Şakir Musayev

 

Şakir Musayev  

 

22

Azərbaycan Respublikası CPM-nin 140.0.1-140.0.4-cü 

maddələrində ölümün səbəbini, sağlamlığa yetirilən zərərin xarakter 

və  dərəcəsini təyin etmək üçün, şübhəli və  təqsirləndirilən  şəxsin 

fiziki vəziyyətini (öz hüquq və qanunlarını müdafiə edəcəklərinə 

şübhə olduqda), zərər çəkmiş  şəxsin fiziki vəziyyətini (hadisənin 

mahiyyətini düzgün qavramaq və ifadə vermək qabiliyyətinə  şübhə 

olduqda) müəyyən etmək üçün, yaş barədə sənəd olmadıqda iş üçün 

əhəmiyyət kəsb etdikdə şübhəli, təqsirləndirilən və ya zərərçəkmişin 

yaşını  təyin etmək üçün məhkəmə-tibbi ekspertizanın keçirilməsi 

məcburi sayılır. 

Əgər ekspertiza ekspert idarəsinə təyin edilirsə, onun başlanması 

həmişə müəssisə  rəhbərinin öz prosessual fəaliyyətini həyata 

keçirilməsi ilə bağlıdır (CPM, maddə 269). Deməli xüsusi biliklərdən 

istifadənin bu formasına da məcburi üsul kimi baxmaq lazımdır. 

Meyitə baxış  və meyitin qəbirdən çıxarılmasında məhkəmə-tibb 

ekspertinin iştirakı  məcburidir (CPM, maddələr 236, 237). Şəxsin 

soyundurulması ilə müşayiət edilən müayinələrdə müstəntiq və 

müayinə olunan müxtəlif cinsə mənsub olduqda mütəxəssisin iştirakı 

vacibdir (CPM, maddə 238). Bu halda müstəntiq təqsirləndirilən və 

şübhəli  şəxsin müdafiəçisi həmin istintaq hərəkətinin aparılmasında 

iştirak edə bilməz. Qeyd olunan istintaq hərəkətlərinin müvafiq 

mütəxəssisin iştirakı olmadan aparılması cinayət-prosessual qanunun 

pozulması sayılır. 

Ekspertin və mütəxəssisin cinayət mühakimə icraatında 

iştirakının CPM-nin məcburi sayılmayan bütün digər halları könüllü 

sayılmalıdır. Buna ekspertin dindirilməsi, ekspert və mütəxəssisin 

prosessual hərəkətlərdə  iştirakı (CPM-nin 236 və 237-ci 

maddələrində göstərilənlər istisna olunmaqla), istintaq 

eksperimentində  şəxsin soyundurulmasının vacibliyi ilə bağlı 

olmayan müayinəsi, məhkəmə eksperimenti, ifadələrin yoxlanılması, 

müqayisəli müayinə üçün nümunələrin götürülməsi, axtarış  və 

dindirmə aiddir. Göstərilən istintaq hərəkətlərinə ekspertin cəlb 

edilməsi vacibliyi hadisənin  şəraitindən və xarakterindən, onların 

ekspert köməyi ilə müəyyən edilməsi və  dəqiqləşdirilməsi 

vəziyyətindən asılı olaraq hər bir halda müstəntiq tərəfindən təyin 

---