Dasturiy ta’minotdir. Operatsion tizim

Mainframe systems

• 
  CTS, MULTICS, IBM MVS, VM
  

Desktop systems

• 
  DOS, Windows, MacOS, Unix/Linux
  

Multiprocessor systems
Cluster systems
Distributed systems
Amoeba(VrijeUniv.), Locus(UCLA), Grapevine(Xerox), V(Stanford), Eden(U. of Washington), Chorus/Nucleus(Inria)





Tizimli chaqiruv- Operasion tizim va ishlayotgan dastur orasidagi interfeysni taminlab beradi

• 
  Assembler tilida instruksiyalar sifatida foyfalaniladi
  
• 
  Tizimli chaqiruvlar to’g’ridan-to’g’ri assembler tili uchun tizimli dasturlash aniqlangan (masalan, C, C ++)
  

• 
  Operasion tizim va ishlayotgan dastur orasidagi parametrlar jo’natish uchun 3 ta mumiy usuldan foydalaniladi
  

1. 
   Pass parameters in registers parametrlarni registrga yuborish
   
2. 
   Xotira jadvalidagi parametrlarni registr parametri kabi adresslar jadvalida saqlanadi
   
3. 
   Operasion tizim steki pop. Push esa stekdagi parametrlar
   

Pop-stekdagi registrlar sonini 4 marta kamaytiradi.
Push –stekdagi registrlar sonini 4 marta kamaytiradi
System calls (tizimli chaqiruv buyruqlari
Jarayonlarni boshqarish uchun

• 
  tugatish, bekor qilish;
  
• 
  yuklash, ishga tushirish;
  
• 
  jarayon yaratish, jarayonni bekor qilish;
  
• 
  jarayon parametrini olish, set process attributes
  kutish vaqti;
  
• 
  xodisani kutish, signal xodisalari;
  
• 
  bo’sh xotirani ajratish
  

System calls (tizimli chaqiruv buyruqlari
Fayllarni boshqarish uchun

• 
  Fayl yaratish, faylni o’chirish;
  
• 
  Ochish, yopish;
  
• 
  O’qish, yozish, o’zgartirish;
  

Get file attributes, set file attributes