Darsning ta`limiy maqsadi

QON KETGANDA BIRINCHI TIBBIY YORDAM KO’RSATISH
1. ARTERIAL QON KETISHDA BIRINCHI YORDAM
Qonni vaqtincha to’xtatish uchun jarohatlangan arteriyani darhol uning yonidan o’tadigan suyakka bosish kerak.
Arteriyalarni bosish usullari:

1. 
   Uyqu arteriyasi — kaftni jabrlanuvchi bo’ynining orqa qismiga qo’yib, boshqa qo’l barmoqlari bilan arteriya ustiga bosish.
   
2. 
   Yelka arteriyasi osonlikcha aniqlanadi, uni yelka suyagiga bosish kerak.
   
3. 
   O’mrov osti arteriyasidan qonni to’xtatish qiyin. Buning uchun jabrlanuvchining qo’lini orqaga olib, o’mrov ortida joylashgan arteriyani birinchi qovurg’aga bosish kerak.
   
4. 
   Qo’ltiq osti arteriyasini barmoqlar bilan qattiq bilan bosish kerak, chunki u chuqur joylashgan bo’ladi.
   
5. 
   Son arteriyasi juda yirik bo’lib, uni son suyagiga musht bilan bosish kerak. Agar bu bajarilmasa, 2-3 daqiqadan so’ng jabrlanuvchi o’lishi mumkin.
   
6. 
   Taqim arteriyasini taqim chuqurchasiga bosish kerak, buni bajarish mushkul emas.
   

Odam tanasida ba’zi arteriyalarning joylashuvi va ulardan qon ketishini to’xtatish




FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1.K.Saparov , I.Azimov , Z.Tillayeva , I.Abduraxmanova , U.Raxmatov ,S.Hayitbayeva , M.Bo’ronboyeva 7-sinf biologiya darsligi , Toshkent -2022-yil
2.O.Mavlonov, Zoologiya – umumiy o’rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik “O’zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti, Toshkent – 2017 yil
3. Maktabda biologiya jurnali 2018 yil 7-son nashri
4.O.Mavlonov, Biologiya asoslari “O’zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti, Toshkent – 2012 yil