O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI VAZIRLIGI NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGOKA UNIVERSITETI SIRTQI BO‘LIM 60111200 – Tasviriy san’at va muhandislik grafikasi yo‘nalishi TS-302/5 guruh 3-kurs CHIZMACHILIK TERMINOLOGIYASI
FANIDAN BAJARGAN IV-GRAFIK VAZIFA Mavzu: 8-sinifda CHizmachilikdan olingan bilimlarni qisqacha takrorlash va umumlashtirish
BAJARDI: AXMADJONOVA. S TEKSHIRDI: GULOMOVA.N.X TOSHKENT-2023 Mavzu: 8-sinifda CHizmachilikdan olingan bilimlarni qisqacha takrorlash va umumlashtirish 4-GRAFIK ISH. 4.Etimalogik izohli lug’at tuzish.
Etimologiya so’zi asli yunoncha etymon va logos so’zlaridan tashkil topgan. etymon-so’zi “chin,haqiqiy, asl mohiyat” ma’nosini, logos so’zi esa “ta’lim” ma’nosini anglatadi.Etimologik lug'atlarda asosan so'zning kelib chiqishi haqida keng ma'lumotlar beriladi.Etimologik lug'atda so'zlarning kelib chiqishi, shakllanish tarixi yoritiladi. «O'zbek tilining etimologik lug'ati» 2000 yilda prof. Sh.Rahmatullayev tomonidan yaratildi.
1. Kub – [Yunoncha (Kubos) muntazam oltiyoqlik] 2.Element - [Lotincha (Elemetum) dastlabki boshlang’ich modda] 3.Kvadrat– [Lotincha (Quadratus) tomonlari teng bo’lgan to’g’riburchakli to’rtburchak] 4.Proyeksiya- [Lotincha (Projectus) oldinga irg’itilgan,biror narsaning tekslik (qog’oz) ga tushirilgan tasviri] 5.Model- [ Lotincha (Modulus) o’lchov,me’yor biror obyekt yoki ob’ektlar tizimining obrozi yoki namunasidir ] 6.Perspektiva- [ Lotincha (Perspicio) aniq ko’ra man mavjud borliqni inson idrok etganidek yuzada fazoviy holati va ularning bo’laklarini kuzatish nuqtasidan uzoqlashuvini tasvirlash tizimi ] 7.Perimetr - [ (peri…vametr) yopiq egri chiziqning uzunligi ] 8.Muhandis- [ (arab.) yoki Injener ( ingilizcha Engine) texnikaning muayyan bir sohasiga ixtisoslashgan mutaxasis ] 9.Dizayn- [ Dizayn ingilizchada ”Dezing” -chizma, rasm, loyiha degani] 10.Detal- [ Fransuzcha (detail) mashina,mexanizm,asbob va shuningdek biror buyumning qismi, bo’lagi ] 11. Silindr- [Grekcha (kylindros,kylindo) g’ildirataman, aylantiraman] 12. Sirkul- [Lotincha (cirkulus) doira, aylana] 13. Prizma- [Grekcha(prisma) arralangan, tarashlangan] 14. Shpilka- [Nemischa (Spill) bino tomining ninasimon uchi] 15. Metal- [Lotincha ( Metallum ) shahta,rudnik ] 16. Sterjen- [Ingilizcha (core-pivot) biron bir buyumning muhim qismi] 17. Radius- [Lotincha (radius) kegay] 18. Diametr- [Grekcha (diametros) ko’ngdalang] 19. Rezba- [Ruscha (rezat) kesmoq] 20. Eskiz- [Fransuzcha (Esquisse) homaki narsa] 21. Ko’rpus- [Lotincha (Corpus) tana,jism] 22. Disk- [Yunoncha (Discos) yassidoira,aylana] 23. Sxema- [Yunoncha (Schema) qiyofa, ko’rinish,shakl] 24.Format- [Lotincha (Forma) shakl,tashqi ko’rinish] 25. Gradus- [Lotincha (Gradus) daraja,bosqich] 26. Gorizont- [Yunoncha (Horizontos) chegaralovchi] 27. Perspektiva- Lotincha (Perspicio) aniq ko’ra man mavjud borliqni inson idrok etganidek yuzada fazoviy holati va ularning bo’laklarini kuzatish nuqtasidan uzoqlashuvini tasvirlash tizimi 28. Vint (nem. Gewinde — qirqma, rezba) — rezbali silindrik sterjen. 29. Proyeksiya - Lotincha (projectlio) oldinga tashlash Foydalanilgan adabiyotlar
O’zbek tilining etimologik lug’ati 1- jild Shavkat Rahmatullayev
