BILIB OLING. Fe'lda ifodalangan harakat yoki holatning bajaruvchi shaxsini, bu shaxsning bitta yoki ko'p ekanligini bildiruvchi shakllar shaxs-son shakllari sanaladi.
Fe'llarning I va II shaxsi maxsus shakllar orqali ifodalanadi. III shaxsda esa zamon qo'shimchalari shaxs ma'nosini ham ifodalaydi.
ESDA SAQLANG. O'tgan zamonning -di hamda kelasi zamon shart mayli -sa shakllaridan so'ng -m, -ng, -k, -ngiz qo'shimchalari; ravishdosh, sifatdosh shakllari hamda sof fe'lning hozirgi zamon shakllaridan so'ng -man, -miz, -san, -siz qo'shimchalari qo'llaniladi.
247-mashq. Berilgan fe'llarda qaysi vaqtda -m, -ng qo'shimchalari, qaysi vaqtda -man, -san qo'shimchalari qo'llanilishini aniqlang.
Boraman, o'qiyman, kelasan, ishladim, o'ynading, ketsam, o'ylasang.
248-mashq. Fe'l asoslariga qavs ichidagi shaxs-son qo'shimchalaridan mosini qo'yib, ko'chiring va ularni izohlang.
1. Zebi: Ana, so'roq tamom bo'l... (-gan, -di, -ib). Endi uyimni qandoq qilib topib bora... (-di, -ib, -man), — deb o'yladi. — O'tir... (-gan, -ing, -ib),— dedi sud raisi Zebiga. Zebi sekingina va ehtiyot bilan o'tir... (-gan, -di, -ib). (Cho’lpon) 2. Hazratim, hech bo'lmasa, Humoyunni Kobulda qoldir... (-ib, -ing, -gach). Axir, siz Hindga ketsa... (-ngiz, -gach, -ar), kimdir Kobulni boshqarishi kerak-ku! (P. Qodirov) 3. Men bu yo'ldan necha bor qishlog'imga o'tgan... (-man, -san, -miz), lolazorning sayriga to'ya olmay ketgan... (-man, -siz, -miz). (Mirtemir)
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.
V. Uyga vazifa 6 - topshiriq
VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O’quv-tarbiya ishlari bo’yicha
direktor o’rinbosari: ___________________
«Ona tili» 6– “A”, “B” sinf
Dostları ilə paylaş: |
