oqar joylar, past to‘lqinlar. Ushbu toifa hamma uchun, shu jumladan kattalar hamrohligidagi bolalar uchun mos keladi.

Ikkinchidan: ko‘rinarli marshrut chizig‘i, kichik quyilish joyi va bochkalari bo‘lgan daryolar.Uchinchisi: sayyohlar yo‘lida toshlar, xarsanglar, tez oqimlar kaskadlari paydo bo‘ladi.To‘rtinchidan: marshrut chizig‘i ko‘rinmaydi, yon bag‘irlarida tez oqimlar uchraydi. Bunday marshrutni yengib o‘tish uchun suv turizmining tasdiqlab bo‘lingan texnikasi kerak.Beshinchisi: kuchli oqimga ega kanallar, qirg‘oqdan oldindan baholanishi kerak bo‘lgan tor va qiyin marshrut. Ushbu qiyinchilik darajasida, agar xavfsizlik choralariga e’tibor berilmasa, rafting hayot uchun xavfli bo‘lishi mumkin.Oltinchisi: zich suv oqimi bilan qiyin to‘siqlar kaskadini yengib o‘tish. Bundan tashqari, daralar va sharsharalar orqali o‘ta qiyin oqimlar mavjud: ammo bu variant faqat maxsus tayyorgarlikdan o‘tgan professional sportchilar uchun.

Bu ko'rinish daryodan puflanadigan bazasi bo'lgan suv transport vositasida tushishdir. Ammo shu bilan birga, bunday qayiqlardan foydalanish oson. Va asosan ular suv yuzasida o'zlarini juda yaxshi his qilishadi.

Qoida tariqasida, bunday tushishda ishtirok etadigan odamlar guruhi 12 kishidan oshmaydi. Bizning hududimizda ko'plab daryolar bor va ularning barchasi suv sayyohligi uchun juda yaxshi, lekin ko'pincha rafting kabi faol dam olish Kareliyada o'tkaziladi.
Kayak
U qattiq ramkaga ega raftingdan farqli o'laroq, suzuvchi qurilma yordamida amalga oshiriladi. Qayiq juda engil va kengligi kichik. Bunday kemalar 3 kishiga mo'ljallangan.

Boshqarish oddiy eshkaklar yordamida amalga oshiriladi. Ko'pincha bunday tushishlar Oltoy daryolarida yoki Yakutiya suv omborlarida tashkil etiladi.