•davr nashriyoti* t o s h k e n t

o‘quv-harbiy mashinalar 
yaratiladi, ular asl mashinalardan shunisi 
bilan farq qiladiki, uchuvchi kreslosi yonida qo'shimcha ravishda ik­
kinchi, instruktor uchun mo'ljallangan kreslo joylashtirilgan va uning 
oldida yana bir boshqarish tizimi takrorlangan. Zaruriyat tug'ilganda 
«sparka» bir o'rinli harbiy mashina bilan birdek iano ham oila oladi.
miy xususiyat -
birgalikda boshqa- :
Barcha o'quv samolyotlaridagi umu-
rilishdan iboratdir. 
Bu nima degani? 
• 
oldinma keyin joylash-
Old kabinada (kreslolar oldinma keyin 
; 
tirilganda, bu sam o-
joylashtirilganda) yoki chapda (kreslolar 
: 
lyotning 
konstruksi-
yonma-yon joy-lashganda) o'tirgan kur- 
: 
yasi va aerodinam ika
sant samolyotniboshqaradi, instruktor 
• 
nuqtayi 
nazaridan
esa uning harakatlarini kuzatib boradi va 
j 
ko 'p ro q
maqsadga
xatolarini tuzatadi. Kursant va instruk- 
: 
m uvofiq hisoblanadi,
torning kreslolari yonma-yon joylashti- 
: 
kursantning 
orqasi-
rilsa yaxshiroq bo'ladi, chunki bunday 
• 
da o'tirgan in stru kto r
holatda instruktor oldindagi, shuning- 
j 
ko'p holatlarda sez-
dek, kursant ko'rib turgan hamma nar- 
: 
gisiga va tajribasiga
sani ko'rib turadi, bu esa ko'tarilish va 
: 
suyanadi.
qo'nish uchun juda muhim.

---

Q is h lo q x o 'ja lik a v ia ts iy a s i
Qanotli 
mashinalarning 
yana bir foydali kasbi bu tur­
li qishloq xo'jaligi ishlarida 
koYsatadigan 
yordamidir.
1920-yillarda yoq chigirt- 
ka, kolorado qo'ng'izi yoki 
o'simlik biti singari zararku- 
nanda hasharotlarga qarshi 
kurashishda ular uchun za- 
harli, lekin o'sim liklar uchun bezarar bo'lgan kukunsimon ximikat- 
larni qo'lda emas (samarasi arzimas, lekin uni sochgan odam za- 
harlanishi mumkin) balki sam olyotlar orqali sochib yuborish ancha 
oson ekanligi ma’lum bo'lgan edi. Buning uchun sam olyot qanot- 
larining orqa tom oniga juda ko‘p te-shiklar qilingan trubka osib 
qo'yiladi, u orqali ximikat purkaladi. Eng birinchi