•davr nashriyoti* t o s h k e n t

A v ia ta s h u v c h i - s u z ib y u ru v c h i a e r o d r o m la r
Aviatashuvchilar 1920-yillarning 
o'rtalarida paydo bo'ldi. Britani- 
ya flotining ushbu turdagi kemalari 
kreyserlar va linkorlardan iborat edi, 
biroq keyinchalik flotda 
maxsus qu-
rilgan kem alar 
ham paydo bo'ldi. 
Aviatashuvchilarning bugungi kun- 
gacha o'zgarmay kelayotgan tashqi 
qiyofasi ham shakllandi: samolyotlar 
uchib ketishi va kelib qo'nishi uchun 
mo'ljallangan mutlaq silliq paluba- 
ga ega kema, «orol» deb ataladigan 
ustki qavat va m o'rilar parvoz pa- 
lubasi ustida havo to'planib qolib, 
samolyotlarning qo'nishiga xalaqit
Harbiy 
ke­
malar turida-
g i aviatashuvchilarning
asosiy zarba beradigan
kuchi - paluba avia-
tsiyasidir 
Zamonaviy
aviatashuvchi o ‘z bortida
o'nlab samolyotlarga ega
bo'Hshi mum kin: qiruvchi,
hujumchi, 
razvedkachi,
yoqilg'i quyuvchi va h.k.
Aviatashuvchida turli ver-
tolyotlar ham bo'ladi.
Tinch okeanida Ikkinchi
jahon urushi davrida avia­
tashuvchilar ja n g i sxemasi.
M iduey atolli yaqinida AQSh
floti kuchlari tom onidan
yaponlarning aviatashuvchilar
birlashm asi yakson qilingan

---

berishining oldini olish uchun bortlardan biri (ko'pincha o ‘ng tom on- 
dagi) tom oniga surilgan. Palubadan uchib ketish samolyotlarning 
uchish tezligini 1-2 sekund ichida oshirib yuboradigan kuchli 
bug6
katapultalari 
yordam ida amalga oshiriladi. Qo'nayotganida sam o­
lyotlar palubaga ko'ndalang tortilgan maxsus troslar (po'lat ilgaklar) 
orqali mahkam ushlab qolinadi. Shundan keyin tros tortila boshlaydi 
va samolyot tezligi sekinlashadi. Parvoz palubasi tagida samolyot- 
larni saqlash uchun angar joylashadi. U yerdan samolyotlarni liftlar- 
da parvoz palubasiga olib chiqiladi va olib kirib qo'yiladi. Dastlabki 
aviatashuvchilarda liftlar paluba o'rtasida joylashgan bo'lsa, urush- 
dan keyingilarida - bortda joylashtirilgan. Aviatashuvchining yuk or- 
tiladigan ostki qismida aviatsiya yoqilg'isi va harbiy zaxiralar saqla- 
nadigan yerto'la joylashtiriladi.
Rossiyaning «Admiral Kuznetsov» aviatashuvchisi

---